چکیده:
پزوهش حاضر به بررسی تاریخ تسیع در بنگال هند(پشچمبنگ) پرداخته است و برای شیعیان جهان، به ویژه شیعیان بنگال هند، بسیار سودمند است چون با وجود حکومت 163 ساله شیعیان (1717م-1880م) شیعیان بنگال هند در هندوستان شناخته نشده اند.
حکومت ها، دانشمندان و شخصیت های معروف شیعه بنگال هند در این نوشتار معرفی شده اند. از آن جا که کتابی در زمینه تاریخ تشیع در بنگال هند نوشته نشده است، سعی شده است این پژوهش، روشمند و علمی باشد.
تبلیغ دین اسلام و مذهب شیعه در بنگال هند به وسیله بازرگانان، عارفان و صوفیان ایران و عرب آغاز شده، برخی فرمانروایان و نوابین شیعه به گسترش تشیع در سراسر بنگال هند پرداختند.
مخالفان شیعه، به ویژه دولت بریتانیا، همواره سعی می کردند ریشه تشیع را از این سرزمین برکنند. با وجود همه چالش ها، شیعیان بنگال هند توانستند در ابعاد گوناگون تاریخی، فرهنگی و اجتماعی بنگال هند، فعالیت های فراموش نشدنی انجلم دهند و تا امروز در این منطقه حضور فعال دارند.
با توجه به تاریخی بودن موضوع و عنوان، روش این تحقیق، نقلی و تحلیلی است و به خاطر فقدان منابع، روش های میدانی مصاحبه، مشاهده و پرسش نامه مورد استفاده قرار گرفته است. این تحقیق به وضعیت معاصر بنگال هند نیز پرداخته است.
بنگال هند که اکنون به آن (پشچمبنگ) گفته می شود، جزء ایالت شرقی هندوستان است و جمعیت شیعیان آن بالغ 45000 نفر است. فرهنگ اصیل شیعی در بنگال هند وجود دارد اما برخی از آیین های شیعیان بنگال از ادیان هند است. اوضاع اجنماعی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، سیاسی، دینی و مذهبی شیعیان بنگال هند بعد از حاکمیت انگلیسی ها رو به وخامت گذاشت. شیعیان بنگال هند موانع و مشکلات فراوان دارند. که باید با آسیب شناسی روشمند برای حل آنها چاره اندیشی کرد.