دوران امامت امام باقر (علیه السلام) حدود دو دهه طول کشید. در این ایام پرتلاطم که جامعه اسلامی با شکوفایی علم و دانش و ظهور فرقه‌های مختلف کلامی و فقهی مواجه بود، امام باقر (علیه السلام) مدرسه عظیمی بنیان نهاد و شاگردان برجسته‌ای مانند زراره و محمدبن مسلم را تربیت کرد. این مدرسه بزرگ تفاوت‌های اساسی با آموزه‌های سایر مذاهب و مکاتب داشت.
مدرسه بزرگ فقهی و کلامی امام باقر (علیه السلام) ویژگی‌هایی داشت که اگرچه با سایر معصومین مشترک بود، اما باتوجه به دوران خفقان قبل از امام باقر (علیه السلام) و فراهم نبودن شرایط برای سایر معصومین تا زمان ایشان، می‌توان دوران امامت امام باقر (علیه السلام) را تجلی‌گاه این ویژگی‌ها دانست.
محوریت و حاکمیت قرآن، استناد به سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، حاکمیت عقل و خرد، نقش عمل‌گرایی، اعتدال و میانه‌روی، باورمندی به باز بودن باب اجتهاد، اهتمام ویژه به علم و دانش، ولایت‌مداری، توصیه به تقیه و حفظ اسرار از مهمترین این شاخصه‌هاست. میزان استناد به این موارد باتوجه به شواهد و اقتضائات زمانی و مکانی متفاوت است. امام باقر (علیه السلام) در دوران 20 ساله امامت خود با تکیه بر این ویژگی‌ها از حریم تشیع در برابر فرقه‌ها و مکاتب مختلف کلامی و فقهی دفاع کرد.
برای مشاهده متن کامل مقاله فایل را دانلود نمایید.
