کتاب کوفه از پیدایش تا عاشورا، اثر دکتر نعمت الله صفری فروشانی، نه به سبک تاریخی و رعایت ترتیب زمانی حوادث، بلکه به شیوه موضوعی، شهر کوفه را به عنوان موضوع مطالعه خود برگزیده است.
این نوشتار که در هشت فصل تنظیم شده، مقطع زمانی 44 ساله یعنی از سال 17 هجری قمری (سال تأسیس کوفه) تا سال 61 هجری قمری (سال قیام عاشورا) را به عنوان قلمرو زمانی خود انتخاب کرده و در مجموع جوانب مختلف جغرافیایی، عمرانی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و قضایی را مدنظر خود قرار داده و حتی از آداب و رسوم مردمان این شهر در این مقطع زمانی غافل نمانده است.(لینک مطالعه کامل کتاب در ادامه مطلب)
جغرافیای طبیعی کوفه، شهرسازی و معماری کوفه، مردم‌شناسی و روان‌شناسی مردم کوفه، وضعیت اقتصادی کوفه، مسائل فرهنگی و تعلیم و تربیت، آداب و رسوم، نوع تغذیه و نظام قضایی و انتظامی، مجموعه فصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهد که هر فصل به صورت مجزا مباحث مختلفی را مورد بررسی قرار داده است.
باور نگارنده آن است که تحلیل عمیق و شناخت دقیق زندگانی ائمه معصوم علیهم‌السلام به ویژه در بعد تاریخی بدون شناخت بسترهای مختلف امکان‌پذیر نیست و از این‌رو معتقد به تجدید نظر کلی در همه نوشته‌های فاقد این‌گونه مطالعات است؛ افزون بر این‌که گسترش این نوع مطالعات افق‌های جدیدی را پیش چشم پژوهشگر می‌گشاید که افزون بر تازگی، واقع‌گراتر است و بر نقاط مبهم تاریح و تاریخی که نقل‌ها از گزارش آن ناتوانند، پرتو می‌افکند.
شاید بتوان گفت که از مهم‌ترین مطالعات جدید که در این نوشته از آنها استفاده شده است، پرداختن به مباحث تمدنی همچون علوم، ادبیات، تشکیلات معماری و شهرسازی و استفاده از حفاری‌های باستان‌شناسان غربی و عربی است که برای ترسیم وضعیت اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کوفه انجام داده‌اند و نتایج این مطالعات در قسمت‌های مختلف این تحقیق، همراه با نقشه‌ها و تصاویر، ارائه شده است.
در بخشی از مقدمه این اثر آمده است: «شهر کوفه در طول حیات پرفراز و نشیب خود، بستر حوادث و جریانات فراوانی بوده است، برخی از این حوادث، نقطه عطفی برای تاریخ سیاسی و فرهنگی دنیای اسلام بوده است؛ فتح بخش عمده‌ای از کشور پهناور ایران به دست کوفه‌نشینان، نقش کوفیان در حوادث سه دهه نخستین اسلامی به ویژه در ماجرای قتل عثمان، پدید آمدن جریانات مختلف سیاسی، فقهی، حدیثی و کلامی در این شهر، مرکزیت این شهر برای قیام‌های عمده ضدّ اموی و بالاخره نقش کوفیان در برپایی دولت عباسی، تنها بخش کوچکی از مشاهدات این شهر بوده است.»
«در این میان شاید بتوان گفت مهم‌ترین حوادث تأثیرگذار، در نیمه اول دوران حیات این شهر بوده است که اهمیت این نکته هنگامی هویدا می‌شود که دریابیم بخش عمده‌ای از این حوادث مرتبط با شیعیان و به ویژه سه امام نخستین شیعه، می‌باشد که از آن جمله می‌توان به جریانات و حوادث دوران حکومت چهار و اندی ساله امام علی علیه‌السلام در این شهر، وقوع صلح امام حسن علیه‌السلام و بالاخره قیام امام حسین علیه‌السلام اشاره کرد.»
کتاب کوفه از پیدایش تا عاشورا در قطع وزیری، 620 صفحه، شمارگان پنج هزار نسخه به قیمت هشت هزار تومان به تازگی از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت به طبع نثر آراسته شده است.
کتاب کوفه از پیدایش تا عاشورا را اینجا مطالعه نمایید!
