مباحث این کتاب، به شناخت زوایای اثرگذار اجتماعی تاریخ نوین نظامی در ایران، پیامدهای آن در تاریخ اجتماعی و سیاسی معاصر و بررسی دلایل فرار مشمولین سربازی در بازۀ مورد مطالعه همراه با شناسایی عوامل تاریخی آن می پردازد.
آنچه تاکنون دربارۀ موضوع سربازگیری در روزگار پهلوی منتشر شده است، فقط در چارچوب مباحث مربوط به تأسیس ارتش نوین در ایران مورد توجه پژوهشگران و نویسندگان قرار گرفته و به صورت موضوعی مستقل و البته وابسته به ارتش نوین و یکی از بنیادهای مهم آن بررسی نشده است. در اثر حاضر با تکیه بر اسناد منتشر نشدۀ آرشیوی و منابع و مأخذ منتشر شده، به موضوع سربازگیری به طور جامع پرداخته شده است.
کارهای به انجام رسیده از هنگام تصویب قانون سربازگیری در شانزدهم خرداد 1304، روند اجرای این قانون و تشکیل مجالس سربازگیری و دیگر امور مربوط به آن مورد توجه قرار گرفته و جنبه های مختلف خدمت سربازی بررسی و ارائه گردیده است. از چگونگی احضار مشمولان، فرستادن آنان به پادگان های نظامی و شیوه های آموزشی تا پایان خدمت نظام سربازان مورد کنکاش قرار گرفته و مطالب بدیعی عرضه شده است که آگاهی های فراوانی دربارۀ خدمت نظام وظیفه در روزگار رضاشاه در اختیار محققان و دانشجویان و علاقه مندان به مطالعۀ تاریخ ایران در دورۀ معاصر قرار می دهد.
