دانشنامه فاطمی در راستای دیگر دانشنامههای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مدتی پیش همزمان با ولادت صدیقه کبری (س) رونمایی و در نمایشگاه منتشر شد.
این کتاب، یکی از کارهای دانشنامه نگاری در باره شخصیت دخت نبی مکرم اسلام (ص) حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها میباشد. هر چند مدتی مثل اکثر پروژههای تحقیقاتی به تأخیر افتاده بود، اما خدا را شکر، منتشر شد.
در مقدمه کتاب در بیان اهداف تألیف این دانشنامه آمده است:
1. تبیین جامع و علمی تاریخ زندگانی و جایگاه الهی حضرت فاطمه(س)، به منظور رفع ابهامات و پاسخگویی به شبهات كلامی و تاریخی و نیز روشنگری و تحلیل تحریفات و انحرافات؛
2. توصیف و تحلیل بینش، شخصیت و كنش (تعالیم، اخلاق و سیره) آن بزرگوار، بهمثابه نمونه انسان كامل، بهمنظور ارائه الگوی عینی زن مسلمان؛
3. تبیین ماهیت، مرتبت و حرمت حقوق زن، مبانی و منزلت نهاد خانواده و حقوق و تكالیف زنان از منظر اسلام، بهمنظور روشنگری، رفع شبهات، و تحریفزدایی از این موضوعات؛
4. گزارش نظریههای معارض با اندیشه دینی و نگرشهای متحجرانه و متجددانه درباره زن و نهاد خانواده و نقد آنها.
این دانشنامه سعی کرده ویژگیهای زیر را داشته باشد:
مرجعیت علمی: در مجموعه حاضر، ضمن اعتراف به اینکه آنچه انجام پذیرفته است، با شأن حضرت فاطمه(س) فاصله بسیار دارد، در حد امکان سعی شده است حاصل پژوهش، حاوی مهمترین و تحلیلیترین اطلاعات باشد و كموبیش خواننده را از مراجعه به منابع دیگر ـ جز برای آگاهی از جزئیات و تفصیل بیشتر ـ بینیاز سازد و نیز مرجعی برای اهل تحقیق باشد.
2. ارائه الگوی زن مسلمان: هدف اساسی تولید این دانشنامه، آشنایی با آن حضرت(س) برای الگوگیری از رفتار و منش ایشان است؛ ازاینرو، افزون بر گزارش جامع از زندگی و منزلت ایشان، سیره ایشان در امور اخلاقی، عبادی، معنوی، همسرداری، خانهداری، تربیت فرزند و امور فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، بررسی و هر کدام در مقالهای مستقل تألیف شده است.
با رویکرد توصیفی و تحلیلی در نگارش مقالات، کوشیده شده به دور از احساسات و غلو یا انکار، آن حضرت(س) معرفی شود و ضمن بیان شخصیت و منزلت ملکوتی و مقام والای معنوی، تصویری روشن برای همگان ارائه گردد تا امکان الگوگیری از آن حضرت(س) فراهم آید.
3. دفاع عالمانه از حقایق تاریخی: در این دانشنامه، با زبان و روش علمی و استناد به منابع معتبر شیعه و اهلسنّت، به دفاع از حقایق و رخدادهای تاریخی، همانگونه که بوده، پرداخته شده و از اظهارنظرهای غیر مستند و دخالت دادن احساسات، پرهیز گردیده است.
4. فراهم ساختن امکان سنجش و قضاوت علمی: سعی شده است مقالات به گونهای تألیف شوند که امکان سنجش علمی درباره چگونگی حوادث و نقل گزارشهای تاریخی و روایی، به وجود آید.
5. ارائة منظومه معرفتی: در مقالات اندیشهای و حِکَمی، سعی شده است یک دستگاه منسجم فکری و منظومهای معرفتی، با محوریت رابطه انسان کامل با آفریدگار، ارائه گردد.
مجلدات این دانشنامه به ترتیب مباحث زیر را در بر میگیرد:
جلد اول: حیات، منزلت و شخصیت فاطمی (س)
جلد دوم: حیات، منزلت و شخصیت فاطمی (س)
جلدسوم: حکمت و معارف فاطمی(س)
جلد چهارم: زن و خانواده ـ مباحث حقوقی
جلد پنجم: زن و خانواده ـ مباحث حقوقی
جلد ششم: زن و خانواده ـ مباحث اجتماعی
حاصل کار مؤلفان، محققان و دستاندر کاران این دانشنامه گرانقدر را قدر مینهیم.