مطالعه و تبیين انديشه هاي سياسي و اجتماعي جاويد احمد غامدي

چکیده:
شبه قاره هند از چندین قرن مهد اندیشه های دینی،سیاسی و اجتماعی جهان اسلام بوده است، و پس از استقلال پاکستان هم اندیشه های بسیاری پدید آمد، که یکی از نمونه های آن رشد مکتب فراهی و قرآنییون در پاکستان است. در عصر حاضر جاوید احمد غامدی یکی از مهم¬ترین نمایندگان این مکتب بوده و به عنوان یک اندیشمند نوگرای دینی شناخته می¬شود. بنابراین بررسی اندیشه¬های سیاسی و اجتماعی غامدی بسیار ارزشمند است.

در این پژوهش پس از بررسی شخصیت علمی و اجتماعی غامدی و بررسی مبانی ایشان در زمینه های اجتماعی و سیاسی، به بررسی اندیشه¬های سیاسی ایشان در زمینه¬های دموکراسی، آزادی، انقلاب، بنیادگرایی، جهاد و اندیشه¬های اجتماعی ایشان مانند مسایل زنان، تعلیم و تربیت زنان، زنان و کار، جایگاه اجتماعی زنان، پوشش زنان، موسیقی در اسلام، عدالت اجتماعی، حقوق بشر، آزادی اجتماعی، امر به معروف و نهی از منکر پرداخته شده است.

اين پژوهش با روش گردآوری داده¬های کتاب¬خانه¬ای و میدانی و با رویکرد توصيفي تحليلي انجام گرفته و يافته آن این است که غامدي به تدريج از جریان بنيادگرايي به جریان روشنفکري دینی گرايش پيدا کرده و با تاثيرپذیری زیاد از انديشه¬هاي مدرنتيه به اثبات دیدگاه هایش با استناد به قرآن و سنت تلاش کرده است.

واژگان کلیدی: اندیشه اجتماعی، اندیشه سیاسی، مکتب فراهی، قرآنییون، جاوید احمد غامدی.

فهرست مطالب
چکیده:
مقدمه: 1

فصل اول: کليات و مفاهيم 3
1. طرح تحقيق 4
1.1. تبيين مسئله………………………………………………………………………………………….4
1.2. پرسش‌هاي تحقيق…………………………………………………………………………………..5
1.3. فرضيه هاي تحقيق…………………………………………………………………………………..6
1.4. ضرورت و اهميت……………………………………………………………………………………6
1.5. اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………7
1.6. پيشينه پژوهش……………………………………………………………………………………….7
1.7. روش پژوهش……………………………………………………………………………………….10
2. معرفي و بررسي منابع 10
2.1. آثار غامدی……………………………………………………………………………………………11
2.1.1. ميزان 11
2.1.2. البيان 12
2.1.3. الاسلام 13
2.1.4. برهان 13
2.1.5. مقامات 14
2.1.6. خيال و خامه 14
2.2. آثار ديگران در مورد غامدي………………………………………………………………………..14
3.سير انديشه ها و تحولات فکري در پاکستان 17
جدول سیر اندیشه ها در پاکستان…………………………………………………………………………..47
4. اوضاع فکري مسلمانان پاکستان در ده هشتاد ميلادي تاکنون 55
جدول اوضاع فکری پاکستان………………………………………………………………………………….64

فصل دوم: شخصیت جاوید احمدغامدی 67
درآمد 68
1. شخصيت خانوادگي غامدي 70
2. شخصيت علمي و اجتماعي غامدي 78
2.1. آثار علمي…………………………………………………………………………………………….82
2.1.1. البیان 84
2.1.2. میزان 84
2.1.3. برهان 85
2.1.4. مقامات 85
2.1.5. الاسلام 85
2.1.6. خیال و خامه 85
2.1.7. مجله اشراق 85
2.1.8. رنسانس 85
2.1.9. اخلاقیات 86
2.1.10. علم النبی ص 86
2.1.11. فقه النبی ص 86
2.1.12. سیرت النبی ص 86
2.2. تاسيس المورد اکادمي………………………………………………………………………………..86
2.3. غامدي و گروههای اجتماعی و فکری………………………………………………………………….92
3. مباني فکری انديشه‌هاي غامدي 102
3.1. جايگاه قرآن در انديشه غامدي…………………………………………………………………..103
3.2. جايگاه سنت در انديشه غامدي…………………………………………………………………..111
3.3. فهم حديث در انديشه غامدي…………………………………………………………………….114
4.جایگاه علمي و اجتماعي غامدی 116
خلاصه فصل 122

