اين کتاب، مجموعه‌ای از تلاش‌های پژوهشگران در خصوص ابعاد مختلف زندگی و آموزه‌های امام رضا (ع) است که مقالاتی مستقل از پژوهشگران مختلف است که هر يک با توجه به موضوع، و با لحاظ تخصصی که دارند گزيده شده‌اند و در مجموع هدف آن است که پژوهشی يکپارچه و هدفمند، در چارچوب يک طرح نظام يافته ارائه شود که بتواند ما را در راستای استفاده از تعاليم والای رضوی هم در مسير کاربرد عملی از آموزه‌های آن حضرت در ابعاد مختلف زندگی و هم در راستای جستن تعادل ميان وحی و عقل، و ايجاد پلی ميان معارف دينی و دانش‌های عرفی ياری رساند، دو امر مهمی که هر دو از نيازهای اساسی برای مسلمان عصر امروزی است.
اين کتب جلد دوم از مجموعه مقالات جشنواره بين‌المللي امام رضا عليه‌السلام مي‌باشد که فصول 13 تا 25 را در بر گرفته است. عناوين اين فصول به شرح زير مي‌باشد:
فصل13. امام رضا، کلام و مسائل کلامی عصر. اين فصل ناظر بر دیدگاه‌های کلامی ایشان است که البته در مقام مرزبندی عقیدتی با آراء متغایر و متقابل مطرح در آن عصر بوده است و شامل طیف وسیعی از اعتقادات می‌شود از جمله توحید و نفی تشبیه، صفات الهی؛ مبحث اختیار و عدل؛ کلام الهی و خلق قرآن ولی پیش از ورود به اصل مباحث باید به بستر تاریخی و وضعیت کلام پیش از/ و همزمان با عصر حضرت رضا و نیز روش تعلیم کلامی ایشان اشاره‌ای داشت.
فصل14. امام رضا(ع) و مسائل اصول فقه: در مقالۀ حاضر کوشش شده است تا ديدگاه‌های اصولی منقول از امام رضا(ع) از خلال روايات حضرت استخراج و سپس در چارچوب گفتمان آن عصر و چالش‌های عصری تبيين گردد.
فصل15. امام رضا(ع) و دانش فقه: در مقاله حاضر، روش پژوهش روش فقاهتی نيست، بلکه روش تاريخی است و در پياده‌سازی اين روش، دو رويکرد مهم در مد نظر بوده است؛ نخست اين که فارغ از تعارض رخ‌داده در روايات، خودِ گفتمان و فضای گفتمانی که آن اقوال متعارض را پديد آورده است، مورد تکيه قرار گيرد و ديگر اين که بر اساس رويکردی انسجام‌گرا، کوشش شده است تا تصويری برخوردار از انسجام درونی، و هم سازگاری بيرونی با ديگر پذيرفته‌ها از تاريخ فقه، ارائه گردد.
فصل16. معرفت‌شناسی فضیلت: فضیلت‌ها و رذیلت‌های معرفتی در روایات رضوی: در اين مقاله ابتدا برخی از فضایل و رذایل معرفتی که در روایات اسلامی مورد توجه بوده نام برده خواهد شد و سپس، آن دسته از فضایل و رذایل معرفتی که در روایات امام رضا(ع) آمده توضیح داده می‌شود. برای وصول به نکات بخش اصلی مقاله، جوامع حدیثی از جمله بحار الانوار مجلسی بررسی شده است. در ذکر روایات علاوه بر روایاتی که راوی از آن حضرت نقل کرده، روایاتی که آن حضرت از اجداد طاهرین خود نقل کرده‌اند نیز مطمع نظر بوده است.
فصل17. اخلاق و نظام اخلاقي در مکتب علي بن موسي الرضا(ع): در اين مقاله دربارة اخلاق و زهد در آينه رفتار حضرت امام رضا(ع) بحث شده است
فصل18. امام رضا(ع) و گفتمان امامت: تحلیل گفتمانی: در آن مقاله، برخی از اصول حاکم بر کشف گفتمان امامان معصوم(ع)، و به‌طور کلی نقشه راه پژوهش در این گونه موارد مورد بحث قرار گرفت. در همین رابطه تلاش گردید که دوره‌های سیاسی- اجتماعی و گفتمان‌های امامان معصوم(ع) حاکم بر این دوره‌ها، که در اینجا به 9 دوره تقسیم شده است، بیان گردد.
فصل19. امام رضا (ع) و جریان تصوف و عرفان: در اين مقاله در مورد شکل‌گیری نهضت زهد در عصر امام صادق(ع)؛ امام موسی کاظم(ع) و جریان تصوف؛ ارتباط معروف کرخی با امام رضا(ع)؛ محدثان صوفی بر گرد امام رضا(ع)؛ تقیه و زهد امام رضا(ع)؛ فتوت و رأفت امام رضا(ع)؛ نقل قول سلمی و قشیری از حضرت رضا(ع)؛ دو نمونه از معارف عرفانی امام رضا(ع) یا حکمت رضویه و مکاشفات رضویه مورد بررسي قرار گرفته است.
فصل20. تعامل امام رضا(ع) با مهم‌ترین جریانهای فکری ـ کلامی غیرشيعی: در اين مقاله در مورد مباحث مربوط به خلافت و امامت؛ مقابله با خلافت سنی از طریق تبیین امامت شیعی؛ تقابل با جریان خلافت از طریق مباحث مصداقی؛ بحث تشبیه و تنزیه؛ مبحث جبر و اختیار؛ مباحث ایمان؛ گفتمان خلق قرآن و جریان زهد و تصوف بحث شده است.
فصل21. امام رضا(ع) در میراث زیدیه: در اين مقاله مباحث زير بررسي شده است: زندگی‌نامۀ امام رضا(ع) در کتب زیدیه؛ توجه به مضجع و زیارت حضرت رضا(ع)؛ جایگاه دینی و علمی حضرت رضا(ع) از منظر زیدیه؛ دیدگاه زیدیه دربارۀ رویکردهای سیاسی امام رضا(ع)؛ زیدیان و مسأله ولایت‌عهدی امام رضا(ع)؛ جایگاه حدیثی – رجالی امام رضا(ع)؛ اهمیت روایات رضوی در میان زیدیه؛ جایگاه صحیفة الرضا(ع) نزد زیدیه و توجه به اقوال و سیرۀ عملی امام رضا(ع).
فصل22. مناسبات دوسویۀ امام رضا(ع) و جریانهای زیدیه: در این مقاله ابتدا به موضع‌گیری‌های امام رضا(ع) در قبال فرقۀ زیدیه اشاره شده که در آن میان، دیدگاه حضرت در مورد سران زیدیه و موضع ایشان درباره قیام‌هایی با گرایش‌های زیدی، نمود بیشتری پیدا کرده است. سپس با اشاره به تعامل زیدیان با حضرت رضا(ع)، آن را با تقسیم زمانی به پیش و پس از ولایت‌عهدی به بحث گذاشته شده است.
فصل23. امام رضا(ع) و پديدۀ استناد و ارجاع: در اين مقاله در مورد استناد مبتنی بر عقل و لسان؛ استناد مبتنی بر قرآن کريم؛ استناد به کتب مقدس اديان و استناد مبتنی بر احاديث بررسي شده است.
فصل 24: ارزیابی آثار منتسب به امام رضا(ع): اين مقاله در مورد مسند الرضا(ع)، الرساله الذهبيه يا طب الرضا(ع)، فقه الرضا(ع) به بحث و بررسي پرداخته است.
فصل25. گزارش تاريخی- گونه‌شناختی از آثار دوره‌های متأخر پيرامون امام رضا(ع): اين مقاله آثار دوره‌های متأخر پيرامون امام رضا(ع) را مورد بررسي قرار داده است.
پديدآور: احمد پاكتچي
عنوان: ابعاد شخصيت و زندگي حضرت امام رضا عليه السلام جلد 2
محل نشر: تهران
ناشر: دانشگاه امام صادق (ع)
سال نشر: 1392
/پایان/
/پایان/
