امام علی(علیه السلام) پیرامون غنیمت گرفتن در جنگ با مسلمانان، چه عملکردی داشت؟
سخن تاریخ: امام علی (علیه السلام) در جنگ‌های دوران حکومت خود، تنها غنیمت گرفتن از سلاح و ابزارهای جنگی به‌کار گرفته شده در میدان نبرد را اجازه می‌داد. امام، اسیر گرفتن زن و فرزندانِ شرکت کننده در این جنگ‌ها را صحیح نمی‌دانست. او پس از جنگ جمل خطاب به افرادش گفت: ما فقط کسانی را که با ما جنگ کرده‌اند و بر ما ستم کرده‌اند، کشته‌ایم. ولی اموال ایشان، میراث خویشاوندان ایشان است که مستحق آن هستند.[۱]
ابن ابی‌الحدید نیز می‌نویسد که علی (علیه السلام) آنچه اصحاب جمل در لشکرگاه خویش بر ضد افرادش به کار گرفتند را غنیمت دانست اما آنچه در خانه‌هایشان داشتند را از آن صاحبانش دانست و اجازه غنیمت گرفتن از آنها را نمی‌داد. سپاهیان او اصرار بسیار بر گرفتن غنیمت بیشتر داشتند. در نهایت امام (علیه السلام) با طعنه چنین گفت که در مورد عایشه قرعه بزنید تا به نام هر کس درآمد به وی دهم. افراد از اصرار خود پشیمان شده و از خواسته خود دست کشیدند.[۲]
ابن‌قتیبه مورخ مسلمان، در خصوص اموال خوارج، پس از جنگ نهروان، می‌نویسد که علی (علیه السلام)، سلاح و چارپایان آنان را میان سپاهیان خود تقسیم کرد. اما کالا، بندگان و کنیزانی را که آنان به همراه داشتند، به کوفه آورد و به صاحبان اصلی بازگرداند.[۳]
این مدخل برگرفته شده است از کتاب «سیره نظامی امیرالمؤمنین» نوشته «یدالله حاجی‌زاده» قم مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ۱۳۹۲ش.
منابع
1- شیخ‌مفید، الجمل، ص۴۰۵.
2- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۵۰.
3- ابن‌قتیبه دینوری، الامامه و السیاسه، ص۱۷۶.
