حضور شهربانو همسر امام حسین (علیه السلام) در کربلا، از نظر محققان و بر اساس منابع تاریخی، قابل اثبات نیست.[۱] همچنین بر اساس گزارشهای تاریخی، نمیتوان حضور شهربانو در کربلا را پذیرفت؛ چرا که به گزارش عدهای از مورخان، او قبل از واقعه کربلا و به هنگام بهدنیا آوردن فرزندش امام سجاد (علیه السلام) از دنیا رفته است؛[۲] از میان همسران امام حسین(علیه السلام)، تنها رباب، دختر امرؤالقیس مادر علیاصغر (علیه السلام)، در کربلا حضور داشت.[۳]
مشهور در میان مورخان این است که دختر یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، مادر امام سجاد (علیه السلام) بوده که نامش «شهربانو» است؛[۴] اما عدهای از محققان، با وجود شهرت تاریخی این مطلب، در صحت آن تردید کردهاند.[۵]
1- شهیدی، سید جعفر، زندگانی علی بن الحسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۷ش، ص۱۱.
2- مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیه، قم، انصاریان، ۱۴۲۶ق، ص۱۷۰.
3- آیتی، محمدابراهیم، بررسی تاریخ عاشورا، قم، مؤسسه انتشاراتی امام عصر(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۱۲۳.
4- کلینی، یعقوب بن اسحاق، الکافی، تحقیق علیاکبر آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۷.
5- شهیدی، سید جعفر، زندگانی علی بن الحسین، تهران، دفتر نشر فرهنگ، ۱۳۶۵ش، ص۹–۲۷؛ مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، نشر صدرا، ۱۳۶۸ش، ص۱۱۶-۱۱۷.