موضوع ولایتعهدی امام رضا(ع) از وقایع تاریخی در ابتدای سال دویست هجری است. گستردگی روایات دراین‌مورد نشانه‌‌ای از آن است که این موضوع در قرن سوم هجری به وقوع پیوسته است که علاوه بر کتب روایی شیعه و سنی، در کتب تاریخی نیز بدان تصریح نموده‌اند.
ازاین‌رو، بهدلیل اهمیت واکاوی سندی و متنی این روایات، پژوهش حاضر با هدف بررسی روایت نقل‌شده توسط شیخ صدوق درباره منقبت و ولایتعهدی امام رضا(ع) انجام شد. بدین‌منظور بااستفاده از روش تحلیل اِسناد ـ متن در بررسی احادیث، به این پرسش که چه ابهامی در فهم حدیث «سَبْعَةٌ آبَاؤُهُمْ مَا هُمْ هُمْ خَیرُ مَنْ یشْرَبُ صَوْبَ الْغَمَامِ» وجود دارد، پاسخ داده شد.
همچنین بااستفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، پس از تقریر آرا و دیدگاه‌های مختلف در میان محدثان ازجمله شیخ صدوق، ابوالفرج اصفهانی و مزی در شرح حدیث فوق، کشف معنای اصلی متن این روایت در بافت تاریخی آن بررسی و تغییراتی که در مؤکدات فقره اصلی این روایت نیزوجود دارد، مشخص شد.
از نتایج تحلیل سندی و متنی روایات چنین به نظر می‌رسد که این روایت اصالت تاریخی دارد و حتی در کتب و منابع روایی و تاریخی شیعه و سنی با ذکر اسناد و طرق متفاوت دیگری نقل‌شده است و این نشان می‌دهد که شیخ صدوق نقش مهمی در انتقال گزارش‌های روایی – تاریخی داشته است.
برای مشاهده متن کامل مقاله فایل را دانلود نمایید.
