در راستاي برگزاري همايش سبك زندگي ائمه اطهار در دانشگاههاي آزاد اسلامي سراسركشور، دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت افتخار اجراي همايش سبك زندگي امام حسن مجتبي (ع) را داشت كه با استعانت خداي متعال و به همت معاونت فرهنگي دانشگاه آزاداسلامي با حضور معاون محترم فرهنگي دانشگاه آزاد اسلامي ، رئيس محترم منطقه 17 ، رؤساي دانشگاههاي آزاد اسلامي منطقه 17 ، مسئولين استان گيلان و دانشگاهيان دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت برگزارگرديد . گزارش برگزاري همايش بشرح ذيل بحضور تقديم مي گردد:
· پس از تمهيد مقدمات و تشكيل ستاد وي‍ژه همايش ،مراسم در روز 28 آبان 92 در واحد رشت برگزار گرديد ؛ اهم برنامه هاي اجرا شده بشرح ذيل مي باشد :
1- بيان خيرمقدم و سخنراني دكتر سرورالدينرئيس منطقه 17 .
2- سخنراني دكتر سيد طه هاشمي معاونت فرهنگي
3- سخنراني دكتر علي كريميان مسئول نهاد نمايندكي مقام معظم رهبري در دانشگاههاي آزاد اسلامي منطقه 17
4- سخنراني دكتر بهروز دانشيان رئيس دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت
دكتر هاشمي در بخشي از سخنان خود اظهار داشت:
هدف اسلام و سبک زندگی ائمه برگرداندن جامعه به 1400سال قبل نیست بلکه آموزه های اسلامی با معرفی درست به جامعه مناسب همه دوران هاست. سبك زندگي امام حسن مجتبي (ع) را از چند منظر مي توان بررسي نمود :1- از منظر بيروني2- از منظر دروني.
از منظر بيروني زندگي امام حسن (ع صلح امام حسن (ع) و از منظر دروني اخلاق نيكوي اين امام همام مطرح است . علاقه مردم به امام حسن (ع) نيز بخاطر اخلاق نيكويش بود . مشورت كردن و مشورت دادن مردم در امور مربوط به اداره جامعه از ديگر ويژگي هاي اخلاقي امام حسن مجتبي (ع) بود.
ايشان همچنين اظهار داشت : در راستاي منويات مقام معظم رهبري كه فرمودند تبليغ سبك زندگي بايد دردانشگاهها صورت بگيرد زيرا سبك زندگي ائمه در زمان جاريست ، همايش هاي سبك زندگي ائمه اطهار (ع) در دانشگاههاي آزاد سراسر كشور در حال برگزاريست و اين طليعه اي براي الگوسازي و يك آغاز خوب براي تبليغ زندگي ديني خواهد بود.در اين همايشها بايد اقتضائات جامعه را با زمان ائمه بررسي نمود ،بايد تحقيق درست صورت پذيرد و سپس الگو سازي شود . نبايد جامعه را در 1400 سال قبل نگه داشت بلكه معرفي درست دين به جامعه در انتخاب سبك زندگي درست بسيار تأثيرگذار است . دين منشاء و مبداء بسياري از تحولات است و هرگز مانع پيشرفت مردم و جامعه نيست . بايد ياد گرفت علت اينكه جهان اسلام 8 قرن سرآمد علم و دانش بود چيست؟ بايد اسلام را بر حسب مقتضيات زمان به جامعه بويژه جامعه دانشگاهي و جوانان جامعه معرفي نمودكه در اينصورت مورد پذيرش بيشتر مردم قرار مي گيرد…
5- اهداء لوح تقديرو تنديس و جوايز به مقالات برتر.
توضيح اينكه از مجموع مقالات (بيش از 30 مقاله )رسيده 5 مقاله با عناوين ذيل بعنوان مقالات برتر انتخاب گرديد:
· دغدغه هاي ديني و جريانات مخالف دوران امام حسن مجتبي (ع) تأليف خانم دكتر اكرم رحماني
· بررسی و تحلیل علل صلح امام حسن مجتبی تأليف آقاي فریدون آزادغلامی ،خانم زهرا آزاد غلامی
· تاثیرویژگی های رفتاری امام حسن مجتبی(ع)در تقابل با سوبژکتیویته یا عقل غربی درسبک زندگی تأليف خانم معصومه پاداش ستوده
· بررسي استراتژيك توسعه بهينه سبك زندگي امام حسن (ع) در جامعه بر اساس مدل راهبردي SWOTتأليف آقاي جعفر كريمي
· مباني سبك زندگي امام حسن مجتبي (ع) تأليف خانم راضيه علي اكبري
6- همزمان با برگزاري همايش كتاب چكيده مقالات به حاضرين ارائه گرديد و كتاب مجموعه مقالات نيز در شرف چاپ مي باشد .
مقالات انتخاب شده :
1. تبیین زندگانی امام حسن مجتبی(ع) و رویکردی به صلح با معاویه
*سیده فاطمه اسماعیلی- دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی
سیده فاطمه اسماعیلیEmail: fsmaili79@yahoo.com Tel: 09111368627
اکبر محمدی پور- دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی
چکیده
نخستین مظهر و نشانهی کوثر که بر دامان پاک فاطمهی اطهر (س) پا به عرصهی گیتی نهاد امام حسن علیه السلام بود. نشانهای از تجلی مقدسترین پدیدهای که از خجستهترین پیوند برین انسانی، نصیب حضرت محمد صلی الله علیه و آله، علی مرتضی علیه السلام و فاطمه زهرا (س) گردید. همان لؤلؤی که از برزخ دو اقیانوس نبوت و امامت به ظهور پیوست و معجزهی بزرگ «مرج البحرین یلتقیان، بینهما برزخ لا یبغیان، یخرج منهما اللؤلوء والمرجان». را تجسم بخشید و کلام خدا در کلمهی وجود چنین ظاهر شد. از نیایی الهام گیر و پدری پیشوا، وارثی برخاکیان و جلوهای برافلاکیان پدید آمد با وراثتی ابراهیمی، مقصدی محمدی، منهجی علوی، زهرهای زهرایی که عصای فرعون کوب موسی را در دست صلح آفرین عیسوی داشت و تندیس زندهی اخلاق قرآن بود و رایت جاودانگی اسلامی را در زندگی توام با مجاهده و شکیبایی تضمین کرد و بقاع امن و ایمان را به ابدیت در بقیع شهادت بر افراشت و مکتبش از خاک گرم مدینه به همه سوی جهان جهتیافت و با همهی مظلومیتش در برابر سیاهی و تباهی جبهه گرفت و به حقیقت اصالتبخشید و مشعلدار گمراهان و زعیم ره یافتگان گردید.
کلمات کلیدی:امام حسن مجتبی(ع)، اسلام، امامت، معاویه
2. زمانة صلح، کنکاشی در چرایی صلح امام حسن(ع) با معاویه
مجید علیپور شیرجوپشت[1]
صفر رمضانی[2]
چکیده
تردیدی وجود ندارد که زندگانی معصومین علیهم السلام بهترین الگو برای مواجهه با مشکلات و مسایل اساسی در زندگانی فردی و اجتماعی مردم به ویژه مسلمانان است به همین علت پژوهش درباره زندگی آنان ضروری می نماید. «الگوپذیری و قهرمان گرایی» در ضمیر انسانها قرار دارد و قابل انکار نیست که آدمیان با دنبال کردن سمبل ها و الگوها در پی حل مسایل اساسی زندگانی خویشند. تردیدی نیست که رهبران الهی و امامان علیهم السلام به عنوان تندیس همه خوبی ها، قهرمانان موفق چگونه بودن، چگونه زیستن و چگونه مردن هستند. از این رو پژوهش دربارة همه ابعاد شخصیّت آن بزرگان بایسته پژوهش است؛ با این همه شرایط روزگار هریک از آن معصومان به گونه ای بوده که برخی از ویژگی های آنها برجسته تر نمایان شود؛ به همین روی به نظر می رسد که لازم است صاحبان اندیشه، نخبگان و نظریه پردازان بیشتر همان ویژگی را مورد تحلیل قرار می دهند.
