چکیده
دوران فرمانروایی مسلمانان در جزیره سیسل را از لحاظ فرهنگی و تمدنی باید درخشان¬ترین دوران تاریخ آن سرزمین در سده¬های گوناگونی از تمدن مانند تشکیلات، علوم، هنر، و معمادی به بالندگی رسید و حتی توانست سهم بسیار مهمی را در انتقال تمدن اسلامی به اروپا داشته باشد، لذا این رساله در راستای تبیین جنبه های مختلف تمدن اسلامی در جزیره سیسل و چگونگی و پیامدهای این انتقال از مسیر این جزیره به اروپا است.
در ابتدا به مسائل کلی مانند مفهوم شناسی تمدن و محدوده جغرافیایی سیسل و آنگاه به اوضاع سیاسی و اجتماعی این جزیره در دوران حکومت اغالبه، فاطمیان، کلبیان و نورمان¬ها پرداخته، سپس مظاهر تمدن اسلامی در زمینه تشکیلات سیاسی و اقتصادی و قضایی و آنگاه علوم و مسائل آموزشی و هنر و معماری مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان هم چگونگی انتقال تمدن اسلامی از مسیر سیسل و پیامدهای آن انتقال در زمینه علوم و صنعت و هنر و معماری، به بحث گذارده شده است.
گرچه در مقایسه با آندلس نقش سیسل در امر انتقال میراث فکری و فرهنگی اسلام از اهمیت کمتری برخوردار است اما با همه این موارد اندک و شواهد روشنی برای اثبات انتقال تمدن اسلامی از مسیر سیسل و تأثیر آن بر غرب و مخصوصا رنسانس اولیه ایتالیا وجود دارد که با گذشت زمان تأثیر آن آشکارتر می¬شود، از این رو نتیجه این رساله می تواند برای آگاهی از پیشینه تمدن اسلامی الگوی تاریخی مناسبی باشد تا با استفاده از آن برای ایجاد انگیزه و اعتماد به نفس لازم برای تلاش در جهت شکوفایی تمدن اسلامی و گسترش زمینه های علمی اقدامات و برنامه های بایسته¬ای تدبیر شود.
کلید واژه ها: تمدن اسلامی، سیسیل، انتقال تمدن، اروپا، افریقیه، ایتالیا، علوم، تشکیلات، مظاهر تمدن.
