به مناسبت روز نمادین تاریخ یعنی دوم اسفند، سالروز وفات ابن مسکویه صاحب کتاب تجارب الامم مراسمی از سوی انجمن ایرانی تاریخ اسلام در این روز برگزار شد. در این مراسم که در سالن استاد باستانی پاریزی دانشگاه تهران و با حضور حدود 350 نفر از پیشکسوتان، اساتید و دانش پژوهان رشته های تاریخ برپاشده بود در سه بخش گذشته، حال و آینده رشته تاریخ مقالات و سخنرانی های اساتید ارائه شد.
در این جلسه که از ساعت 5/2 الی 7 بعد از ظهر روز سه شنبه ادامه داشت، حاضران با تجارب، دستاوردها و ایده ها و دیدگاه های اساتید، گروه ها، انجمن ها و پژوهشکده های تاریخ در سراسر کشور آشنا شدند.
در این مراسم مدیر گروه تاریخ اسلام به همراه تنی چند از اساتید به نمایندگی از گروه تاریخ اسلام مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره) شرکت داشتند.
عنوان سخنرانی مدیر گروه تاریخ اسلام «جایگاه» و موقعیت سنجی رشته تاریخ اسلام مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره) بود.
سخنران در آغاز دو ویژگی این گروه یعنی نوپا بودن (نسبت به گروه های پنجاه ساله دانشگاه های کشور) و نیز برون مرزی بودن اشاره کرد و آنگاه ضمن معرفی اجمالی جامعه المصطفی، مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره) و مدرسه عالی تاریخ، ادیان و مذاهب در سه محور به بیان گزارش، تجارب و ایده های گروه پرداخت.
بخش اول اختصاص به آموزش داشت که مدیر گروه ضمن اشاره به تاریخ تاسیس گروه در سال 1379 به تشریح رشته های تاریخ اسلام در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکترا پرداخت و این نکته را متذکر شد که بر خلاف برخی از مؤسسات آموزشی دیگر، این گروه با توجه به مسایلی خاص مانند اقتضائات طلبگی، غیر ایرانی بودن طلاب و نیز رعایت شیوه پلکانی در رشته با هماهنگی معاونت آموزش جامعه المصطفی اقدام به تشکیل کمیسیون برنامه ریزی کرده و عناوین و سر فصل های آن را در سه مقطع کارشناسی با عنوان رشته تاریخ اسلام و با 70 واحد تخصصی و کارشناسی ارشد با تاسیس چهار رشته تاریخ اهل بیت (ع) تاریخ تشیع، تاریخ تمدن اسلامی و تاریخ معاصر جهان اسلام هر کدام با 48 واحد تخصصی و دکتری همین رشته ها هر کدام با 24 واحد تخصصی سامان داد. که همه این رشته ها به جز دکتری رشته تاریخ معاصر جهان اسلام به تصویب وزارت علوم رسیده است. به این نکته نیز پرداخته شد که دانش پژوهان این رشته مانند دیگر رشته ها با توجه به صبغه طلبگی، خود در درس دیگری با عنوان دروس حوزوی عمومی و پایه را نیز می گذرانند.
در بعد آموزشی همچنین به سیاست گروه مبنی بر تنوع اساتید با توجه به تخصص آنها اشاره شد (که تاکنون از حدود 80 استاد در مقاطع مختلف بهره گرفته شد است).
متون آموزشی تدوین شده با همکاری گروه از دیگر مسائل مطرح شده بود که در این بُعد به تألیف و انتشار کتبی همچون مبانی جامعه شناسی (استاد کافی) تاریخ تحلیلی غرب (دکتر پاک) تاریخ تحلیل اندلس (دکتر پاک) تاریخ آموزش در اسلام (دکتر شانه چی) و تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی (مرحوم استاد کاشفی) اشاره شد.
در پایان این بخش به این نکته اشاره شد که هم اکنون حدود 140 دانش پژوه با بیش از 20 ملیت و از جمله دانش پژوهان ایرانی در مقاطع مختلف این رشته مشغول به تحصیل اند که از این تعداد 21 نفر آنها در مقطع دکتری و در سه رشته دایر این گروه مشغولند.
بخش دوم این گزارش به پژوهش اختصاص داشت که محور اول آن پایان نامه های دانش پژوهان بود.
سخنران در این محور ضمن اشاره به دفاع حدود شصت پایان نامه به تبیین سیاستگذاری گروه و اولیت دادن به ایده ها و سوژه های همچون ضرورت های منطقه ای ، آسیب شناسی ، تمدن شناسی، منبع شناسی و به ویژه منبع شناسی تطبیقی، بستر شناسی و به ویژه بستر شناسی زمانه معصومین علیهم السلام اشاره کرد و در این راستا از برخی از عناوین همچون فدرالیسم و بررسی وضعیت سیاسی شیعیان در عراق، تاریخ تشیع در کشمیر، تاریخ تشیع در بنگال، تاریخ اسلام در رواندا، تاریخ عزاداری در هند، جریان های فکری سیاسی شیعی در پاکستان، بررسی تطبیقی اندیشه مهدویت در اسماعیلیه و امامیه، بررسی تطبیقی منابع تاریخی شیعی و سنی درباره تعامل حضرت علی (ع) با خلفا، جنبش سیاسی اجتماعی سید محمد صدر در عراق و گونه شناسی اصحاب امام صادق (ع) پرداخت.
سخنران این نکته را نیز متذکر شد که این سیاست تاکنون جواب داده و مورد استقبال دانش پژوهان و نیز تشویق مسئولان و دست اندر کاران المصطفی (ص) شده است.
محور دوم پژوهش بحث نشست ها بود که به سیاست گزاری گروه در نشست ها و سعی در کشف افق های جدید در نشست های تخصصی اعم از نشست های عمومی تاریخ اسلام و نشست های تخصصی سیره پژوهی اشاره شد.
همچنین به ابتکار گروه اشاره شد که به برگزاری نشست های دانشجویی که در آن دانش پژوه، به همراه استاد راهنمای خود به تبیین ایده های خود در پایان نامه می پردازد همت گماشته است.
محور سوم پژوهش، مجله سخن تاریخ بود که سخنران ضمن معرفی آن به نقش آن در روحیه ی خودباوری و اعتماد به نفس طلاب و نیز آشناتر شدن آنها با نگارش اشاره کرده و انتشار 14 شماره آن به صورت منظم را از دستاوردهای مهم گروه برشمرد.
آخرین بخش گزارش به معرفی برنامه های گروه اختصاص داشت که به مدیر گروه اولویت دهی به راه اندازی سایت، استفاده بیشتر از ظرفیت دانش پژوهان، ارتباط با فارغ التحصیلان، ارتباط با دیگر گروه های تاریخ اسلامی و سعی در برقراری ارتباط بین المللی با گروه های تاریخ خارج کشور را از مهم ترین برنامه های گروه برای آینده برشمرد.
برآورد کلی آن بود که مطالب گفته شده به ویژه با توجه به اشاره به تجارب و سیاست گذاری ها و نیز تاسیس رشته های جدیدو نیز کیفیت ارائه به ویژه آن که در بخش پر جمعیت مراسم ارائه شده تاثیر فراوانی در معرفی بهینه جامعه المصطفی (ص) ، مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره) و گروه تاریخ اسلام داشت و مورد استقبال فراوان قرار گرفت.