دورانی که امام حسن مجتبی(ع) در آن به حکومت رسید زمانی بود که نفاق، دنیا طلبی و خستگی از مجاهدت در راه خدا به اوج خود رسیده بود و از جامعه اسلامی جز نام و صورتی باقی نمانده بود. به همین جهت تلاش ایشان همچون تلاشهای پدر بزرگوارشان برای به جنبش درآوردن و اصلاح مسیر چنین جامعه ای به دیوار عظیمی از کاهلی و خیانت برخورد می کرد تا بدانجا که ایشان را مجبور ساختند برای اهداف عالیه اسلامی تن به صلح و گذر از حق حتمی خود در امر خلافت دهند. پژوهش حاضر در پی بررسی شرایط روزگار حکومت ایشان و علل صلحشان با معاویه بن ابی سفیان می پردازد.
واژگان کلیدی:امام حسن مجتبی(ع)، معاویه، کوفه، صلح
3. تبیین زندگانی امام حسن مجتبی با رویکرد نرمش قهرمانانه
مظاهر زمانی- هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد رشت
اکبر محمدی پور- دانش آموخته جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
*حمیدرضا محمدی- دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه گیلان
چكيده
امام حسن (ع ) در کمالات انسانى یادگار پدر و نمونه کامل جدّ بزرگوار خود بود. تا پیغمبر (ص ) زنده بود، او و برادرش حسین در کنار آن حضرت جاى داشتند، گاهى آنان را بر دوش خود سوار مى کرد و مى بوسید و مى بویید.
از پیغمبر اکرم (ص ) روایت کرده اند که درباره امام حسن و امام حسین (ع ) مى فرمود: این دو فرزند من ، امام هستند خواه برخیزند و خواه بنشینند (کنایه از این که در هر حال امام و پیشوایند).
امام حسن (ع ) بیست و پنج بار حج کرد، پیاده ، در حالى که اسبهاى نجیب را با او یدک مى کشیدند. هرگاه از مرگ یاد مى کرد مى گریست و هرگاه از قبر یاد مى کرد مى گریست ، هرگاه به یاد ایستادن به پاى حساب مى افتاد آن چنان نعره مى زد که بیهوش مى شد و چون به یاد بهشت و دوزخ مى افتاد؛ همچون مار گزیده به خود مى پیچید. از خدا طلب بهشت مى کرد و به او از آتش جهنم پناه مى برد. چون وضو مى ساخت و به نماز مى ایستاد بدنش به لرزه مى افتاد و رنگش زرد مى شد. سه نوبت دارائیش را با خدا تقسیم کرد و دو نوبت از تمام مال خود براى خدا گذشت . گفته اند: (امام حسن (ع ) در زمان خودش عابدترین و بى اعتناترین مردم به زیور دنیا بود).
4. بررسی و تحلیل علل صلح امام حسن مجتبی
فریدون آزادغلامی ،کارشناس آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت و مدرس دانشگاه
زهرا آزاد غلامی ، دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه علوم و تحقیقات گیلان و مدرس دانشگاه
چکیده
بیان موضوع: پس از شهادت امام علی (ع)، فرزندش امام حسن (ع) به خلافت برگزیده شد. اما خلافت امام دیری نپایید، او با دو جبهه ی دشمن خارجی و منافقان داخلی در کشاکش بود. در رأس دشمنان خارجی، معاویه قرار داشت. معاویه قصد خود را که مبنی بر سرکشی و طغیان علیه امام بود آشکار ساخت. او جاسوسان و مزدوران خویش را در سرزمین های اسلامی بویژه عراق پراکنده کرد تا به فتنه گری و آشوب علیه امام بپردازد. پس از آن، سپاه شصت هزار نفری از نیروهای شام را به سوی کوفه اعزام داشت. آن چه بیش تر موجب نگرانی امام بود، جبهه داخلی بود، زیرا جزء گروه اندکی از شیعیان خالص، دیگران در اطاعت از آن حضرت بیش تر در پی دست یابی به آمال و آرزوهای خویش بودند. اگر امام حسن در چنین شرایطی با معاویه می جنگید تمام خاندان وی کشته می شدند. بنابراین امام حسن ناگزیر شد با معاویه صلح کند و از حکومت کناره بگیرد و تلاش خود را صرف دگرگون سازی امت و نگاهداری آن از خطرهایی بنماید که او را تهدید می کرد و به نظارت بر پایگاههای مردمی پرداخت و مردم را به نیازها و خواسته های اسلامی آگاهی داد و برانگیختن امت را از نو وجهه همت خویش قرار داد.
واژگان کلیدی:امام حسن، معاویه، صلح، حکومت، مردم، شرایط جامعه، اسلام.
5. نقش استراتژي امام حسن مجتبي(ع) دراحياي هويت اسلامي درجامعه پست مدرن
1- سامره يعقوبي[3] 2- ليلا باباخواني[4] 3- آيه شعباني[5]
چكيده
شناخت هویت اسلامی به طوری که در یک تعریف کلی که همه ی امت اسلام را در بر گیرد و بر آن منطبق باشد گر چه بدیهی به نظر می رسد و بسیار سهل انگارانه با آن رو برو می شویم ، اما جای تامل و باز بینی و باز شناسی دارد دنیای اسلام که امروز به کانون هراس و جبهه ی چالش آفرین دنیای جهان گرای کنونی تبدیل شده است آن چیزی که ما برداشت کرده ایم یعنی مسلمین و جامعه ی اسلامی نیست ، بلکه طرز تفکر و روش حاکم بر فکر دینی اسلامی است که همیشه میتواند برای غرب در راه رسیدن به استیلای فرهنگی مشکل ساز و خطر آفرین باشد . محبت اهل بیت (ع) یکی از فرایض اسلامی است. برقراری ارتباط عاطفی بین جوانان و ائمه (ع)، آنان را از لغزش ها و آسیب ها حفظ می کند. در قرآن کریم، پاداش هدایت گری و ارشاد مردم از سوی اهل بیت (ع)، محبت و دوستی آنان قرار داده شده است: «قل لا اسئلکم علیه اجراً الاّ المودّة فی القربی». پیامبر (ص) فرمود: «مودّت اهل بیت من، بر هر مرد و زنی واجب است.» محبت اهل بیت (ع) ابعاد گسترده ای دارد که این نوشتار به راه های ایجاد محبت اهل بیت (ع) در جوانان با محوریت وظایف خانواده و اجتماع، می پردازد.
بی شک آگاهی از سیره کریمانه ائمه هدی(ع) و از جمله کریم آل طاها(ع) راهی است که به ما در شناخت مسیر سعادت و به ویژه استواری و ثابت قدمی در این طریق کمک می کند.برخورد کریمانه و توام با سعه صدر و نقش استراتژيك امام حسن مجتبی(ع)در مواجهه با آن مرد شامی که دهان به فحاشی علیه امام (ع) و والدین بزرگوار ایشان گشوده بود، والاترین الگوی رفتاری برای ماست تا بدانیم در تنش ها و برخوردهای زندگی روزمره خود، چه نوع شیوه رفتاری و کرداری را در پیش بگیریم و در مواجهه با نااهلان و جاهلان از چه سبک گفتاری استفاده کنیم.توجه به این مساله با توجه به این که متأسفانه در جامعه کنونی ما، سعه صدر و کرامت در برخورد اجتماعی ، نمودِ کمرنگی دارد، بسیار می تواند حایز اهمیت و کاربردی باشد.پیشوای دوم ما شیعیان همچنین در عین بخشندگی و سخاوت بی نظیری که در طول زندگی خویش داشتند، اما همواره در رفع نیازِ نیازمندان به اصل حفظ آبروی آنان اهتمام ویژه ای داشتند.
در اين مقاله نگارندگان سعي كرده اند با استفاده از روش توصيفي تحليلي به بررسي سيره عملي و رفتاري امام حسن مجتبي بپردازند و ضمن آنكه سعي در تجزيه تحليل و ارزيابي نتايج حاصله پرداخته تا به اثبات ارتباط معنادار بين الگوبرداري از سيره عملي و رفتاري اين امام همام و احياي هويت جديددرجامعه پست مدرن نمايد .
واژگان كليدي :هويت اسلامي ، جامعه پست مدرن ، اهل بيت (ع) ، امام حسن مجتبي(ع) ، خانواده
6. سبک زندگی امام حسن – علیه السلام -از بعد اخلاقی
عزیزه بهاری اجیرلو
طلبه سطح 3 رشته فقه واصول، مدرس حوزه علمیه حضرت ثامن الحجج علیه السلام و دانشگاه آزاد اسلامی پارس آباد مغان
چکیده
اسلام به عنوان کامل ترین و سالم ترین راهنمای زندگی، مجموعه کامل شناختی و دستوری را برای دست یابی به کمال در عرصه های زندگی دنیوی و اخروی فراهم آورده است. زیرا از نظر آموزه های وحیانی اسلام، هرگونه دست یابی به انسان کامل و جامعه سالم، نیازمند توجه کامل به حوزه فرهنگ است .با توجه به شواهد تاریخی در رابطه با بعد اخلاقی زندگی امام حسن ( ع)، باید گفت در وجود حضرت مثل سایر ائمه ( ع)، صفات اخلاقی به مرتبه کمال رسیده است. امام حسن ( ع) در نیمه ی رمضان سال سوم هجرت چشم به جهان گشود و امام علی ( ع) و فاطمه زهرا ( س) و پیامبر اکرم ( ص) نامگذاری ایشان را به خداوند واگذار نموده و بدین ترتیب نامی که از احسان الهی سرچشمه گرفته بود، یعنی « حسن» برای این مولود مبارک انتخاب گردید. کنیه های معروف ایشان، ابومحمد و ابوالقاسم و از معروف ترین القاب آن حضرت می توان به؛ سید، سبط، امیر، حجه، زکی، مجتبی، وزیر و کریم اهل بیت ( ع) اشاره کرد. دامنه شخصيت بي مانند سبط اکبر پيامبر صلي الله عليه و آله امام حسن مجتبي عليه السلام آنقدر وسيع و گسترده است که آثار و نشانه هاي آن در تمام کتاب هاي حديث، تراجم، سيره، تاريخ و مناقب فراوان به چشم مي خورد.
تواضع، فروتني، خدا ترسي، روابط حسنه، احترام متقابل و کمک به بينوايان از ابعاد برجسته زندگي آن سرور جوانان بهشتي است.
واژگان کلیدی:امام حسن (علیه السلام)،سبک زندگی ،اخلاق،سیره عملی
7. گذری بر زندگی و سجایای اخلاقی حضرت امام حسن مجتبی(ع)
زری میرزاجانی دارستانی کارشناس پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
چکیده
پيشواى دوم جهان تشيع كه نخستين ميوه پيوند فرخنده بود، در کمالات انسانی يادگار پدر و نمونه کامل جد بزرگوار خود بود. تا پيغمبر (ص ) زنده بود، او و برادرش حسين در کنار آن حضرت جای داشتند و بسیار مورد لطف مردم بودند.
در این میان محبت و عطابخشی امام حسن مجتبی علیه السلام زبانزد عام و خاص بوده است. او كه دارای قلبی پاك و رؤوف و پر مهر نسبت به دردمندان و تیره‌بختان جامعه داشت، همانند پدرش علی بن ابی طالب علیه‌السلام با خرابه‌نشینان دردمند و اقشار مستضعف و كم درآمد همراه و همنشین می‌شد، درد دل آنان را با جان و دل می‌شنید و به آن، ترتیب اثر می‌داد و در این حركت انسان‌دوستانه جز خدا را نمی‌دید و اجرش را جز از او نمی‌طلبید. امام حسن علیه السلام دوبار تمام ثروت خود را در راه خدا خرج کرد و سه بار داراییاش را به دو نصف کرده، نیمی را برای خود گذاشت و نصف دیگر را در راه خدا انفاق کرد.
از آنجائیکه امام (ع) تمامی مسئولیت های پیامبر(ص) بجز دریافت و ابلاغ وحی را برعهده دارد، پیروی و تأسی به وی همچون پیروی از پیامبر(ص) باعث فلاح و سعادت خواهد شد . اما لازمه پیروی از امام، شناخت وی و آشنایی با سبک و سیره این بزرگواران و به عبارتی سنت است، در این نوشتار مختصری به زندگی، سجایای اخلاقی، مناسبات اجتماعی و برخورد با مردم و سخنانی از آن امام همام می پردازیم.
کلید واژه:امام حسن علیه‌السلام- سجایای اخلاقی- اهل بیت علیهم السلام
8. شیوه ی برخوردو رفتار امام حسن (ع)با شیعیان منتقد صلح
حسن علی حسن زاده: دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه علوم تحقیقات تهران
چکیده
صلح امام حسن (ع) با معاویه بخاطر شرایط سیاسی- اجتماعی پیش آمده که مجبور به آن شد
موضع گیری های متفاوتی توسط گروههای موجود در سپاه آن حضرت ،ازجمله اصحاب و یاران خاص آن حضرت بوجود آوردکه امام در مواجه با آنها برخلاف شیوه های موجود زمانه اش ، با استفاده از شیوه ی رفتاری قرآنی که توصیه می کند (( وجادلهم فی الامر بالحکمه والموعظه)) به پاسخ آنها پرداخته است .این مقاله می کوشد به بررسی ا نتقاد هایی که از صلح امام حسن (ع) با معاویه توسط شیعیان ارائه شده است و بدنبال آن پاسخ و شيوه رفتاري كه امام در برخورد به آنها بكار برده است مي پردازد.
9. امام حسن مجتبی (ع) طلایه دار صبر سرخ
نویسندگان: آسیه نمازی1 –حسن همایونفر2
1-نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد مامایی هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت،
2-دبیر هنرستان ولی عصر (عج) شهرستان رشت
چکیده
این مقاله نگاهی اجمالی به تبیین علل و انگیزههای صلح امام حسن مجتبی علیه‌السلام و دستاوردهای ارزشمند آن حضرت دارد. همانگونه که مقام معظم رهبری میفرمایند: اگر امام حسن علیه‌السلام صلح نمیکرد، تمام ارکان خاندان پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم را از بین میبردند و کسی را باقی نمیگذاشتند که حافظ نظام ارزشی اصیل اسلام باشد. همه چیز به کلی از بین میرفت و ذکر اسلام بر میافتاد و نوبت به جریان عاشورا هم نمیرسید. این حق عظیمی است که امام مجتبی علیه‌السلام بر بقای اسلام دارد. امیدوارم خداوند به همهی ما بصیرتی عنایت کند تا بتوانیم آن بزرگوار را بشناسیم و نگذاریم پرده جهالت و غبار بد شناختی یی که تا مدتها بر چهره آن بزرگوار بوده، باقی بماند؛ یعنی حقیقت را باید همه بفهمند و بدانند که صلح امام مجتبی علیه‌السلام همان قدر ارزش داشت که شهادت برادر بزرگوارش، امام حسین علیه‌السلام ارزش داشت.
لذا هدف غایی ما از این مجال آن است که بگوییم: صلح کارآمد، برابر با پيروزي، از روي هوشياري، براساس حفظ خط مشي اصلي، شجاعت و رعايت مصالح امت اسلامي است. همين صلح امام ، آثاري را در پي داشت که قيام حماسي امام حسين(عليه السلام)آن را تکميل کرد و بقاي اسلام را تضمين نمود.
کلید واژ ه ها:امام حسن (ع)، صلح ، جهاد، صبر، معاویه
10. حلم الحسنیه (ع)
نویسندگان: آسیه نمازی1 –حسن همایونفر2
1-نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد مامایی هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
2- دبیر هنرستان ولی عصر (عج) شهرستان رشت
چکیده
يکي از مسائل مهمي که هميشه در مورد انسان مطرح مي شود؛ اخلاق حسنه مي باشد که انسان کامل بايد خود را به آن متخلق نمايد. آنچه بیش از دیگر ویژگی های امام حسن مجتبی (ع)، در زمان حیات و پس از شهادت، از برجستگی برخوردار بود، صبوری و حلم آن حضرت است که تاثیر بسزایی در زندگی وی و پیروانش داشت. امام علیه السلام آن گونه صبور بود که صبوری وی زبانزد عام و خاص شد و ضرب المثل «حلم الحسنیة » درباره وی رواج یافت. در این گفتار برآنیم تا ارجمندی حلم و مفهوم آن را مورد بررسی قرار دهیم، آن گاه نتایج درخشان آن را در زندگی امام حسن (ع) بنگریم.
کلید واژ ه ها:امام حسن، اخلاق، فضایل، حلم
11. مطالعه جرم شناختی سبک زندگی و سیاست جنایی امام حسن مجتبی(ع) از چشم انداز حقوق بشر
جلال الدین حسانی[6]
دانشجوی دوره دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران
چکیده
امام حسن مجتبی(ع) پس از پدر بزرگوارش به حکومت اسلامی رسید. دوران کوتاه زمام داری او به همراه نقش آفرینی در هنگام خانه نشینی امام علی(ع) و نیز حکومت ایشان، سرشار از ویژگی های جرم شناختی است. سبک زندگی او از چشم اندازهای فردی و شیوه کشورداری دارای اهمیت بسیاری است. پاسداشت حقوق انسانی مخالفان و پرهیز از تندروی بر آنان، کوشش در پیشگیری از بزه کاری ها و آسیب های اجتماعی، سرکوبی محاربانی چون معاویه و نیز تلاش در بهسازی روندهای جامعه پذیری شهروندان، در شمار مهم ترین ویژگی های سبک زندگی امام حسن مجتبی(ع) است. انعطاف پذیری در سیاست جنایی و سرکوبی نرم، دو آورده درخشان سیاست کیفری اوست که باید برای سیاست جنایی غربی تبیین شود. هسته سخت بزه کاری یا ابربزه کاران جامعه اسلامی، عدالت علوی امام دوم شیعیان را تاب نیاوردند و نظام قضایی پیشرفته او را از کار انداختند.
این نوشتار می کوشد تا با روش توصیفی_تحلیلی و با بهره گیری از رویکردهای مطالعات میان_ رشته ای، مفاهیم حقوق بشر و سیاست جنایی را در سبک زندگی امام حسن مجتبی(ع) بررسی کند تا از این راه، نمودهای انسانی سبک زندگی اهل بیت(ع) برای سیاست جنایی انسان گرای غربی روشن شود.
واژگان کلیدی:امام حسن مجتبی(ع)، سبک زندگی، حقوق بشر، سیاست جنایی
12. تاثیر ویژگی های رفتاری امام حسن مجتبی(ع) در تقابل با سوبژکتیویته یا عقل غربی در سبک زندگی
معصومه پاداش ستوده
دانشجویی کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی
چکیده:
ابتدا باید بدانیم که سبک زندگی چیست و چرا باید به آن اهمیت داده شود. در این مقاله تلاش شده تا با تعریفی از سبک زندگی، آداب و مهارت های آن و تاثیر ویژگی های رفتاری ائمه اطهار به ویژه امام حسن مجتبی(ع) در مقابل سوبژکتیویته یا همان عقل غربی که امروزه در حال متحول ساختن بخش بزرگی از زندگی مردم است ارائه شود.
اگر در زندگی افراد، به معنویت و رستگاری معنوی اعتقادی هم وجود نداشته باشد، برای زندگی راحت و برخورداری از امنیت روانی و اخلاقی، باز پرداختن به سبک زندگی مهم است. بنابراین این مسئله، مسئله اساسی و مهمی به شمار می رود.
سبک زندگی به ما می آموزد تا در مورد زندگی خود و دیگران تفکر کرده و مناسب ترین روش را برای یک زندگی سالم انتخاب کنیم. زیرا شیوه زندگی با توجه به عقاید، باورها و افکاری که داریم، انتخاب می شود. در این مقاله با اشاره به گوشه و کناری از زندگی امام حسن مجتبی(ع) و مقایسه افکار و ویژگی های رفتاری آن امام بزرگوار در مقابل سوبژکتیویته یا عقل غربی مباحثی به طور اجمال بیان شده است و در پایان بسیاری از مشکلات اجتماعی که ناشی از سبک زندگی نادرست افراد است نیز بیان می شود که از سمع و نظرتان می گذرد.
کلیدواژه:سبک زندگی، شیوه امام حسن مجتبی (ع)، سوبژکیتویته یا عقل غربی
13. سجایای اخلاقی در كلام امام حسن مجتبي(ع)
سمانه موسی پور شیرجوپشت
Email: samanemoosapoor@yahoo.com
چکيده:
با ظهور مکتب حیاتبخش اسلام و تعالیم قرآن و احادیث نقل شده از پیغمبر (ص) و ائمه اطهار (ع) اخلاق دامنهای بسیار وسیع یافته است. در ضرورت اخلاق و تربیت برای فرد و جامعه تردیدی وجود ندارد. در قرآن کریم استفاده از الگو و اسوه به عنوان یکی از مهمترین روشهای تربیتی مطرح است. الگوهای پاک و با فظیلت، انگیزه و میل به پاکی و آراستگی به فضایل را در جوامع ایجاد میکند و الگوهای ناپاک جوامع را به سوی رذایل بر می انگیزند. پیشوای دوم جهان تشیع امام حسن مجتبی (ع) از جهت فضایل و ارزشهای اخلاقی و انسانی نزد اهل سنت و شیعه مشهور است.
رسالت این مقاله در آن است که به تبیین ارزشها و مکارم اخلاقی که امام حسن (ع) در ارتباطات سیاسی –اجتماعی خویش و خصوصاً در چهارچوب اقوال فراهم آمدۀ آن بزرگوار در ارتباط با مردم از آنها به عنوان عامل ادامۀ هنجاری ساز و نرماتین (Normatin) به عنوان راهنمای عمل مورد استفاده است پرداخته شود. و در بخش دیگر هدف پژوهش، آشنايي با سجایای اخلاقی و آداب اسلامی و سازوكارهاي آن در متون ديني با تاكيد بر كلام امام مجتبي عليه السلام است.
