محمد محسن بن علي بن محمد رضا بن محسن، معروف به شيخ آقا بزرگ تهراني، فقيه وكتاب شناس شيعي، در شب پنج شنبه11 ربيع الاول سال 1293در تهران به دنيا آمد.[1] او تحصيلات مقدماتي را در تهران گذراندو درسال 1315 عازم نجف اشرف گرديد[2] و تا سال 1329 زمان در گذشت آخوند خراساني در نجف بود و از محضر اساتيدي چون ميرزا حسين نوري ، سيد مرتضي كشميري ، سيد محمد كاظم يزدي و ميرزا محمد تقي شيرازي استفاده كرد ،[3] سپس به سامراء رفت و 24 سال در آن سامان زيست و در همان جا بود كه تاليف كتاب بزرگ الذريعه الي تصانيف الشيعه را آغاز كرد.[4] او در سال 1354 دوباره به نجف برگشت ،[5] و در آنجا چاپخانه ايي تاسيس كرد تا كتاب خود را به چاپ برساند اما به دلايلي موفق نشد از چاپخانه استفاده كند، لذا با فروش آن دست به چاپ الذريعه زد، كتابي كه تاليفات علماي شيعه در طول 14 قرن را در خود جاي داده است .شيخ به خاطر نگارش آن به كشورهاي ايران ، سوريه ، فلسطين ، حجاز و مصر مسافرت كرد ودر 62 كتابخانه كاوش نمود. [6]اثر ارزشمند ديگر او طبقات اعلام الشيعه است كه شرح حال علماي مذهب از قرن 4 تا 14را درآن جاي داده است ، هركدام از اين دو اثر در نوع خود در بين شيعيان بي همتا است.[7]
هديه الرازي الي المجدد الشيرازي در شرح حال ميرزاي شيرازي ( صاحب فتواي تحريم تنباكو)،تعريف الانام بترجمه المدينه والاسلام ، مصفي المقال في مصفي الرجال ، ضياء المغازات ، خلال الخصب في عوالي النسب ( شجره نامه سادات وعلما ) ، ياقوت اليواقيت، الدر النفيس في ترتيب الرجال التا سيس ، لامع المقالات في فهرست جامع السعادات،[8] النقد اللطيف في نفي التحريف عن القرآن الشريف، المشيخه ، حيات الشيخ الطوسي و تاريخ حصر اجتهاد[9] از جملة ديگر آثار اوست كه او را در رديف يكي از پركارترين علما ي شيعه در قرن چهاردهم قرار داده است . او پس از عمري پربار و طولاني در آستانة صد سالگي در13 ذي الحجه سال 1389 در نجف وفات يافت ودر كتابخانه اش به خاك سپرده شد.[10]
