مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
جستجو
Close this search box.
ایران عصر صفوی در سیاحتنامه اولیاء چلبی

 

در طول 500 سال گذشته، تمام سیاحانی که در خصوص ایران مطلبی نوشته اند، آثارشان چاپ و در اختیار نهادهای علمی و فرهنگی قرار گرفته است. اما این نوشتار در محافل علمی و دانشگاهی ایران کمتر شناخته شده است. کتا ب حاضریکی از کتاب های تاریخی بسیار مهم محسوب می شود.

 

همان طوری که اهل فن می دانند، زبان اوری (ترکی)، زیربنای زبان های بعد از خود را تشکیل می دهد. زبان طوایف اوری بعد از کشف آتش، رو به تکامل گذاشته، حلقه ای که دور آتش زده می شد، به این ها کمک کرد بتواند چشم در چشم هم، کلمات موزون را شکل ببخشند. غنای زبان اوری ترکی از همین نقطه شروع شد، چرا که در کالبد هر کلمه اوری ترکی، رمز و رازی وجود دارد که به وجود آورندگان آن، عواطف انسانی خود را در آن به ودیعه گذاشته اند.

در زبان های اوری ترکی (التصافی) کلمات بر روی یک قاعده موزون خلق شده و همچنان به راه خود ادامه می دهند. دومین مسئله اینکه، زبان اوری ترکی از بدو تاریخ نقش یک مادر خانواده را بازی کرده است. بچه های خانواده با علم به زبان مادری می توانند، دیگر زبان های تحلیلی را مثل خود آن مردمان صحبت کرده و حتی خلق آثار نمایند. از این جهت ترجمه ی کتب ترکی به زبان های تحلیلی بسیار سخت بوده و الزاما مترجمین برای یک صفحه متن ترکی باید چهار صفحه توضیح داشته باشند تا آنچه را که ترجمه می کنند برای خواننده قابل درک باشد.

در طول 500 سال گذشته، تمام سیاحانی که در خصوص ایران مطلبی نوشته اند، آثارشان چاپ و در اختیار نهادهای علمی و فرهنگی قرار گرفته است. اما کتاب سیاحتنامه ی ده جلدی اولیاء چلبی که حاصل سومین سفر این جهانگرد به مناطق غربی و مرکزی ایران بوده، در محافل علمی و دانشگاهی ایران کمتر شناخته شده است. سرانجام این مهم به دست مترجم محترم و دوست فرهیخته ی ایشان صورت گرفته که از 80 صفحه متن ترکی، نزدیک به 120 صفحه ترجمه ی فارسی حاصل گردیده است.

به عقیده ی مترجم، یک عالم ترک زبان می تواند، متون ترکی را ترجمه کرده و از عهده ی الفاظ منحصر به فرد آن برآید. کتا ب حاضرنیز که یکی از کتاب های تاریخی بسیار مهم محسوب می شود، گاها توانسته توانایی های زبان ترکی را به تصویر کشد مانند توصیف مجلس عاشورایی که حاکم درگزین در این شهر ترتیب داده بود، و گاها هم توانسته با تکیه بر توانایی های زبان مادری، احساسات حاکم بر چنین مجالسی را به خوانندگان خود منتقل کند. چون مناطقی چون همدان، درگزین، رزنی، ساوه و دیگر نواحیی که مشترکات فرهنگی با هم دارند از گذشته های دور، مسکن عالمان و عارفان بوده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *