گزارش پیش نشست علمی جشنواره بین المللی شیخ طوسی با عنوان «تحلیل قرآنی_ تمدنی استضعاف در گفتمان انقلاب اسلامی ایران و شکل دهی به محور مقاومت»

گزارش پیش نشست علمی جشنواره بین المللی شیخ طوسی با عنوان «تحلیل قرآنی_ تمدنی استضعاف در گفتمان انقلاب اسلامی ایران و شکل دهی به محور مقاومت»
دکتر علی الهی تبار- 15 آذرماه 1402

نشست علمی « تحلیل تمدنی استضعاف در گفتمان انقلاب اسلامی ایران و شکل دهی به محور مقاومت » با ارائه دکتر علی الهی تبار عضو هیئت علمی جامعه المصطفی در تاریخ 14 آذرماه 1402 در سالن عارف الحسینی مجتمع عالی امام خمینی ره به صورت حضوری به همت معاونت پژوهش مجتمع تاریخ سیره و تمدن، گروه تاریخ تمدن اسلامی و تاریخ معاصر و انجمن علمی تاریخ تمدن و تاریخ معاصر برگزار گردید.

در ابتدای نشست دبیر علمی دکتر سید محمد جمال موسوی ضمن خوشامدگویی به سخنران و حضار مطالبی به عنوان ورود به بحث بیان کرد از جمله این که استتضعاف ار مفاهیم کلیدی در قران کریم در مقابل با استکبار است. وجه بارز استضعاف در قران بعد اجتماعی آن است و داستان استضعاف و استکبار داستان همیشه تاریخ و تقابل حق و باطل بوده و هست. دوگانه استضعاف و استکبار به نحوی بیانگر سرنوشت انسان و آینده جهان و تحقق وعده الهی در پیروزی مستضعفین بر مستکبرین است.

سپس دکتر الهی تبار به بیان نقطه نظرات خود در ارتباط با موضوع نشست پرداخت. وی بحث خود را با اشاره به کلان روایت قران آغاز کرد که از نظر قران ما همیشه دو جریان حق و باطل را در تاریخ بشر داریم که یک طرف مستضعفان و طرف دیگر آن مستکبران هستند. اگر نگاه تمدنی به این دوگانه داشته باشیم، تقسیم جهان به دو بلوک استضعاف و استکبار و نبرد این دو باهم است که در نهایت جبهه مستضعفین به دلیل ایمان و اراده و نه صرف مستضعف بودن به پیروزی خواهد رسید.

در ادامه بحث به معانی استضعاف در قران اشاره شد و این که به صورت های مختلف امده از جمله ضعیف شمردن. درادامه دکتر الهی تبار به چهارگونه از مستضعف ، مومن ذی حق، اهل ایمانی که خوارشمرده شده اند، مظلومان تاریخ و مستضعف اعتقادی که پیرو قران است، اشاره کرد. و اضافه که ایمان صفت عمده مستضعف است.دکتر الهی تبار در ادامه با بیان این که قرن بیستم قرن انقلابات سیاسی متعددی بود، بسیاری از اندیشمندان انقلابی واژه استضعاف را در ادبیات مبارزاتی خود به استخدام گرفتند و این نکته در جریان انقلاب اسلامی توسط شخصیت های مهم از جمله امام خمینی ره به کار گرفته شد. منتها تفاوت نگاه امام به مفهوم استضعاف از منظر یک مجتهد جامع الشرایط شیعی بود که در هرم رهبری یک جریان انقلابی متکی بر آموزه های دینی و قرانی قرار داشت. از دید امام حتی پیامبران عالم هم جزء مستضعفین هستند. دکتر الهی تبار در ادامه به بیان شاخصه های مستضعفین از دید امام خمینی ره پرداخت، و مومن بودن، از طبقات فرودست اجتماعی بودن،(به لحاظ اقتصادی)، ستم دیده بودن، این که خود باوری او توسط استکبار گرفته شده و ظلم ستیز بودن مستعضف را از جمله این شاخصه ها بیان کرد. و به طور خلاصه بیان کرد که سه رکن اصلی از دید امام آگاهی، خودباوری و ظلمی ستیزی است. و این به معنای استضعاف فعال است.

در ادمه بحث دکتر الهی تبار به جنبه دیگری از بحث مورد نظر خود اشاره کرد. و بیان کرد که از شعارهای مهم انقلاب اسلامی دوگانه استضعاف و استکبار است و پیروزی این انقلاب هم نمادی از پیروزی حق بر باطل و مستضعفان بر مستکبران است. وی با بیان این انقلاب اسلامی این اموزه قرانی را وام گرفته و تا تحقیق ان چند مرحله را طی کرد تا به مرحله نهاد سازی رسید. و در جنبه دیگر این دوگانه مستضعفین و مستکبرین به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد و در همین راستا حمایت از مستضعفین عالم و ایجاد حزب مستضعفین عالم به عنوان بخشی از سیاست خارجی ایران مطرح گردید. این معنا در بعد خارجی تحول یافت به حزب مستضعفین یا همان حزب الله که تشکیل دهنده هسته های مقاومت در نقاطی از جهان اسلام و حتی ایجاد کننده محور مقاومت برابر مستکبرین عالم شده است. از دید امام ره اعضای حزب مستضعفین تمام اقشار در تمام طول تاریخ است که مورد ظلم واقع شده اند و حرکت شان در ارتباط با حق خواهی و مقاومت موافق اراده الهی است.

شاخصه های مهم حزب مستضعفین نفی سلطه و اجتناب از طاغوت، وحدت اسلامی و حمایت از مظلوم است.

دکتر الهی تبار با بیان این که با تحقق استضعاف فعال هسته ها و محورهای مقاومت در جهان شکل می گیرد که در این انقلاب اسلامی ایران نقش کلیدی بازی کرده است و به بیانی دیگر شکل گیری محورهای مقاومت سطح امنیت ملی را به امنیت امت اسلامی ارتقاء داده است. به این معنا که انقلاب اسلامی در شکل دهی هسته ها و محورهای مقاومت نقش کلیدی ایفاء کرده است، به حمایت از آنها اقدام کرده، به وحدت اسلامی، به شعار حمایت از مظلوم و نفی سلطله ظالم و اجتناب از طاعوت عینیت بخشیده است.
در ادامه جلسه دبیر علمی نشست ضمن بیان خلاصه ای از آنجه سخنران نشست ارائه کرده بود از حضار در جلسه خواست که پرسش های خود مرتبط ب موضوع نشست را مطرح کنند که تنی چند از شرکت کنندگان سوالات خود را مطرح و سخنران به آنها پاسخ داد.