مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
سخن تاریخ و سیره شیعیان در زیارت اربعین

 

بحثی داریم که برخی مطالب در شیعه به نحو تلقی بوده و نه به نحو تبنی و یا به نحو قواعد حدیثی نبوده است، تلقی یعنی شواهد نشان می‌دهد که بین شیعه این جا افتاده بوده است، مثلاً فرض کنید مرحوم شیخ طوسی وقتی روایت علامات مومن را نقل می کند؛ «وَ رُوِيَ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ الْعَسْكَرِيِّ ع أَنَّهُ قَالَ: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْخَمْسِينَ وَ زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ وَ التَّخَتُّمُ فِي الْيَمِينِ وَ تَعْفِيرُ الْجَبِينِ وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ.» تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، ج‏6، ص: 52

یکی همین زِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ است. ایشان سند هم نقل نمی‌کند.

شیخ طوسی متوفای 460 است، امام عسکری علیه السلام 260 است. این نشان می‌دهد در این دویست سال، عملاً این [زیارت] بین شیعه جا افتاده بوده. لذا ایشان در سند به «رُوِيَ» اکتفا می کند. در این دویست سال که چون سند نیست، ما از تاریخش اطلاعی نداریم، بین وفات امام عسکری علیه السلام و وفات شیخ طوسی، درست دویست سال فاصله است. ظاهرش این است که شیعه در این دویست سال این کار را انجام می‌داده است. بعید است شیخ طوسی یک مطلبی رابگوید، مثلاً فرض کنید در سال 440 دیده [فقط او نقل کند]. ظاهراً یک سیره‌ای برای شیعه بوده، این همان تلقی است، لذا این نوع خبر مرسل هم قابل قبول است. نه به لحاظ ارسال، اینها حاکی از یک نوع تلقی است بین شیعه. این نوع اخبار به نظر ما قابل قبول است./ درس خارج فقه ۲۴بهمن ۱۳۹۴

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *