مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی

 

کتاب تازه‌ منتشر شده‌ کشف اسرار؛ زمینه‌ها و پیامدها تألیف سهراب مقدمی به بازخوانی متن و فرامتن و تاریخ کتاب کشف اسرار امام خمینی اختصاص دارد. مؤلف در آغاز، با اشاره به عدم انتشار رسمی این اثر در روزگار کنونی و فقدان دسترسی عمومی بدان، تصریح می‌کند که صحت‌سنجی تحلیل‌ها و برداشت‌هایی که بر پایه‌ی این متن به امام نسبت داده می‌شود، با دشواری‌هایی جدی مواجه است. وی در عین حال، نگارش کشف اسرار را دفاعی مستند و مستدل از اصول عقاید شیعه دانسته و برخلاف پندار برخی، آن را منافاتی با آرمان وحدت اسلامی نمی‌بیند.

از منظر نویسنده، برداشت‌های تقطیع‌شده، نادرست و گاه سلیقه‌محور از این اثر، و نیز ادعای تعارض میان آن با دیگر آثار امام خمینی ــ از جمله ولایت فقیه ــ که به استنتاج‌هایی چون تطور در اندیشه‌ی سیاسی ایشان منتهی شده، از جمله مهم‌ترین دلایل تألیف این کتاب به‌شمار می‌آید.

در فصل نخست، مؤلف کوشیده است با نگاهی تاریخی، زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی عصر پهلوی را که به نگارش کتاب اسرار هزار ساله انجامید، تبیین کند؛ تبیینی که با بهره‌گیری دقیق‌تر از منابع و اسناد تاریخی، می‌توانست غنای بیشتری بیابد.

فصل دوم به معرفی اجمالی کتاب اسرار هزار ساله و شناخت‌نامه‌ای کوتاه از علی‌اکبر حکمی‌زاده اختصاص دارد. در این بخش، ضمن اشاره به نگرش و اندیشه‌ حکمی‌زاده، خوانشی گذرا از اثر وی ارائه شده است. در این فصل، بهره‌گیری از آثار معاصر چون علی‌اکبر حکمی‌زاده در چهار پرده (قم: نشر مورخ، ۱۳۹۸ش) که حاوی اسناد و مدارک تازه‌یابی در رابطه با حکمی‌زاده است می‌توانست به شناختی دقیق‌تر از مراحل زندگی و زمینه‌های فکری او یاری رساند و تحلیل نگارش اثر را دقیق‌تر سازد.

در ادامه، نقدهایی که بر کتاب حکمی‌زاده نگاشته شده‌اند، معرفی گردیده و از آثاری چون کشف الاستار، نقد شیخ عباس صفایی در روزنامه‌ استوار، نقد شیخ محمدعلی همت‌آبادی در رساله‌ پاسخنامه اسلامی، و نقد محمد رفیعی در نشریه‌ آیین اسلام با عنوان اسلام سلفی، همچنین پیام‌ها و مکاتباتی که در نشریات آن دوره منتشر شده‌اند، یاد شده است. تلاش برای تجمیع و اشاره به این اسناد و مدارک از نقاط برجسته‌ کتاب به‌شمار می‌آید.

در بخش‌های بعدی، نویسنده کشف اسرار را نقطه‌ عطفی در مواجهه‌ اجتهادی حوزه‌ با شبهات انحرافی معرفی کرده و به زمینه‌ها، انگیزه‌ها و پیامدهای نگارش آن پرداخته است. همچنین از تأییداتی از سوی برخی علما در حمایت از تألیف این اثر یاد شده است.

در فصل‌های پایانی، مروری بر محتوای کشف اسرار صورت گرفته و تلاش شده است دلالت‌های سیاسی‌- اجتماعی آن استخراج گردد که گاه این استخراجات از متن کتاب، به استنطاقاتی از متن انجامیده است!

از بخش‌های قابل تأمل کتاب، بررسی علل عدم انتشار کشف اسرار پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. در اینجا، با استناد به خاطرات سیدهادی خسروشاهی، به عدم تمایل امام خمینی برای تجدید چاپ اثر اشاره شده و از احتمال ناکافی بودن پاسخ‌های آن برای شرایط امروز از منظر ایشان سخن به میان آمده است. خسروشاهی نقل می‌کند که امام بر این باور بود که کتاب در زمان خود برای پاسخ‌گویی به شبهات نگاشته شده و ممکن است آن پاسخ‌ها برای امروز کافی و روشن‌گر نباشد؛ با این حال، ایشان نهی صریحی از تجدید چاپ نیز نکرده‌اند.

نویسنده در پایان وعده داده است که کتاب را در آینده با تعلیقات و تحقیقات تکمیلی منتشر خواهد کرد و دلایل عدم انتشار آن را از منظر خود، فاقد وجاهت کافی می‌داند.
در پایان باید گفت با این همه کوشش نویسنده محترم در نوشتن تاریخ تألیف کتاب کشف اسرار و بازخوانی و احیا این اثرِ قابل توجه، ستودنی است.

 

مخاطبان محترم و علاقه‌مندان به مطالعه اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، می‌توانند کتاب کشف اسرار؛ زمینه‌ها و پیامدها را در شهر مقدس قم می‌توانند با مراجعه به مجتمع ناشران، غرفه انتشارات شهید کاظمی این کتاب را خریداری کنند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *