مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
سخن تاریخ و پیروزی جنبش تنباکو، قدرت و عظمت روحانیان را به جهانیان نشان داد

 

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، محمد حسین رجبی دوانی، رئیس کتابخانه، موزه و اسناد مرکز مجلس شورای اسلامی امروز، ۷ خرداد در کنگره بین‌المللی بزرگداشت پدر امام خمینی‌(ره)، آیت‌الله سیدمصطفی موسوی‌ خمینی(ره) در خمین، در خصوص شخصیت وارسته پدر حضرت امام(ره) گفت: این شهید وارسته در ۲۹ رجب سال ۱۲۷۸ قمری در خمین متولد شد و پس از گذراندن مقدمات علوم در این شهرستان برای ادامه تحصیل به اصفهان و سپس برای تکمیل تحصیلات همراه با هم درسش به عتبات عالیات سفر کرده به مدت ۵ سال از محضر درس بزرگان همچون میرزای شیرازی استفاده کرد.

وی تصریح کرد: فضای سیاسی حوزه‌های علمیه آن روز متأثر از مواضع مراجع و علمای شیعه عراق و ایران نسبت به دربار دولت ناصری بود که به تدریج دستخوش دگرگونی شده بود.

رجبی‌دوانی بابیان این مطلب که روحانیت در دوران حکومت قاجار تلاش کردند جو آن زمان دولت ایران بار دیگر احیا کنند، در رابطه با دلیل این مهم، گفت: ‌آنان به خوبی دریافته بودند که یکی از عوامل عمده بی‌ثباتی و ناپایداری آن روز دولت بی‌توجهی پادشاهان قاجار به علما و عدم حمایت از آنان است؛ ازاین رو این مهم موجبات ناخوشنودی علما و روحانیان را فراهم آورد.

وی، وابستگی شاه و دربار دولت ایران به دولت‌های اروپایی، گسترش و ترویج راه و رسم زندگی اروپایی در کشور توسط برخی تجدد خواهان، ترویج بی‌قانونی و پایمال شدن عزت مسلمانان در برابر دولتمردان اروپایی را از دیگر عوامل بروز ناخشنودی جامعه روحانیت عنوان کرد؛ بنابراین در این راستا برخی از دولتمردان که صبغه دینی و اسلامی داشتند با جامعه روحانیت همگام شده و لب به اعتراض گشودند.

رجبی‌دوانی اظهار کرد: دو سال پس از عازم شدن سید مصطفی به عتبات، میرزای شیرازی دو فتوا صادر کرد و مردم مسلمان را در استفاده از کالاهای اروپایی برحذر داشت و آنان را به تولید ملی برای رفع احتیاجات خویش توصیه کرد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه یک سال پس از ورود سیدمصطفی به عتبات میرزای شیرازی فتوای معروف تحریم تنباکو را صادر کرد، اضافه کرد: سرانجام با تسلیم دولت ناصری علیرغم میل باطنی باید گفت این دومین شکست استبداد در ایران و پیروزی بزرگ برای روحانیان به شمار می‌رود.

مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام ادامه داد: در زمانی که تحولات سیاسی سامرا در حال رخ دادن بود، سید مصطفی در سامرا و نجف زندگی می‌کرد و از نزدیک شاهد آن رویدادها بود و سه سال پس از آن به خمین بازگشت.

وی همچنین به تأیید علما و جامعه روحانیت شیعه در خصوص فتوای صدور تحریم تنباکو نیز اشاره کرد و افزود: پس از در جریان قرار گرفتن علما و دیگر بزرگان دینی بسیاری از آنان به طور مستقیم با میرزای شیرازی در ارتباط بوده و از وی کسب تکلیف می‌کردند.

رجبی‌دوانی در ادامه جنبش عظیم ضد استبدادی و ضد استعماری و فراهم شدن اعتماد به نفس روحانیان و شیعه را از نتایج این مسئله عنوان کرد و گفت: این مهم موجب شد که روحانیت توجه بیشتری نسبت به سرنوشت ایران از خود نشان دهند و به موازات گسترش داخلی اعتماد، آگاهی علما و روحانیان نسبت به اجتماع و فرهنگ ارتقا یافت.

وی اضافه کرد: با صدور فتوای تحریم تنباکو علما و روحانیان بیش از پیش به این واقعیت پی بردند که دولت‌های استعمارگر اروپایی مانع پیشرفت کشورهای اسلامی هستند و پس از جنبش تنباکو بازرگانان ایرانی بیش از پیش به نقش مؤثر بازرگان و تولیدکنندگان داخلی پی بردند.

رجبی‌دوانی در ادامه سخنان خویش افزود: پیروزی جنبش تنباکو که رژیم استکبار را به عقب‌نشینی وادار کرد، قدرت و عظمت روحانیت و رهبری شیعه و روحانیت را به همه جهان نشان داد و موجب ارتقای ارتباط آنان و زمینه احترام آنان را نیز فراهم کرد؛ به‌طوری که دولت استعمار از باب دوستی و گفت‌وگو وارد شد.

رئیس کتابخانه، موزه و اسناد مرکز مجلس در پایان، تصریح کرد: با پیروزی انقلاب مشروطه و تلاش علما در تأسیس و استقرار نظام نوین در ایران تکامل دیگری در تاریخ ایران رقم خورد و علما و روحانیان به منبع و الگوی کشورهای اسلامی تبدیل شدند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *