همایش «جایگاه علما و بزرگان مدفون در تخت فولاد در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی» عصر روز یکشنبه نوزدهم خردادماه 1392 در مرکز همایش های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با همکاری انجمن تاریخ پژوهان حوزه برگزار شد. به گزارش سخن تاریخ: این همایش به عنوان بخشی از برنامه های «نمایشگاه تخت فولاد اصفهان وادی السلام ثانی» برگزار شد.
این نمایشگاه از تاریخ یازدهم تا بیستم خردادماه جاری در صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) و به اهتمام شهرداری اصفهان، آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)، مجموعه فرهنگی تخت فولاد و انجمن تاریخ پژوهان حوزه علمیه قم برپاست.
مرکز همایش های دفتر تبلیغات اسلامی در این همایش یک روزه میزبان شهردار شهر اصفهان، جمعی از اساتید دانشگاهی و فضلای حوزوی اصفهان و نیز مسئولان، اساتید، فضلا، طلاب و دانشجویان و اقشار مختلف شهر قم بود.
همایش با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید آغاز شد و با سخنرانی دکتر اصغر منتظرالقائم عضو کمیته فرهنگی تخت فولاد، مدیر پژوهش دانشنامه تخت فولاد و مدیر گروه تاریخ دانشگاه اصفهان ادامه یافت.
دکتر منتظر القائم قبرستان را پس از مسجد جزو مؤلفه های یک شهر اسلامی شمرد و وجه اهمیت آرامستان تخت فولاد را در چند محور بیان کرد:
نخست اینکه، آرامستانی مانند تخت فولاد می تواند مرکز مطالعات فرهنگی این شهر در تاریخ باشد و از طریق دقت در آن به بررسی تاریخ فرهنگی و تاریخ فرهنگ اصفهان رسید. زیرا حدود 1500 عالم، عارف و دانشمند شیعه شناسایی شده، در این آرامستان مدفونند که هرکدام خود یکی از بزرگان فرهنگ اصفهان بوده اند. اضافه بر آن، فرهنگ زیارت، کفن و دفن و … را در اینجا می توان دید.
دوم اینکه، آرامستان تخت فولاد به جهت هنری هم می تواند مرکزی برای مطالعات هنری باشد چون هنر معماری و حجاری و نظایر آن را در اینجا می توان مشاهده کرد.
سوم، به لحاظ برپایی مجالس دعایی و معنوی، چون این آرامستان از جمله مراکز مشهور دعاهای شبانه بوده است. دکتر منتظرالقائم به مناسبتی، نسبت به حضور شیخ بهایی در تخت فولاد اشاره کرد و گفت: اینجا جایی است که مرحوم شیخ بهایی در آن چله نشینی می کرده است.
مدیر پژوهش دانشنامه تخت فولاد، خاکسپاری 7450 شهید از شهدای جنگ تحمیلی را در این آرامستان، یکی دیگر از وجوه اهمیت تخت فولاد معرفی کرد.
سخنران بعدی این همایش حجت الاسلام رضا مختاری، رئیس مؤسسه کتابشناسی شیعه بود که به بیان عظمت علمی حوزه علمیه اصفهان در گذشته و نیز شخصیتهای مدفون در تخت فولاد پرداخت.
حجت الاسلام مختاری در بیان عظمت علمی حوزه علمیه اصفهان گفت: مرحوم آیت الله بروجردی مرجع بزرگ شیعه، بخشی از دوره تحصیلش را در اصفهان سپری کرده و بعد از آن به نجف اشرف مشرف شده است. ایشان در دروه ای به نجف مشرف شده بودند که اوج اقتدار علمی نجف است یعنی شاگردان طراز اول و بزرگ(اعم از شاگردان باواسطه و بی واسطه) شیخ انصاری در نجف اشرف و عتبات مشغول تدریس بودند، کسانی مثل: میرزای شیرازی بزرگ، میرزا حبیب الله رشتی و آخوند خراسانی. دو تن از شاگردان بزرگ مرحوم آیت الله بروجردی نقل کرده اند که ایشان فرمود: بعد از اینکه به نجف مشرف شدیم مبانی علمی ما تغییر نکرد و ما همان مبانی علمی سابق را داشتیم. و این نشان می دهد حوزه علمیه اصفهان چه عظمت علمی ای داشته است که آیت الله بروجردی مبانی علمی خود را از آنجا گرفته است.
رئیس مؤسسه کتابشناسی شیعه به ذی فنون بودن و جامع الاطراف بودن برخی از مدفونان در تخت فولاد اشاره و آن را نشانه ی عظمت علمی شخصیتهای مدفون در این آرامستان شمرد. او از میان شخصیتهای علمی آن به شخصیت مرحوم جلال الدین همایی اشاره کرد و افزود: وی در فلسفه، تاریخ، ادبیات فارسی، نجوم و دیگر علوم جامع الطراف بود به گونه ای که توانست تفیهم بیرونی را تصحیح کنند.
وی تأکید کرد باید به گونه ای عمل کنیم که آثار علمی این شخصیتها مغفول نماند.
سومین و آخرین سخنران همایش «جایگاه علما و بزرگان مدفون در تخت فولاد در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی» حجت الاسلام و المسلمین شیخ جعفر ناصری، رئیس بنیاد علمی فرهنگی هاد بود.
وی تخت فولاد را کتابی با عمر بیش از هزار سال معرفی کرد که بزرگان بسیاری بر صفحات آن خفته اند، بزرگانی که هریک عمری را در نهایت گذشت و فداکاری در مسیر علم و عمل پیمودند.
حجت الاسلام ناصری آرامستان تخت فولاد اصفهان را بزرگترین آرامستان پس از وادی السلام شمرد که بیشترین تعداد علما و بزرگان شیعه را در خود جای داده است؛ از این جهت، آن را زمینی مبارک و دربردارنده ی ظرفیت های وسیعی برشمرد که می توان با استفاده از ظرفیت هایی همچون بزرگان مدفون در این زمین و آثار علمی برجای مانده از آنها الگو و ساختار هندسی معنوی لازم را برای جامعه ی کنونی به خوبی ترسیم کرد.
