حجت الاسلام صادقي گفت: بهترین منتظر آن است که اخلاق و رفتار ائمه (ع) را الگوی خود قرار دهد و آنگونه که آنان خوسته‌اند عمل کند.
به گزارش گروه تأمين اخبار و اطلاعات علمي دانشگاه اديان و مذاهب، به مناسبت ميلاد پربركت منجي عالم بشريت حضرت مهدي (عج)، با حجت الاسلام مصطفي صادقي، پژوهشگر مهدوي و استاد دانشگاه در موضوع مهدويت به گفت‌وگو نشستيم كه حاصل آن چنين است.
آيا مي‌توان ادواري تاريخي براي گرايش به مهدويت برشمرد؟
به نظرم نمی‌توان چنین کرد. از صدر اسلام و پس از رسول خدا (ص) پیوسته افرادی به عنوان مهدی (عج) ظهور کرده یا درباره آنها ادعای مهدویت شده است. البته در زمان‌هایی که سخت‌گیری و ظلم بر مردم بیشتر بوده، نیاز به منجی هم بیشتر احساس شده و موضوع مهدویت بیشتر طرح شده است.
كاركردهاي مهدويت براي تشيع چه بوده است؟
گذشته از آنکه امید و انتظار به آرمان شهر، حیات شیعه را تضمین کرده است، تحرک و جنب و جوش، پیوسته شیعه بلکه مسلمانان را علیه ظلم حاکمان برانگیخته است. همچنین همراهی با کسانی که به عنوان نجات‌بخش قیام کرده‌اند، از کارکردهای مهدویت است. در بسیاری از قیامهای شیعی که به ویژه در عصر حضور ائمه (ع) رخ داد، سخن از کسی است که خود ادعای مهدویت داشته یا دیگران او را مهدی (عج) تصور کرده‌اند.
به عقيده شما نقش مهدويت در تشيع اثنا‌عشري چيست؟
روشن است که به عقیده شیعه دوازده امامی، آخرین حجت الهی که همان دوازدهمین امام است، مهدی (عج) است. اما در مذاهب دیگر اینطور نیست و یکی از اختلافات مهم مذاهب بر سر همین موضوع است. شیعه مهدی (عج) را فقط یک نفر می‌داند که امام دوازدهم و فرزند امام عسکری (ع) است، اما بسیاری از مذاهب اسلامی، مهدی (عج) را منجی عام می‌دانند و گاهی او را فرد مشخص از اهل بیت (ع) قلمداد نمی‌کنند.
آيا آموزه‌هاي مهدويت با آموزه‌هاي شيعه جعفري متفاوت است؟
همانطور که اشاره شد، مهدویت بخشی از آموزههای تشیع جعفری است. بنابراین تفاوت در اینجا معنا ندارد. بله اگر منظور پیرایه‌ها و خرافات و تحریفاتی است که نسبت به این موضوع ایجاد شده است، نمی‌توان و نباید آن را به تشیع ناب نسبت داد.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، چه رويكردهايي نسبت به آموزه مهدويت صورت پذيرفته است؟
شاید بتوان گفت فهم از انتظار و ظهور تغییر کرده و معنای بهتری یافته است، اما باز هم باید علمی‌تر شود. قدری از شعارهای کم محتوا کاسته شود و در تعامل با دیگر مسلمانان، تفهیم صحیح مهدویت شیعی، به طرز عالمانه برای آنان تبین گردد.
براي منتظرين آن حضرت چه ويژگي‌ها و شرايطي در روايات و سخنان ائمه معصومين (ع) آمده است و يك منتظر واقعي در شرايط كنوني چه وظيفه‌اي دارد؟
به نظر می‌رسد بهترین منتظر آن است که اخلاق و رفتار ائمه (ع) را الگوی خود قرار دهد و آنگونه که آنان خوسته‌اند عمل کند. ائمه معصومین (ع) و شخص امام زمان (عج) از ما عمل به قرآن و سنت قطعی و رفتار عقلانی را خوسته‌اند. اعتدال و میانه روی که در جای جای دستورات و معارف اسلامی دیده می‌شود و توصیه شده است، می‌تواند از وظایف مهم منتظر واقعی به شمار رود.
منشأ انحرافات در آموزه مهدويت را در چه مي‌دانيد و براي مقابله با اين انحرافات چه اقداماتي بايد انجام شود؟
جهالت عده‌ای از یک سو و دنیاطلبی کسانی که از جهل آنان استفاده می‌کنند بخشی از علل انحراف است. خرافات و فهم اشتباه یا ناقص از دین که همان جهالت است هم به این مقوله کمک می کند. طبیعی است جهالت جز با علم آموزی و معرفت صحیح برطرف نخواهد شد. منظور این نیست که فقط به علم ظاهری و آموختن اصطلاحات توجه شود، بلکه باید به آموخته‌ها عمق داد. تعصب و پافشاری بر آنچه گاهی علم و حقیقت تصور می شود، نوعی دیگر از جهالت است. باید حقیقت مهدویت را که همان آموزههای قطعی قرآن و سنت است، تبیین نمود تا از انحراف در این مسیر که همراه با خرافه و کجفهمی از دین است، دوری شود.
يادآور مي‌گردد، حجت الاسلام مصطفي صادقي در سال 1348 در شهر كاشان ديده به جهان گشوده و در سال 1362 با اتمام تحصيلات در مقطع راهنمايي، وارد حوزه علميه كاشان شد و تا سال 1366 كه براي ادامه تحصيل به قم مراجعه نمود، در اين شهر علم آموزي كرد.
وي در كنار تحصيل علوم حوزوي، به تحصيل علوم دانشگاهي نيز روي آورد و اولين كتاب خود را با نام «فهرست المقالات التاريخيه» در سال 1380 منتشر كرد. همچنين «پيامبر و يهود حجاز»، «تحليل تاريخي نشانه‌هاي ظهور»، «دولت‌مردان شيعه در دستگاه خلافت عباسي»، «گزيده كتاب‌شناسي تاريخ تشيع»، «كاشان در مسير تشيع» و «شرح غم حسين (ع)، ترجمه تحقيقي بخش اصلي مقتل خواني» ديگر كتب منتشر شده از اين پژوهشگر است.
اين استاد دانشگاه تاكنون تعداد 23 مقاله علمي پژوهشي از جمله «الفتن ابن حماد قديمي‌ترين كتاب در مهدويت»، «سفياني و مدعيان تاريخي»، «تأملي در روايت‌هاي علائم ظهور»، «سرفصل‌هايي از دانشنامه سيره نبوي»، «ارزشهاي اخلاق در نهضت حسيني»، «خطبة البيان و خطبه‌هاي منسوب به امير مؤمنان (ع)»، «يهود در كتاب الصحيح»، «رفتار پيامبر (ص) با ديگر اديان» و… را به رشته تحرير درآورده است.
منبع: دانشگاه اديان و مذاهب