کلیدواژه:سجایای اخلاقی، سیره امام مجتبی (ع)، ائمه اطهار (ع)، اجتماعی، اخلاق
14. تحلیلی بر دلایل و شرایط پذیرش صلح حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام)
دکتر حسن دادرس
دانش آموخته رشته جغرافیا از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
مدرس دانشگاههای آزاد اسلامی واحد رشت و لاهیجان
چکیده:
زندگی امام حسن علیه السلام ارتباطی تنگاتنگ با زندگی برادرش امام حسین علیه السلام دارد. و حتی هر کدام عضوی از دیگری به شمار می رود. خصوصاً زندگانی سیاسی آن دو. زیرا هر دو تن در وقوع حوادث و نیز تأثیرگذاری بر آنها هم در مرحله موضع گیری و هم در مرحله نتایج و آثار، با هم شریک هستند.
این ارتباط منحصر به دوره ای نیست که به عنوان امام مسئولیت رهبری و هدایت امت اسلامی را بر عهده داشتند، بلکه سراسر زندگی آن دو حتی آن موقع که در دامان پر مهر و محبت جدّ بزرگوارشان پیامبر اکرم (ص) بسر می بردند، را در بر می گیرد تا چه رسد به تحولاتی که در روزگار خلفای ثلاثه و دوران امامت ظاهری پدرشان امیرالمؤمنین علی علیه السلام در جامعه اسلامی روی داد. و ما آثار مستقیم موضعگیری امام حسن علیه السلام را حتی پس از شهادتش، در تمامی موضع گیریها و حوادث دوران امامت امام حسین علیه السلام مشاهده می کنیم، چه امام بطور مستقیم مسئولیت آن را بر عهده داشت و چه بطور غیرمسقتیم در آن نفوذ و تأثیر داشت.
این مسئله نه تنها به این دلیل است که نقش هر کدام از آن دو به عنوان امام می بایست تداوم بخش نقش دیگری باشد. بلکه علاوه بر آن از سویی معلول شرایطی است که در آن مقطع زمانی، با زندگان آنان همراه بود و از سوی دیگر به دلیل مسئولیتهای خاصی بود که در آن موقع می بایست بر عهده بگیرند.
15. مبانی سبک زندگی امام حسن مجتبی علیه السلام
راضيه علي اکبري
مدرس و پژوهشگر حوزه و دانشگاه؛ دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب قم
چکيده
سبک زندگی واژهی متداولی است که اخیرا مطرح و به موضوعی پر مخاطب تبدیل شده است. این موضوع به جهت اهمیت بسیار و اثرگذاری بر تمام ابعاد مادی و معنوی زندگی بشر، مورد تأکید جمع کثیری از دانشگاهیان و متفکرین و علما، به ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) قرار گرفته است. سبک زندگی در اصل مولود عقیده، مذهب، ملیت، فرهنگ، نژاد، جنسیت، طبقهی اجتماعی و سطح سواد و آگاهی است. به همین جهت در دوران مدرن، همواره از جدیترین مباحث پیش روی بشریت بوده و انسان معاصر نیز خود دریافته است که سبک زندگی تمام ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی زندگی وی را در حال و آینده رقم میزند و باعث فراز و فرود و تعالی و تباهی تمدنها میشود .اما باید دانست سبک زندگی، از ابتدای پیدایش اسلام و رسالت پیامبراکرم-صلی الله علیه و آله- بین مسلمانان به وجود آمد و در آثار دینی و نوشتههای علمای اسلامی از قرون اولیهتاکنون حضور پر رنگی داشته و دارد. از آنجا که الگوی سبک زندگی در جامعه اسلامی ما، برگرفته از منابع عظیم سبک زندگی ائمه معصومین -علیهم السلام- می باشد، مقاله حاضر در نظر دارد با بررسی ویژگی‌های رفتاری و سبک زندگی امام حسن مجتبی -علیه السلام-، الگوی سبک زندگی اسلامی را تبیین نماید.
واژگان كليدی:سبک زندگي، امام حسن مجتبی علیه السلام، سبک اخلاقی، سبک تربیتی، سبک اجتماعی.
16. زندگی و شیوه های اخلاقی امام حسن مجتبی
دکتر زهره سرمد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنگرود
چکیده
امام حسن مجتبی (ع) ، دومین امام شیعیان از کرامات و فضایل بالایی برخوردار هستند ، انتخاب نام و کرامت های بسیاری که از جانب حق به ایشان عطا شده بود نشانی بر خاص بودن این امام بزرگوار داشت ، در قرآن کریم نیز چندی از سور و آیات در شأن این امام بزرگوار نازل شده است ، صفات جمالیه الهی در وجود این امام همام ، پر شکوه ترین انقلاب کوبنده ی تاریخ را در پوشش مسالمتی، اجتناب ناپذیر به وجود آورد که حیل و مکر معاویه و خاندان او را آشکارتر نمود.
واژه های کلیدی :امام حسن مجتبی ، شیعه ، فضیلت ، قرآن ، انقلاب ، مسالمت
17. ائمه اطهار و سبک زندگی «امام حسن مجتبی(ع)»
کبری نیک دوبخشری
کارشناس اداره کارگزینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت،
چکیده:
مسئله اخلاق از مسائل مهمى است كه دانشمندان اسلامى و غير اسلامى درباره آن كتاب ها نوشته و قلمفرسايىها كردهاند تا جايى كه برخى از علماى علم الاجتماع آن را هدف خلقت، و آخرين مرحله كمال انسانيت دانستهاند با اين بيان كه گفتهاند: ملت هاى گذشته در آغاز خلقت با نيروى بدنى خود، بر يكديگر برترى مىجستند، و پس از آن كه جامعه بشريت آن مرحله و دوران اوليه را پشت سر گذارد و ارتقاء يافت، علم و دانش معيار برترى انسان ها گرديد، و چون به حد اعلاى ارتقاء و مقام والاى انسانى رسيد، وسيله برترى آنها اخلاق گرديد، و با اين بيان، اخلاق مرحله نهايى كمال انسان و علت غائى خلقت اوست. و از اين سخن كه بگذريم در آيات قرآن و روايت اسلامى نيز شواهدى بر اين مطلب مىتوان يافت و اهميت اخلاق تا بدان درجه و پايه است كه علت بعثت اشرف انبياء و خاتم پيغمبران را همان تزكيه انسان ها و تعليم حكمت و فرزانگى آنها، و اكمال مكارم اخلاق ذكر فرموده، كه آيه كريمه: «لقد من الله على المؤمنين اذ بعث فيهم رسولا من انفسهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة…« و حديث شريف نبوى: «انما بعثت لاتمم مكارم الاخلاق» را مىتوان نمونهاى از اين آيات و روايات دانست.
اهل بيت عليهم السلام تنها انسان هايي هستند که در اين باب موفق بوده، و در اين باب گوي سبقت را ربوده اند. در اين مقاله قصد داريم که شمهاى از فضايل اخلاقي امام حسن مجتبى عليه السلام راکه به عنوان الگو نيز مطرح هستند، بيان نماييم. باشد که راهگشايي براي نيل به انسانيت باشد.
18. سبك زندگاني حسن بن علي (ع) امام دوم شيعيان جهان
دكتر بهنام رزاق منشي
عضو هيأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تالش
چكيده :
آشنايي با زندگاني پيشوايان معصوم (ع) يكي از راههاي آسان و پرثمر براي شناخت دين و آموزه هاي الهي است ،چرا كه از يك سو،سيره و قول وفعل معصوم را كه يكي ازمنابع ديني است ،بهتر مي فهميم و از سوي ديگر از چگونه زيستن مردان الهي آگاه مي شويم .
امام حسن مجتبي (ع) نيز يكي از امامان معصوم است كه مطالعه زندگي ايشان آموزه هاي فراواني از معارف ديني و انساني را به دست مي دهد و هميشه بعنوان الگو در تمامي مراحل زندگي و ديني فراروي ما بوده خواهد بود . به جهت اهميت موضوع و آگاهي همگان از سختيها و دشواريها و مشكلات زمان امام (ع) مولف كه خود از مريدان و دوستداران واقعي امامان معصوم (ع) بوده و در چندين كنفرانس مقالاتي در اين خصوص نيز ارائه داده است در مقاله حاضركه مجموعه اي از زندگاني ،جنگها ،خلافت و سبك زندگاني دومين پيشواي معصوم امام حسن مجتبي (ع) كه از منابع مختلف گردآوري شده است را به زيور طبع آراسته و در اختيار دوستداران اهل بيت (ع) قرار مي دهد ،اميد كه آن را چراغي فراروي زندگي خود قرار دهند و مورد پذيرش حقتعالي قرار گيرد .
19. سبك و شيوه ي زندگاني امام حسن مجتبي(ع)
زهره خاني پور- كارمند كارگزيني هيات علمي واحد رشت –كارشناس ارشد عرفان اسلامي
چکیده
امام حسن (ع) در پانزدهم ماه رمضان سال سوم هجری به دنیا آمدند و در سال چهل و نهم و در بیست و هشت ماه صفر به شهادت رسیدند. امام حسن اولین فرزند امام علی (ع) بسیار مورد علاقه ی پیامبر اسلام (ص) بودند چنانکه آن حضرت می فرمود: «من او را دوست می دارم و نیز کسی که او را دوست بدارد دوست می دارم.» و نیز روایت شده است که پیامبر اکرم (ص) فرمود:«خدایا من حسن را دوست می دارم پس حسن را دوست بدار و دوست بدار کسی را که حسن را دوست دارد.». خداوند به ایشان و همه ی اه بیت (ع) منزلتی خاص بخشیده است ؛ اهل بیتی که قرآن کریم در پاکی و طهارت و صفای معنوی آنها می فرماید:« انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا » همانا خداوند اراده کرده است که پلیدی و زشتی را از شما اهل بیت بزداید و شما را پاکیزکگی و طهارتی نیکو بخشد.
امام حسن (ع) بعد از شهادت علی (ع) در رمضان سال چهل و یک هجری به امامت رسید. امام حسن (ع)در دوران امامت پدرش نقش های مهمی را در عرصه ی اجتماعی و سیاسی ایفا کرد. وی در امور حکومتی و مقابله با شورش های داخلی و دفاع از حقانیت امام علی (ع) و پرداختن به امور دینی بسیار فعال بود ؛ آنچنانکه برای بسیج مردم عراق به ویژه کوفه در مقابله با پیمان شکنان جنگ جمل و همچنین در نبرد جمل و صفین به عنوان یکی از فرماندهان سپاه امام علی (ع) فعالانه حضور داشت. بر مبنای همین اعتبار و منزلت و بر اساس فرمان الهی امام علی (ع) او را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرد. البته پیش از آن نیز پیامبر (ص) درباره ی امام حسن و امام حسین فرموده بود:«حسن و حسین دو امام اند ؛ خواه قیام کنند خواه اقدام به قیام ننمایند» امام علی (ع) در بازگشت از صفین در اقامت گاه «حاضرین» جایگاه امام حسن (ع) را برای همه ی مسلمانان و شیعیان و تبیین و خط سیر و مبانی اصول عقیدتی امامت را تشریح کردند. عبادت ، بردباری و گذشت ، جود و بخشش ، فروتنی و پارسایی فضایل و جلوه هایی از شخصیت امام حسن مجتبی است که در این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد.
کلید واژه: اهل بیت ، فضایل امام حسن ، عبادت ، قروتنی ، بخشش ، بردباری
20. سبک زندگی امام حسن مجتبی(ع) : پرشکوهترین نرمش قهرمانانه تاریخ(*)
حجت اله تقوی
مسئول دفتر فرهنگ اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودسر واملش
مدرس دانشگاه
چکیده :
تمامی امامان معصوم (علیهم السلام )در برهه زمانی امامت خود تلاشهای بسیاری در ترویج وگسترش ارزشهای ناب اسلامی نموده اند وهریک در بارور شدن اسلام راستین نقش بی بدیلی داشته اند که تاریخ درخشان زندگی امامان معصوم (ع)خود شاهدی بر این مدعا است. ائمه اطهار علیهم السلام همه نور واحد ومعصومندکه مرتکب خطا واشتباه نمی گردندوهدف تمامی آنان عزت، اعتلاء وحفظ دین مبین حق دراین میان نقش و جایگاه امام سوم شیعیان حضرت امام حسن مجتبی (ع) در پاسداری از دین اسلام ونگهبانی ازدین دردوران زندگی امامت، آن امام را درموقعیت خاصی قرار داده است .امام حسن مجتبی (ع) با سبک زندگی خاص خود در شرایطی عهده دار مسئولیت زعامت ورهبری جامعه مسلمین گردیدند که تهدیدات بسیاری شیعیان ومسلمانان را تهدید می کردو هرزمان احتمال میرفت که جامعه اسلامی دچار خطر ازهم پاشیدگی وتشتط گردد اما امام حسن (ع) با بینش عمیق وبصیرت خود وبا نرمشی قهرمانانه بسترهای پایداری وشکوفایی دین وارزشهای راستین آن را فراهم نمودند وموجب شکل گیری پرشکوهترین نرمش قهرمانانه تاریخ گریدند پس از شهادت حضرت علی (ع) دوران امامت وحکومت امام حسن مجتبی(ع)آغاز شد ومردم کوفه با فرزند شایسته امام اول شیعیان بیعت نمودند .این دوران مصادف با نفاق و دغل بازیهای معاویه ابن ابی سفیان برای غصب حکومت و خلافت بود.معاویه که فردی نیرنگ باز وحیله گر بود با ایجاد رعب ووحشت شیعیان را مورد آزار واذیت قرار می داد وبه جان ومال آنها تعارض می نمود
در این شرایط امام حسن (ع) دستور تجهیز سپاه را صادر نمودند اما دسیسه های امویان ،گسیل جاسوسان شام و بدبین نمودن قبایل و مردم کوفه به سبط پیامبر، استفاده موثر از زر وسیم و خریدن بزرگان قبایل کوفه توسط معاویه و.. باعث گردید بسیاری از یاران امام (ع) از مسیر حق منحرف گردیده دچارسست عنصری،عدم اطاعت از امام زمان خودو تنبلی در مقابل دشمن وبی بصیرتی گردندند وعرصه را برآن حضرت تنگ کنند .در این شرایط امام(ع) جهت حفظ حرمت اهل بیت (ع) وصحابه پاک و اندک شیعیان وفادار و امکان تداوم خط اصیل تشیع و….صلح با معاویه را پذیرفتند چرا که اگر با یاران معدود به جنگ با معاویه می رفتند و در این راه به شهادت می رسیدند ،خسارت جبران ناپذیری به تشیع وارد می شد وکیان اسلام ناب محمدی (ص) به خطر می افتاد.
بعد از صلح، معاویه به هیچ کدام از شروط عمل نکرد و ماهیت ضد دینی خود را بر همگان آشکار ساخت و فرزندش یزید که فردی شناخته شده به فساد و فحشا بود را به عنوان جانشین بعد از خود معرفی کرد .ازسوی دیگر معاویه در مقابل تدبیر امام دوراه بیشتر نداشت :یا باید به مواد صلح عمل می کردکه در این صورت امام حسن (ع) به هدفش یعنی عمل به احکام اسلام طبق قرآن وسنت ،حفظ خون شیعیان وگرفتن خلافت از دست غاصبان کاخ نشین شام می رسید ویا اینکه مواد معاهده را زیر پا می گذاشت که در این صورت نیز نقاب از چهره حیله گر وفریب کارانه معاویه کنار زده می شدوهمگان پی به جنایت وفساد بنی امیه می بردند وزمینه برای قیام علیه حکومت بنی امیه فراهم می گشت که چنین هم شد.امام حسن (ع) با هوشیاری وبصیرتی که داشت با نرمش قهرمانانه خود توانست چهره واقعی معاویه وخاندان بنی امیه راآشکار کندوراه به وجود آمدن نهضت عاشورا را فراهم نمایدوبه قول عالم بزرگ و جلیل القدر مرحوم سید شرف الدین (ره)شهادت کربلاپیش از آنکه حسینی باشد حسنی بود.بدین ترتیب صلح امام حسن مجتبی (ع) پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ لقب گرفت تا الگوی تمامی انسانهای وارسته ای باشد که در راه اعتلای ارزشهای والای انسانی وبشری از جان خود گذشته وکلمه حق وحقیقت را در سراسر تاریخ طنین افکن کنند وسرانجام در همین راه نیز شربت شهادت نوشیدند.
در این نوشتار تلاش میگردد سبک زندگی امام حسن مجتبی(ع) در سنگرصلح ونرمش قهرمانانه مورد بررسی گرفته تا گامی در جهت شناخت بهتر و عمیق تر این امام همام که همانا اسوه ایثار وکرامت در نزد شیعیان بوده است برداشته شود.
21. تعمقي بر فضايل و سجاياي اخلاقي امام حسن مجتبي(ع)
شهرام گيلاني نيا
دانشيار گروه مديريت دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت
چكيده
نخستين مظهر و نشانه ي كوثر كه بر دامان پاك فاطمه ي اطهر (س) پا به عرصه ي گيتي نهاد امام حسن عليه السلام بود. نشانه اي از تجلي مقدس ترين پديده اي كه از خجسته ترين پيوند برين انساني ، نصيب حضرت محمد صلي الله عليه و آله ، علي مرتضي عليه السلام و فاطمه زهرا(س) گرديد. همان لولوي كه از برزخ دو اقيانوس نبوت و امامت به ظهور پيوست و معجزه ي بزرگ «مرج البحرين يلتقيان ، بينهما برزخ لا يبغيان ، يخرج منهما اللولوء و المرجان» را تجسم بخشيد و كلام خدا در كلمه ي وجود چنين ظاهر شد. از نيايي الهام گير و پدري پيشوا ، وارثي بر خاكيان و جلوه اي بر افلاكيان پديد آمد با وراثتي ابراهيمي ، مقصدي محمدي ، منهجي علوي ، زهره اي و زهرايي كه عصاي فرعون كوب موسي را در دست صلح آفرين عيسوي داشت و تنديس زنده ي اخلاق قرآن بود و رايت جاودانگي اسلامي را در زندگي توام با مجاهده و شكيبايي تضمين كرد و بقاع امن و ايمان را به ابديت در بقيع شهادت برافراشت و مكتبش از خاك گرم مدينه به همه سوي جهان جهت يافت و با همه ي مظلوميتش در برابر سياهي و تباهي جبهه گرفت و به حقيقت اصالت بخشيد و مشعل دار گمراهان و زعيم ره يافتگان گرديد. حضرتش در بقيع بي بقعه ؛ در جوار جده ي پدريش فاطمه بنت اسد ، برادر زاده نازنينش امام سجاد عليه السلام و مضجع امام باقر و امام صادق عليهماالسلام آرميده است. در اين مقاله به بيان فضايل اخلاقي تواضع و فروتني كرم و سخاوت ، بزرگواري ها ، ايثارگري ها ، و زهد امام حسن مجتبي مي پردازيم تا با شرح اين موارد به الطاف اين امام معصوم بيش از پيش توجه شود.
واژگان كليدی :تواضع ، سخاوت ، نشانه كوثر ، معصوم ، بقيع
22. صلح امام حسن (ع) با معاويه و علل آن
معصومه انوري1 ، مهدي شهرياري نور2
1دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت
2دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات گيلان
چكيده :
عليرغم تلاشهاي فراوان امام (ع ) براي برقراري حكومت عدل و تداوم حكومت حق طلبانه پدر بزرگوارش (كه نامه هاي متعدد به معاويه حاكي از همين تلاشهاست ) نهايتا به دليل اينكه پيروانش مردماني سست عنصر و كم عقيده بوده و در صدد مخالفت با وي برآمدند و حتي درصدد ريختن خون او بوده و مي خواستند وي را تسليم دشمن نمايند او خردمندانه تن داد.
23. دغدغه هاي ديني و جريانات مخالف دوران امام حسن مجتبي (ع)
دكتر اكرم رحماني
استاديار و عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت
چكيده
اوضاع فرهنگي ، اجتماعي و سياسي امام حسن مجتبي (ع) ، بسيار آشفته بود.دنيا پرستي ، جهل و ناداني ، سستي در باورهاي ديني و دوري از حق مداري در رفتار پيروان و برخي از ياران امام (ع) كاملا مشهود بود. يكي از دردهاي اساسي امام ، عدم درك پيروان و حتي برخي از ياران ايشان از فلسفه تصميم گيري ها و عملكرد ايشان و اعتراضات بي مورد آنان بود. يكي از دشمنان اصلي امام (ع) ، معاويه بود. او مي خواست با بدنام كردن اهل و تخريب چهره امام (ع) و آلوده كردن فضاي فرهنگي جامعه ، راه را براي خود هموار سازد و بهانه اي براي از بين بردن امام (ع) پيدا كند. سران قبايل ، جاهلان ، برخي از ياران امام (ع) ، گروهي از خوارج ، مردم آشوب طلب و تشنه غنايم جنگي و افراد دو دل و مردد و گروه متعصب قومي ، از گروه هايي بودند كه با امام (ع) مخالفت مي ورزيدند. در اين تحقيق ، دردها و دغدغه هاي ديني امام (ع) در ضمن شناسايي جريانات مخالف ايشان ، مورد بررسي و تحليل قرار مي گيرد. نتيجه حاصل از اين پژوهش اين است كه امام (ع) در دوران امامت خويش ، رنج هاي فراواني را متحمل شدند و با گروه هاي مخالف زيادي روبرو بودند كه هر يك سعي داشتند ضربه اي به امام (ع) وارد كنند و به همين دليل بود كه امام (ع) تن به صلح دادند.
كليد واژه ها :دغدغه ، درد ، دين ، جهل ، جريانات مخالف ، امام حسن(ع)
24. بررسی استراتژیک توسعه بهینه سبک زندگی امام حسن مجتبی (ع) در جامعه بر اساس مدل راهبردی
جعفر کریمی ، مصطفی قاسمی زاده ، رسول حیدری ، محسن کریمی
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه پیام نور تهران- مدرس دانشگاه پیام نور –کارشناس ارشد حقوق عمومی –کارشناس ارشد علوم قرآنی jkarimil5@yahoo.com 09139667993
چکیده
امام حسن علیه السلام در طول زندگی پر برکتش همواره در راه هدایت و ارشاد مردم گام بر می داشت . او در رکاب پدر برای به کرسی نشاندن حق سر از پا نمی شناخت تا آنجا که امیر المومنین (ع) از یاران خود خواست که حسن و حسین را از ادامه جنگ باز دارند . بنابراین شناخت زندگی امام حسن (ع) می تواند راهگشای بسیاری از مصائب و مشکلات جامعه اسلامی باشد و جوانان را هدایت نماید و این پژوهش نیز بر این مبنا تدوین یافته است و بر اساس روشی تحلیلی –توصیفی و بهره گیری از منابع موجود در زمینه سبک زندگی امام حسن (ع) و چگونگی توسعه فرهنگ آنان در کشور و نیز بررسی همه جانبه با استفاده از روش تحلیل SWOT اقدام شده است . نتایج حاکی از آن بودکه مهمترین نقطه قوتی که ایران در زمینه توسعه اندیشه سبک زندگی امام حسن (ع) در بین جوانان از آن برخوردار است ، وجود تعداد کثیری موسسه و پژوهشکده در این زمینه در کشور می باشد که با بهره مند شدن از امتیاز وزنی 62/0 در جایگاه نخست می باشد و عدم کار فرهنگی اساسی در این زمینه با امتیاز وزنی 42/0 در جایگاه نخست ضعف ها ، توجه به مسائل روز اندیشه سبک زندگی امام حسن (ع) به خصوص در امر جوانان و استخراج آنها و اندیشیدن تدبیری در این زمینه با امتیاز وزنی 58/0 بالاترین امتیاز وزنی را داشته و در مرتبه اول فرصت های موجود و نداشتن برنامه ریزی راهبردی ، جذاب و رقابتی در برابر برنامه های جذاب دشمنان برای جوانان با امتیاز وزنی 54/0 در جایگاه نخست تهدیدها قرار دارد . مهم ترین راهبردهای که در این زمینه می توان نگاشت عبارتند از: ایجاد برنامه ریزی و ساختاری اساسی جهت بهره برداری بهینه از تعدد موسسات و پژوهشکده ها و در راستای حضور شاداب جوانان در مباحث سبک زندگی امام حسن (ع) ، تلاش اساسی محلی و ملی در راستای تبیین مسائل اساسی به روز در متن مدارک و مستندات سبک زندگی امام حسن (ع) و ارائه و تدوین آن در جامعه و تدوین یک سند چشم انداز محلی و ملی و بهره گیری از رسانه های نوین جهت مبارزه با تهاجم فرهنگی دشمنان علیه مباحث فرهنگی سبک زندگی امام حسن (ع) .
کلمات کلیدی :جوان ، فرهنگ ، تهاجم ، سبک زندگی امام حسن (ع) ، استراتژی ،SWOT
25. ويژگي هاي شخصيتي –اخلاقي از ديدگاه اسلام
دكتر مهرداد گودرزوند چگيني
دانشيار گروه مديريت دولتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت
E-mail:goodarzvand@iaurasht.ac.ir
ياسمن بلالايي
كارشناس ارشد مديريت تحول دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت
E-mail:y_balalaei@yahoo.com
چكيده
قرآن كريم كتابي است كه از سوي پروردگار عالم براي هدايت انسان ها و رسيدن به شرافت بالاي انساني نازل گرديده است. اسلام انسان را حقيقتي مي داند كه مركب از جسم و روان مي باشد. روان انسان جاويدان است و با مردن انسان فاني نمي شود. در آيات متعددي از قرآن درباره ي انسان و وي‍ژگيهاي رواني و شخصيتي او سخن به ميان آمده است. روش تحقيق مطالعه ي حاضر از نوع كتابخانه اي مي باشد و به تعريف شخصيت ، ساختار شخصيت ، نحوه ي شكل گيري شخصيت ، صفات شخصيتي ، تناسب شغل با شاغل و ويژگي هاي انسان كامل از ديدگاه قرآن در مقايسه با تحقيقات ساير محققين پرداخته است. هدف از نوشتن اين مقاله ، نشان دادن جامعيت قرآن و توجه آن به تمامي ابعاد زندگي انسان به منظور رسيدن او به كمال مي باشد.
كليدواژه:قرآن ، شخصيت ، ويژگي هاي شخصيتي ، انسان كامل
26. ويژگي هاي برجستۀ رفتاري و اخلاقي امام حسن عليهم السلام
نرجس حسني خواه
عضو هيأت علمي گروه برق دانشگاه آزاد اسلامي واحد لنگرود
hassanikhah@iaul.ac.ir
چكيده
امام حسن (ع) فرزند اميرالمومنين علي ابن ابيطالب (ع) و فاطمه زهرا (س) است. او در مقدّس ترين ماه هاي سال قمري يعني پانزدهم رمضان سال سوم هجرت چشم به جهان گشود. ايشان از دوران كودكي از نبوغ سرشاري برخوردار بودند. وي با حافظۀ نيرومندش، آياتي را كه بر پيامبر اكرم (ص) نازل مي شد، مي شنيد و همه را حفظ مي كرد و وقتي به خانه مي رفت براي مادرش مي خواند.
امام حسن (ع) در سال چهلم هجرت با مردم بيعت كرد و با آنها شرط كرد: با هر كه من صلح كنم شما هم صلح كنيد و با هر كه من جنگ كنم شما نيز چنگ كنيد و آنها نيز پذيرفتند. ايشان در طي سي و هفت سالي كه در كنار پدر زيست، نه تنها فرزندي مطيع و امام شناس بود، بلكه همواره بازوي نيرومند، ياوري صديق، مسئولي امين و باتجربه و سربازي عاشق و فداكار براي اميرالمومنين محسوب مي شد. وصاياي امام علي(ع) به ايشان در نهج البلاغه به تفصيل آمده است.
امام حسن (ع) در كمالات انساني يادگار پدر و نمونۀ كامل جدّ بزرگوار خود بود. سخنان و سيرۀ عملي پيامبر اكرم (ص) به ايشان و برادرش امام حسين(ع)، بيانگر شدت علاقه و محبت آن حضرت به اين دو بزرگوار بوده كه مورخّان و محدّثان بطور متواتر آن را ذكر كرده اند. سبك زندگي امام حسن (ع) از ويژگي هاي بسيار بارزي برخوردار بود كه مي توان به آموزه هاي تربيتي در رشد و پرورش كودكان و فرزندان، نقش مشاوره با فرزندان در شكل گيري شخصيت آنان، تأثير مربيان و اولياء در پرورش روحي و معنوي دانش آموزان و فرزندان و تقويت عزّت نفس در آنها، دستگيري از ناتوانان و محبت و عطابخشي به همنوعان و انفاق و بخشش اشاره نمود.
امام حسن(ع) در سال پنجاه هجري توسط زهري كه همسرش جعده به دستور معاويه به وي خوراند، به شهادت رسيد. مزار شريفش در مدينه منوره، قبرستان بقيع، در كنار جدّه پدريش فاطمه بنت اسد و سه امام معصوم ديگر است.
27. عوامل مؤثر بر تربيت در سيره و سخن امام حسن مجتبى(ع)
سعید روحی1، فاطمه شیخ حسینی2
1. عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنگرود (saeed.rouhi.mech@gmail.com)
2. کارمند ادارهی آموزش و پرورش شهرستان رودسر
چکیده
اساسا براى ساختن جامعه اى نمونه و تربيت انسان هاى كامل و سالم از نظر جسمى و روحى، اصول و روشهايى لازم است كه انسان در پرتو آنها بتواند به دور از هرگونه انحراف، مسير سعادت و كمال را بپيمايد..در مقالهی حاضر به طور اجمالی به بررسی عوامل مؤثر بر تربیت انسان بر اساس احادیث امام حسن مجتبی (ع) و بر مبنای سیرهی پرداخته شده است. به طور کلی بنابه سیرهی امام حسن مجتبی، عوامل مؤثر بر تربیت را میتوان به صورت زیر دسته بندی نمود: خانواده (شامل پدر صالح و مادر شايسته)، دوستان، معلمان، انديشمندان و عقلاى جامعه، كانون هاى اجتماعى، همسايگان و قرآن و پيشوايان دينى.
/پایان/
