به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست “بزرگداشت روز مشروطه” به همت گروه تاریخ و باستان شناسی، گروه علوم اجتماعی و گروه علوم سیاسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۱۳ مرداد ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. محمد بی طرفان دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
محمدرضا جوادی یگانه عضو هیات علمی دانشگاه تهران، اظهار داشت: از مشروطه توصیف های گوناگونی ذکر شده است. مشروطه خیالی، مشروطه ناکام، مشروطه معطل، مشروطه نارس، مشروطه بی نوا، مشروطه پیچیده و مشروطه ایرانی از تعابیری است که برای مشروطه به کار رفته است. همه این تعابیر نشان می دهد که ما روی مشروطه به تعبیر مشترکی نرسیده ایم. مشروطه امروز تقریبا یکی از نکات وفاق جامعه ایرانی است. مشروطه در این انقلاب هم پذیرفته شده است.
وی افزود: سوالی که مطرح می شود این است که از کی مشروطه این طور مورد وفاق بوده است؟ در زمان نوشتن قانون اساسی در سال ۵۸ کمتر کسی را داریم که به قانون اساسی مشروطه ارجاع داده باشد. در مذاکرات خبرگان قانون اساسی هم تقریبا چیزی از قانون اساسی مشروطه مطرح نمی شود. مشروطه به عنوان یک آرمان و رویا وجود نداشته است. هنوز هیچ تاریخ روشنی در مورد مشروطه نیست. تاریخ مشروطه هنوز ایدئولوژیک است. اگر قرار باشد مشروطه مجددا برگردد، نیاز به بازخوانی و توجه دارد. باید ببینیم مشروطه به کجای زندگی امروز ما می آید و چه مسئله ای از مسائل امروز را می خواهیم با مشروطه حل کنیم.
در ادامه محمد ایمانی دانش آموخته حقوق، ابراز داشت: قانون اساسی مشروطه آمده بود که یک دولت انتظامی البته با یک سری ساز و کارهای دموکراتیک اجرا کند. اما دولت انتظامی چیست؟ عموم نظام های غربی از یک وضعیت فقدان دولت، وارد یک دولت انتظامی شدند و بعد این دولت انتظامی بود که آرام آرام تبدیل به دولت دموکراتیک شد. در تجربه شرقی، پیش از آن که یک دولت-ملت داشته باشیم، یک سری حکومت خودکامه داشتیم. دولت انتظامی یک سری نهادهای اولیه برای آغاز دوره گذار ایجاد می کند.
وی افزود: قانون اساسی مشروطه در ۵۱ فصل نوشته شد که یک سری قواعد اولیه بود و نمی خواستند که به منتخبین واقعی مردم، یک دفعه تمام اختیارات را واگذار کنند. در این قانون، اعلان جنگ و صلح به دست پادشاه سپرده شده است. قانون اساسی باید در خودش مغایرت نداشته باشد اما در قانون اساسی مشروطه بعضی از جاها با هم دیگر نمی خواند. یکی از دلایل ناکارآمدی این قانون اساسی، نامنتظم بودن است. قانون اساسی مشروطه تاثیر زیادی بر قانون اساسی جمهوری اسلامی نداشته است.
