چکیده
در این نوشتار درباره مناسبات سه امام معصوم، امام سجاد و صادقَین (علیهم السلام) با دستگاه خلافت اموی بحث شده است. یکی از عرصه هایی که به ویژه امروزه دارای اهمیت است چگونگی تعامل شیعیان با دیگر مذاهب اسلامی و حاکمان غیر شیعه است.
از این رو سیره ائمه (علیهم السلام) در این بعد می تواند راه گشای مناسبی فراروی پیروان ایشان قرار دهد. بدین منظور در این نوشتار مناسبات سه امام معصوم امام سجاد و صادقین (علیهم السلام) با دستگاه خلافت اموی مورد بررسی و کاوش قرار گرفته و چگونگی روابط این ائمه در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و …با حاکمان زمان خویش تبیین شده است.
در این تحقیق تبیین شده است که در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و… امام سجاد(علیه السلام) حاکمان اموی را محکوم کرده و در بعضی مواقع ایشان نسبت به امویان کرامت و بزرگواری داشته است و تعامل مکاتبه نیز بین آنها بوده است.
و در برابر وجود انحرافات آنان، احساس مسئولیت نموده و در شرائط مناسب برخورد می کرد. در دوران امامت امام باقر (علیه السلام) سیاست اموی نسبت به وی یکسان نیست؛ امام نسبتاً رفتار ملایمی با بعضی از خلفا داشتند هر جا که مصلحت امت ایجاب می کرد از راهنمایی حاکمان اموی دریغ نداشت.
تعامل امام جعفر صادق (علیه السلام) با خلافت اموی عمدتاً از روی تقیه بوده است. امامان شیعه برای تحقق وحدت و انسجام اسلامی، به نوع روابط و برخورد شیعیان با پیروان مذهب اسلامی غیر شیعه اهمیت زیادی می دادند و بر تعامل و برخورد خوب و مؤثر با عموم مسلمانان تأکید فراوانی داشته و از عملکرد تفرقه ای برحذر می داشتند.
و در تبیین حقایق دینی و جلوگیری از انحراف ها و بدعت های زیانبار که رسالت اصلی هر مسلمانی بود، هرگز شانه خالی نکردند. و ایشان از تکفیر مسلمانان ، افراط گرایی، تفرقه و تنش های بی حاصل سیاسی، اجتماعی و فکری جلو گیری کردند.
کلید واژه ها: مناسبات، دستگاه خلافت اموی، امام سجاد (علیه السلام)، امام باقر (علیه السلام)، امام صادق (علیه السلام)
