مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
جستجو
Close this search box.

  امام ابوالحسن على النقى الهادى، عليه السلام پيشواى دهم شيعيان،صبح روز پانزدهم ذيحجه سال 212 هجري در محلی به نام ناصریه از نواحی اطراف مدینه به دنيا آمد[1].

 

نام آن حضرت، علي است و مشهورترين القاب ايشان تقی و هادی، و کنیه اش ابوالحسن است. پدر ایشان،امام محمد تقی و مادرشان سمانه کنيزي با فضيلت و با تقوا است[2].آن حضرت در سال 220 قمری و در سن شش یا هشت سالگی به امامت رسید و طی دوران امامت شان با شش خلیفه ی عباسی هم دوره بود. دوران امامت آن حضرتنسبت به ديگر ائمه (عليهم السلام) طولاني‌تر بود .

 

امام جواد (ع) در زمان حيات خود بارها به امامت فرزندش تصريح فرموده بود. کلینی [و مفید روایاتی را که در آن‌ها از سوی امام جواد (علیه‌السلام) تصریح به امامت امام هادی (علیه‌السلام) شده آورده اند.[3]روزگار امام هادی (ع) شرایط سیاسی اجتماعی خاصی داشت.

 

از بين رفتن عظمت خلافت عباسي، هوسراني وخوشگذرانی خلفاء و درباريان، ظلم و ستم به مردم، رواج مکتب های کلامی و افزایش نهضت های علوی از جمله­ی این شرایط بودند. ترس حاکمیت عباسی به دلیل ترس از حرکت های علویان، تلاش می کرد با ایجاد جو و خفقان و سخت گیری بر آنان، این حرکت ها را خنثی سازد.

 

امام هادی نیز در راستای این سیاست به شدت کنترل و تحت نظر بود. در چنین شرایطی امام تلاش می کرد ضمن هدایت جامعه ی شیعه و حفظ اساس آن، حساسیت حکومت را هم برنیانگیزد. تقویت و گسترش شبکهی وکالت به عنوان يك سازمان و کانال ارتباطى هدايت شده بین امام و شیعیان در همین راستا بود.

 

هدف اصلى اين سازمان جمع آورى خمس، زكات، نذور و هدايا از مناطق مختلف توسط وكلا، و تحويل آن به امام، و نيز پاسخگويى امام به سؤالات و مشكلات فقهى و عقيدتى شيعيان و توجيه سياسى آنان توسط وكيل امام بود. در سالهای اخر امامت ایشان سازمان وکالت و فعالیت های آن توسعه یافتند[4]. خلافت عباسی گرچه بسیار کوشید که فعالیت آن را متوقف کند ولی با رهبری و مدیریت امام هادی، اين شبكه  همچنان فعال و پر ثمر باقی ماند. سرانجام متوکل برای کنترل امام و تشدید سخت گیری ها، حضرت را از مدینه به سامراء احضار کرد[5] و در پادگانی نظامی تحت نظر قرار داد. در سامراء مدتی هم امام زندان شدند.

 

سرانجام  امام هادی در زمان معتز ( 255- 232 ق ) مسموم گرديد[6] و جمادی الثانی سال 254 ق به شهادت رسید[7] و در خانه­ی خویش  به خاک سپرده شد[8]

پی نوشت:
    

[1]- علامه طبرسي ، اعلام الوري ، ص 355.

[2]-  شيخ مفيد ، الارشاد ، ص 327.

[3]- الاصول من الکافی، کلینی، ج۱، محمد بن یعقوب، دار الصعب، بیروت، ۱۴۰۱ق، ص۳۲۴.  و الارشاد، مفید، ج۲، محمد بن نعمان، انتشارات علمیه اسلامیه، تهران، بی تا،  ص۲۹۸.

[4]- محمدبن حسن طوسی، الاستبصار، تهران، بی نا، 1390ه ق، ج 2 ، ص 60-62.

[5]- یعقوبی ابن واضح، تاریخ یعقوبی ، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، انتشارات علمب و فرهنگی، ج دوم، تهران 1378، ص 512.

[6]- مسعودی ابوالحسن علی بن حسین، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، انتشارات علمی و فرهنگی، ج دوم، تهران 1378، ص 574.

[7]- تاریخ یعقوبی ، پیشین، ص 535.

[8]- تاریخ یعقوبی ، پیشین، ص 536.ُ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *