رهبر معظم انقلاب در تبیین سبک زندگی اسلامی می‌فرمایند: «اهمیت سبک زندگی یکی از ابعاد پیشرفت با مفهوم اسلامی عبارت است از سبکِ زندگی کردن، رفتار اجتماعی، شیوه زیستن – اینها عبارةٌ اخرای یکدیگر است – این یک بُعد مهم است؛ ما اگر از منظر معنویت نگاه کنیم – که هدف انسان، رستگاری و فلاح و نجاح است – باید به سبک زندگی اهمیت دهیم؛ اگر به معنویت و رستگاری معنوی اعتقادی هم نداشته باشیم، برای زندگی راحت، زندگی برخوردار از امنیت روانی و اخلاقی، باز پرداختن به سبک زندگی مهم است». [سایت معظم له، ۲۴ / ۰۷ / ۱۳۹۱]
اشاره:
معرفی اسلام ناب محمدی (ص) و مکتب نورانی اهل بیت(ع) در قالب و ارائه مباحث مرتبط به تفسیر اهل بیتی قرآن کریم، تاریخ و سیره معصومان(ع)، کلام و عقائد، اخلاق و تربیت، فقه و شریعت، فرق و مذاهب اسلامی و… و ضرورت بحث و بررسی و مطالعه عمیق آن به جهانیان اعم از شیعه و سنی و سایر مردم بر کسی پوشیده نیست. اگر چه در این زمینه، مجمع فعالیت‌هایی در قالب تحقیق و تألیف، چاپ کتاب‌ها و نشریات، همایش‌ها و سخنرانی‌ها و … انجام داده ولی قطعاً کافی نیست و می‌بایست تلاش شود با نیاز سنجی دقیق در قالب های جدید و مورد پسند نسل‌های کنونی بشر) عصر رسانه و فضای مجازی) گسترش پیدا کند.
تاکید بر اینکه تبیین واقعی و صحیح معارف انسان ساز اهل بیت(ع) تنها از عهده کسانی بر می‌آید که به طور عمیق به مباحث قرآن و روایات و سایر علوم مرتبط مانند ادبیات، رجال، تاریخ، نجوم، جغرافیا و… مسلط باشند و در این مباحث دارای مطالعات گسترده و حتی الامکان صاحب اثر و دارای قدرت و توان تجزیه و تحلیل عمیق باشند، دور از انتظار نمی باشد.
در جهان امروز، رشته های مختلف علوم، با سرعت هرچه تمام به پیش می رود و پژوه های جدیدی با هدف تغییر فرهنگ اصیل اسلامی و هجمه به اصول و عقائد بنیادین شیعیان، ایجاد شبهه در عقاید پیروان اهل بیت(ع) مورد تدوین قرار می‌گیرد.
کمبود منابع اصیل دینی، موضوعات اسلامی نو و در دسترس در میان پیروان اهل بیت(ع) در سراسر جهان، عدم گسترش کتابخانه های دینی و همچنین محرومیت آنها از دسترسی به کتاب های اصیل اسلامی باعث گردیده است تا مجمع جهانی اهل بیت(ع) به عنوان متصدی ساماندهی و حل مسائل عمیق و ریشه ای پیروان اهل بیت(ع) با راه اندازی دفتر امور مطالعات، تحقیقات و پژوهش، بستر مناسبی برای، اندیشمندان و پژوهشگران بومی فراهم آورد تا با الگوی گیری از نخبگان، اندیشمندان و پژوهشگران دینی در نشر معارف و علوم اهل بیت(ع) تلاش نمایند.
با توجه به اهداف بالا، مجمع جهانی اهل بیت(ع) که یک نهاد غیر دولتی فعال در سطح جهان می‌باشد از تمامی اساتید، محققان و نویسندگان کارآمد و صاحب نظر دعوت می کند تا طرح‌های پیشنهادی خود را با توجه به نیازهای فرهنگی خارج از کشور با توجه به عناوین و محورهای زیر ارائه نمایند:
موضوعات و محورهای اصلی سبک زندگی اهل‌بیتی علیهم السلام
تهیه و تدوین ۱۵ جلد کتاب با موضوعات زیر:
۱٫ کلیات و مبانی سبک زندگی اهل‌بیت(ع)
۲٫ اهل‌بیت(ع) و امور فردی (اوقات فراغت، جوانی، سلامت، تغذیه، مسکن و…)
۳٫ اهل‌بیت(ع) و خانواده
۴٫ اهل‌بیت(ع) و اقتصاد (کسب و کار و معیشت)
۵٫ اهل‌بیت(ع) و اجتماع
۶٫ اهل‌بیت(ع) محیط زیست
۷٫ اهل‌بیت(ع) و عقاید و احکام
۸٫ اهل‌بیت(ع) و آموزش، تفکر و علم
۹٫ اهل‌بیت(ع) و سیاست (حکومت، حاکمیت و حکمرانی)
۱۰٫ اهل‌بیت(ع) و جهاد و مقاومت
۱۱٫ اهل‌بیت(ع) و اخلاق و معنویت
۱۲٫ اهل‌بیت(ع) و حقوق
۱۳٫ اهل‌بیت (ع) و مدیریت
۱۴٫ اهل‌بیت(ع) و فرهنگ و تربیت
۱۵٫ اهل‌بیت(ع) و حقوق بشر دوستانه
۱) تبیین موضوع تحقیق (شامل معرفی ابعاد و حدود موضوع تحقیق):
سبک زندگی اهل بیت(ع) عبارت است از مجموعه ای از اندیشه‌ها، اخلاق و عملکردهای آنان که به صورت سیره اعتقادی، اخلاقی، اقتصادی، مدیریتی و… در دوره زندگی خود داشته اند که در واقع تجلی ارزش های قرآن است که از سوی خداوند به الگو گرفتن از این سبک زندگی توصیه شده است. «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِر وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً.» (احزاب/ ۲۱). یقیناً برای شما در روش و رفتار فرستاده خدا، اسوه و الگوی نیکویی است برای کسی که همواره به خدا و روز قیامت امید دارد و خدا را بسیار یاد میکند.
و از سوی دیگر به توصیه رسول خدا(ص) تمسک به قرآن و اهل بیت(ع) سبب نجات و رستگاری انسان است. «انّی تارکٌ فیکم الثقلین ما اِن تمسّکتم بهما لن تزلّوا ابداً؛ کتاب الله و عترتی». (الاحتجاج ج۱ ص۲۶۲)
خداوند عزوجل از طریق این دو ثقل عظیم، شیوه زیست مؤمنانه را در تمام حوزه‌های زندگی اعم از فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، عبادی، خانوادگی و … برای بشر به ارمغان آورده است.
از همین رو مجمع جهانی اهل بیت(ع) مصمم است تا با رویکرد جهانی و بهره گیری از دو ثقل عظیم، سبک زندگی اهل بیت(علیهم السلام) را در حوزه‌های فردی و اجتماعی، تدوین نماید. تا شاید به لطف خداوند با ارائه این اثر، در نزدیک‌تر شدن شیوه زندگی افراد به سمت و سوی سبک زندگی اسلامی، گامی برداشته شود.
۲) پرسش اصلی و پرسش‌های فرعی:
سؤال اصلی: سبک زندگی اهل بیت(ع) چگونه است؟
سؤالات فرعی:
۱٫مبانی سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام) چیست؟
۲٫سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام) در تعامل با خداوند چگونه بوده است. (حوزه عبادی)؟
۳٫سبک زندگی اهل بیت(علیهم السلام)، در تعامل با خویشتن چگونه می باشد. (حوزه فردی)؟
۴٫سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام)، در تعامل با دیگران چگونه است. (حوزه اجتماعی)؟
۵٫سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام)، در تعامل با طبیعت چگونه است. (حوزه محیط زیست)؟
۶٫سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام) در حوزه امامت و رهبری چگونه بوده است. (حکمرانی و اداره جامعه)؟
۳) فرضیه تحقیق (پاسخ پیشینی به سؤال تحقیق):
با توجه به اینکه اهل بیت(ع) الگوی تمام عیار برای یک زندگی مطلوب و سعادت بخش می باشند و قرآن کریم برای چگونه زیستن نازل شده و زندگی اهل بیت(ع) نیز تجلّی عملی آموزه های قرآن است می‌توان با استفاده از این دو منبع نورانی، سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام) را ارائه نمود.
۴) اهداف و ضرورت تحقیق (پاسخ‌گویی به نیازها):
*اهداف
۱٫ ترویج و نشر سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام) با رویکرد تمدن اسلامی
۲٫ بسترسازی برای ارتقای معرفت افزایی نسبت به سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام)
۳٫ بسترسازی برای توسعه پژوهش در مفاهیم کاربردی سبک زندگی اهل بیت (علیهم السلام)
۵٫ بسترسازی برای عینیت بخشی به آموزه‌های قرآن و اهل بیت (ع).
*ضرورت
سبک زندگی هر جامعه‌ای، نمای ظاهر و آشکار هویت آن جامعه است و هر جامعه ای زمانی می تواند ثمرات ایدئولوژی و جهان بینی خود را به نمایش بگذارد که سبک زندگی او متناسب با باورها و ارزش هایش، شکل گرفته باشد. جوامع اسلامی به علت تأثیرپذیری از فرهنگ غرب ، متأسفانه نتوانسته اند میان باورهای اصیل اسلامی و سبک زندگی خود در حوزه‌های گوناگون فردی و اجتماعی، ارتباطی عمیق و تنگاتنگی ایجاد کنند و در نتیجه دچار نوعی آشفتگی و التقاط فرهنگی شده اند و در حقیقت از داشتن سبک زندگی اسلامی به معنای واقعی محروم مانده اند و نتوانسته اند از میوه‌های ارزش مند عقاید و باورهای دینی خویش در عرصه رفتار و سبک زندگی بهره مند گردند.
تنها راه تغییر و اصلاح سبک زندگی مسلمانان، ارتقای معرفت افزایی آنان نسبت به سبک زندگی اهل بیت (ع) است چرا که به فرموده اهل بیت (ع) اگر سخنان و سیره آنان به انسان های تشنه معارف الهی عرضه گردد زیبایی های سخنان آنان زمینه جذب و پیروی انسان ها از آنان را فراهم می نماید.
مقام معظم رهبری (دام ظله) نیز برای اصلاح جوامع از آسیب‌های وارد شده بر سبک زندگی فرمودند: «هدایت قرآن را باید در زندگی خود حاکم کرد ما بحمدلله هم قرآن را داریم و هم کلمات اهل بیت (ع) را داریم «انی تارک فیکم الثقلین» باید از اینها استفاده کنیم و جامعه را بر اساس این ها شکل دهیم. و اگر در جوامع بشری قرآن حاکم باشد، هم سعادت دنیا هست، هم علوّ معنوی هست. راه سلامت را، راه امنیت را، راه امنیت روانی را قرآن به روی ما باز می کند؛ راه عزت را قرآن به روی ما باز می کند؛ راه زندگی درست را و سبک زندگی سعادت‌آمیز را قرآن به روی ما باز می کند».
مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام) با درک این مسئله مهم، به منظور فراهم نمودن زمینه دسترسی جامعه جهانی خصوصا مسلمانان به سبک زندگی مطلوب تلاش دارد تا سبک زندگی اهل بیت (ع) را تدوین و به جهانیان عرضه نماید.
۵) پیشینه تحقیق:
خواستگاه اصلی پژوهش در خصوص اصطلاح «سبک زندگی» در جامعه غرب بوده است و مفهوم سبک زندگی اولین بار در سال ۱۹۲۹ از سوی «آلفرد آدلر»، روان‌شناس اجتماعی مطرح شده است و پس از یک دوره افول مجدداَ از سال ۱۹۶۱ مورد توجه عده‌ای از دانشمندان جامعه‌شناس قرار گرفت. بررسی اصطلاح «سبک زندگی» در پژوهش‌های اسلامی پیشینه چندانی ندارد، ولی از آن جا که دین مبین اسلام، علاوه بر بُعد اعتقادی و اخلاقی، به شیوه رفتاری و چگونه زیستن انسان نیز توجه ویژه دارد، عناوین مرتبط با این اصطلاح، همچون آداب و آیین زندگی در آموزه‌ها و منابع اسلامی مورد بحث قرار گرفته است و عده‌ای از اندیشمندان اسلامی با بهره‌گیری از منابع اسلامی، آثار ارزشمندی همچون (کتاب العشرة، حلیة المتقین، رساله حقوق امام سجاد (ع) مکارم الاخلاق، سنن النبی (ص)، الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)، مفاتیح الحیات، سیره فرهنگی و اجتماعی، عبادی، سیاسی، اقتصادی، نظامی معصومان(ع) در کتاب‌های چهارگانه ، و…) را درباره چگونه زیستن از خود به یادگار گذاشتند.
البته توجه ویژه مقام معظم رهبری (دام ظله) به سبک زندگی در سال ۱۳۹۱ در جمع جوانان استان خراسان شمالی، سبب شد تا عده‌ای از پژوهشگران در راستای تبیین این موضوع، آثاری را در قالب کتاب و مقاله ارائه نمایند که به عنوان نمونه می توان به این آثار اشاره نمود: (سبک زندگی اسلامی، محمد کاویانی؛ دین و سبک زندگی، محمدسعید مهدوی کنی؛ زندگی به سبک روح، علی‌اکبر سفریان؛ سبک زندگی بر اساس آموزهای اسلامی، حمید فاضل قانع؛ مصرف و سبک زندگی، محمد فاضلی؛ سبک زندگی پایدار، مجمدجواد مهدوی‌نژاد؛ اخلاق و سبک زندگی، احمد حسین شریفی؛ الگوهای سبک زندگی در ایران، آزاد ارمکی؛ سبک زندگی و مصرف فرهنگی، طلیعه خادمیان؛ موفقیت به سبک ایرانی، الله کریم عباس‌نیا، فرهنگ نامه سبک زندگی بر اساس آموزه های قرآن و اهل بیت(ع) در ۶۲ موضوع مرتبط با حوزه فردی، خانوادگی، اجتماعی و محیط زیست، و… و چندین شبکه نیز در فضای مجازی ایجاد گردد و بعضی از مراکز آموزشی – پژوهشی نیز تشکیل همایش‌هایی همچون (همایش خانواده و سبک زندگی؛ همایش سبک زندگی اهل بیت (ع)؛ همایش ملی سبک زندگی اسلامی؛ همایش راه‌کارهای تحقق سبک زندگی اسلامی؛ همایش ملی سبک زندگی در دهه پیشرفت؛ همایش ملی سبک زندگی اسلامی ایرانی و…) را مربوط به این مسئله در دستور کار خویش قرار دهند و به فعالیت بپردازند.
علی‌رغم تلاش‌های ارزشمند پژوهشگران، جای یک اثری جامع که توانسته باشد با تکیه بر منابع غنی اسلامی (قرآن و اهل بیت علیهم السلام) اطلاعات مرتبط با چگونه زیستن اهل بیت (ع) را در حوزه‌های گوناگون به جامعه جهانی ارائه کرده باشد، خالی می‌باشد، امید آن که پژوهشگران سخت‌کوش، بتوانند با عنایت خداوند و با بهره گیری از آموزه های قرآن و اهل بیت (ع) با ارائه چنین اثری، گامی در ارتقای آگاهی و معرفت جامعه جهانی به سبک زندگی اهل بیت(ع) بردارند.
۶) نوآوری در پژوهش
بررسی آثار ارائه شده در حوزه سبک زندگی نشان دهنده آن است که تاکنون اثری جامع و فراگیر در باره سبک زندگی اهل بیت (ع) در حوزه های گوناگون زندگی با نگرشی جهانی و رویکرد تمدنی و رعایت اقتضائات دنیای معاصر تدوین نشده است.
۷) روش تحقیق: تحلیلی ـ توصیفی؛ آینده پژوهانه
روش تحقیق در این طرح توصیفی تحلیلی است؛ بدین معنا که افزون بر بهره‌برداری از آیات و روایات و تحلیل آنها، پس از تبیین مبانی توحیدی سبک زندگی به ارائه گزارشی از شیوه زندگی اهل بیت (علیهم السلام) می‌پردازد و با نثری روان برای عموم جامعه جهانی ارائه می‌گردد.
۸) ساختار و سرفصل‌های تحقیق
* مبانی سبک زندگی اهل بیت (ع). (خداشناسی، جهان شناسی و انسان شناسی و …)
* سبک زندگی اهل بیت حوزه عبادی (فردی و اجتماعی)
* سبک زندگی اهل بیت (ع) حوزه فردی (همچون سبک تغذیه، پوشش، اوقات فراغت، سفر، مهمانی، کسب و کار، مسکن و …)
* سبک زندگی اهل بیت (ع) حوزه خانوادگی. (سبک ازدواج و سبک تعامل با همسر، فرزند، والدین، خویشاوندان)
* سبک زندگی اهل بیت(ع) حوزه اجتماعی (سبک تعامل با دیگران همچون: سبک تعامل با سالمندان، معلولان، جوانان، نیازمندان، فرق و مذاهب و ادیان، همسایه، زندانیان، پناهجویان، شهروندان و …)
* سبک زندگی اهل بیت (ع) حوزه سیاسی. (سبک حکمرانی اسلامی، سبک تعامل متقابل حکومت با مردم، سبک تعامل حکومت با دیگر حکومت ها و…)
* سبک زندگی اهل بیت (ع) حوزه محیط زیست (سبک رفتار با حیوانات و سبک رفتار با محیط زیست و …).
*****
لازم به یادآوری است که با صاحبان بهترین طرح‌ها، قرارداد پژوهشی امضا خواهد شد. طرح های ارسالی باید با نگاه بین‌المللی تدوین و ارسال شوند.
مهلت ارسال طرح ۳۰ آذر ۱۴۰۲ است و متقاضیان می‌توانند مقالات خود را به آدرس: قم، بلوار جمهوری اسلامی، نبش کوچه ۶، مجمع جهانی اهل‌بیت (ع)، دفتر امور مطالعات، تحقیقات و پژوهش، «گروه مطالعات بنیادی» ارسال کرده و جهت اطلاعات بیشتر با شماره ۳۲۱۳۱۲۸۰-۰۲۵ و یا همراه: ۰۹۱۲۲۵۲۰۸۴۵ تماس حاصل نمایند.
دو وب‌سایت خبری زیر نیز برای اطلاعات بیشتر به حضور معرفی می شود.
https://fa.abna24.com
http://ahl-ul-bayt.org/fa
ایمیل Jafari042@gmail.com نیز برای دریافت طرح ها اعلام می‌شود.