فصل سوم: انديشه‌هاي سياسي غامدي 124
درآمد 125
1. مبانی اندیشه سیاسی غامدی 127
1.1. مباني هستي شناختي…………………………………………………………………………………127
1.2. مباني انسان‌شناختي…………………………………………………………………………………..128
1.3. مباني معرفت‌شناختي…………………………………………………………………………………130
2. انديشه‌هاي سياسي غامدي 133
2.1. آزادي در انديشه سياسي غامدي…………………………………………………………………..133
2.1.1. آزادي فردي 135
2.1.2. آزادي علمي و فکري 137
2.1.3. آزادي سياسي 139
2.1.4. آزادي ديني……………………………………………………………………………………….148
2.2. دموکراسي از ديدگاه غامدي……………………………………………………………………..152
2.3. انقلاب از ديدگاه غامدي…………………………………………………………………………..162
2.4. بنيادگرايي از ديدگاه غامدي………………………………………………………………………176
2.5. جهاد از ديدگاه غامدي…………………………………………………………………………….194
خلاصه فصل 209

فصل چهارم: انديشه‌هاي اجتماعي غامدي 213
1. مباني انديشه اجتماعي غامدي 214
1.1. عبودیت و بندگی………………………………………………………………………………….217
1.2. اصالت فرد بر جامعه………………………………………………………………………………218
1.3. کرامت انسان………………………………………………………………………………………219
1.4. سنن الهی…………………………………………………………………………………………..220
1.5. سنت ابتلاء(آزمایش) ……………………………………………………………………………..220
1.6. سنت هدایت و ضلالت…………………………………………………………………………….221
1.7. سنت “تکلیف ما لا یطاق”………………………………………………………………………….222
1.8. سنت عزل و نصب………………………………………………………………………………..222
1.9. نصرت الهی………………………………………………………………………………………..223
1.10. سنت جزا و سزا……………………………………………………………………………………224
1.11. سنت جزا و سزا……………………………………………………………………………………299
2.انديشه‌هاي اجتماعي غامدي 301
2.1. خانواده در انديشه غامدي………………………………………………………………………..302
2.1.1. تنظيم خانواده 310
2.1.2. تقسيم‌کار در خانواده 317
2.2. زن در انديشه غامدي……………………………………………………………………………..323
2.2.1. تعليم و تربيت زن 327
2.2.2. جايگاه زن در اجتماع 328
2.2.3. زن و فعاليت‌هاي سياسي 334
2.2.4. کار و زن 335
2.2.5. پوشش زن 337
2.3. امربه‌معروف و نهي از منکر در انديشه غامدي…………………………………………………….345
2.4. موسيقي در انديشه غامدي……………………………………………………………………….348
2.5. عدالت اجتماعي در انديشه غامدي……………………………………………………………….353
2.6. آزادي اجتماعي در انديشه غامدي……………………………………………………………….358
2.7. حقوق بشراز ديدگاه غامدي………………………………………………………………………361
خلاصه فصل 367

جمع بندی و نتیجه گیری: 372
کاستی ها و پیشنهاد ها: 374
دو پیشنهاد نظری و اجرایی: 376
منابع و مآخذ 377
1. عربی و فارسی 377
2. منابع اردو: 382
3. مجلات و مقالات 386
4. منابع انگلیسی 387
5. منابع اینترنتی 388
الخلاصة 390
Abstract: 391

الخلاصة

شبه القارة کانت منذ عدة قرون مهدا للفکر الدینی و السیاسی و الاجتماعی فی العالم الاسلامی. و من بعد استقلال و تحریر باکستان، وُجدت مکاتب کثیرة من جملتها: نموّ المکتب الفراهی و القرآنیّون فی باکستان. و فی العصر الحدیث یعتبر «جاوید احمد الغامدی» اهم المندوبین و الممثلین لهذا المکتب. و هو یُعرف بعنوان أحد العلماء المفکرین الجدد. فلذا دراسة أفکاره السیاسیة و الاجتماعیة فی غایة من الأهمیة.

فی هذا البحث: من بعد دراسة شخصیة غامدی العلمیة و الاجتماعیة و النظر فی أسسه و مبانیه الفکریة، درست أفکاره السیاسیة فی مجال الدیمقراطیة و الحریة و الإنقلاب و درست مبانیه الاصولیة و الجهادیة و افکاره الاجتماعیة. مثل مسائل النساء، التعلیم و التربیة للنساء، حجاب النساء، الموسیقی فی الاسلام، العدالة الاجتماعیة، حقوق البشر، الحریة الإجتماعیة، الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر.

و لوحظ ایضا فی هذا التحقیق طریقة إعداد البیانات المکتبیة و المیدانیة مع ملاحظة المنهج التوصیفی التحلیلی، ما حاصله: إن غامدی یسعی أن یتحرک من الجریان الأصولی الی الجریان الفکری الدینی مع کثرة انفعاله و تأثیره بالأفکار الحدیثة و یسعی لإثبات آرائه الفکریة بالاستناد إلی القرآن و السنة.
الکلمات المفتاحیة: الفکر الإجتماعی، الفکر السیاسی، مکتب الفراهی، القرآنیون، جاوید أحمد الغامدی.