گفتمان سیاسی و اجتماعیِ مشروطه در ایرانِ دورۀ قاجار با هدف حکمرانی بر مدار قانون شکل گرفت. دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی ایران در سالهای انتهایی دوران قاجار باعث شد تا اندیشۀ مشروطه و استقلال ملی ایران دچار تهدید گردند؛ بیکفایتی دولت مرکزی در راستای حفظ استقلال ملی نیز باعث ظهور مقاومتهای محلی در ایران گردید، نهضت جنگل، نمونهای از همین مقاومتها میباشد.
پژوهش حاضر که به روش کیفی و با استفاده از فن تحلیل محتوا گردآوری شده با تکیه بر مرامنامهها، مطبوعات و روایات تاریخیِ مرتبط با نهضت جنگل به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه ایده یا ایدههایی در حوزۀ حکمرانی با چه خواستگاه اندیشهای در دوران قیام جنگل(1293-1300) توسط کنشگران نهضت مذکور ارائه شده است؟
بررسیهای انجام شده نشان میدهد کنشگران در نهضت جنگل به طرح سه ایدۀ حکمرانی پرداختهاند: 1-جمهوریِ شوروی، 2-سلطنت مشروطه و 3-جمهوریِ شورایی. در میان ایدههای مذکور، ایدۀ جمهوریِ شورایی تنها مدل از حکمرانی بود که سه گزارۀ استقلال ملی، هویت اسلامی و مشارکت مردم در امر حکمرانی را در کنار یکدیگر مورد توجه قرار داده است. ایدۀ جمهوریِ شورایی را میتوان مینیاتور اولیهای از انگارۀ جمهوری اسلامی دانست.
برای مشاهده متن کامل کقاله فایل را دانلود نمایید.
