چکیده:
شبه قاره هند از چندین قرن مهد اندیشه های دینی،سیاسی و اجتماعی جهان اسلام بوده است، و پس از استقلال پاکستان هم اندیشه های بسیاری پدید آمد، که یکی از نمونه های آن رشد مکتب فراهی و قرآنییون در پاکستان است. در عصر حاضر جاوید احمد غامدی یکی از مهم¬ترین نمایندگان این مکتب بوده و به عنوان یک اندیشمند نوگرای دینی شناخته می¬شود. بنابراین بررسی اندیشه¬های سیاسی و اجتماعی غامدی بسیار ارزشمند است.
در این پژوهش پس از بررسی شخصیت علمی و اجتماعی غامدی و بررسی مبانی ایشان در زمینه های اجتماعی و سیاسی، به بررسی اندیشه¬های سیاسی ایشان در زمینه¬های دموکراسی، آزادی، انقلاب، بنیادگرایی، جهاد و اندیشه¬های اجتماعی ایشان مانند مسایل زنان، تعلیم و تربیت زنان، زنان و کار، جایگاه اجتماعی زنان، پوشش زنان، موسیقی در اسلام، عدالت اجتماعی، حقوق بشر، آزادی اجتماعی، امر به معروف و نهی از منکر پرداخته شده است.
اين پژوهش با روش گردآوری داده¬های کتاب¬خانه¬ای و میدانی و با رویکرد توصيفي تحليلي انجام گرفته و يافته آن این است که غامدي به تدريج از جریان بنيادگرايي به جریان روشنفکري دینی گرايش پيدا کرده و با تاثيرپذیری زیاد از انديشه¬هاي مدرنتيه به اثبات دیدگاه هایش با استناد به قرآن و سنت تلاش کرده است.
واژگان کلیدی: اندیشه اجتماعی، اندیشه سیاسی، مکتب فراهی، قرآنییون، جاوید احمد غامدی.
فهرست مطالب
چکیده:
مقدمه: ۱
فصل اول: کليات و مفاهيم ۳
۱. طرح تحقيق ۴
۱.۱. تبيين مسئله………………………………………………………………………………………….۴
۱.۲. پرسش‌هاي تحقيق…………………………………………………………………………………..۵
۱.۳. فرضيه هاي تحقيق…………………………………………………………………………………..۶
۱.۴. ضرورت و اهميت……………………………………………………………………………………۶
۱.۵. اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………۷
۱.۶. پيشينه پژوهش……………………………………………………………………………………….۷
۱.۷. روش پژوهش……………………………………………………………………………………….۱۰
۲. معرفي و بررسي منابع ۱۰
۲.۱. آثار غامدی……………………………………………………………………………………………۱۱
۲.۱.۱. ميزان ۱۱
۲.۱.۲. البيان ۱۲
۲.۱.۳. الاسلام ۱۳
۲.۱.۴. برهان ۱۳
۲.۱.۵. مقامات ۱۴
۲.۱.۶. خيال و خامه ۱۴
۲.۲. آثار ديگران در مورد غامدي………………………………………………………………………..۱۴
۳.سير انديشه ها و تحولات فکري در پاکستان ۱۷
جدول سیر اندیشه ها در پاکستان…………………………………………………………………………..۴۷
۴. اوضاع فکري مسلمانان پاکستان در ده هشتاد ميلادي تاکنون ۵۵
جدول اوضاع فکری پاکستان………………………………………………………………………………….۶۴
فصل دوم: شخصیت جاوید احمدغامدی ۶۷
درآمد ۶۸
۱. شخصيت خانوادگي غامدي ۷۰
۲. شخصيت علمي و اجتماعي غامدي ۷۸
۲.۱. آثار علمي…………………………………………………………………………………………….۸۲
۲.۱.۱. البیان ۸۴
۲.۱.۲. میزان ۸۴
۲.۱.۳. برهان ۸۵
۲.۱.۴. مقامات ۸۵
۲.۱.۵. الاسلام ۸۵
۲.۱.۶. خیال و خامه ۸۵
۲.۱.۷. مجله اشراق ۸۵
۲.۱.۸. رنسانس ۸۵
۲.۱.۹. اخلاقیات ۸۶
۲.۱.۱۰. علم النبی ص ۸۶
۲.۱.۱۱. فقه النبی ص ۸۶
۲.۱.۱۲. سیرت النبی ص ۸۶
۲.۲. تاسيس المورد اکادمي………………………………………………………………………………..۸۶
۲.۳. غامدي و گروههای اجتماعی و فکری………………………………………………………………….۹۲
۳. مباني فکری انديشه‌هاي غامدي ۱۰۲
۳.۱. جايگاه قرآن در انديشه غامدي…………………………………………………………………..۱۰۳
۳.۲. جايگاه سنت در انديشه غامدي…………………………………………………………………..۱۱۱
۳.۳. فهم حديث در انديشه غامدي…………………………………………………………………….۱۱۴
۴.جایگاه علمي و اجتماعي غامدی ۱۱۶
خلاصه فصل ۱۲۲
فصل سوم: انديشه‌هاي سياسي غامدي ۱۲۴
درآمد ۱۲۵
۱. مبانی اندیشه سیاسی غامدی ۱۲۷
۱.۱. مباني هستي شناختي…………………………………………………………………………………۱۲۷
۱.۲. مباني انسان‌شناختي…………………………………………………………………………………..۱۲۸
۱.۳. مباني معرفت‌شناختي…………………………………………………………………………………۱۳۰
۲. انديشه‌هاي سياسي غامدي ۱۳۳
۲.۱. آزادي در انديشه سياسي غامدي…………………………………………………………………..۱۳۳
۲.۱.۱. آزادي فردي ۱۳۵
۲.۱.۲. آزادي علمي و فکري ۱۳۷
۲.۱.۳. آزادي سياسي ۱۳۹
۲.۱.۴. آزادي ديني……………………………………………………………………………………….۱۴۸
۲.۲. دموکراسي از ديدگاه غامدي……………………………………………………………………..۱۵۲
۲.۳. انقلاب از ديدگاه غامدي…………………………………………………………………………..۱۶۲
۲.۴. بنيادگرايي از ديدگاه غامدي………………………………………………………………………۱۷۶
۲.۵. جهاد از ديدگاه غامدي…………………………………………………………………………….۱۹۴
خلاصه فصل ۲۰۹
فصل چهارم: انديشه‌هاي اجتماعي غامدي ۲۱۳
۱. مباني انديشه اجتماعي غامدي ۲۱۴
۱.۱. عبودیت و بندگی………………………………………………………………………………….۲۱۷
۱.۲. اصالت فرد بر جامعه………………………………………………………………………………۲۱۸
۱.۳. کرامت انسان………………………………………………………………………………………۲۱۹
۱.۴. سنن الهی…………………………………………………………………………………………..۲۲۰
۱.۵. سنت ابتلاء(آزمایش) ……………………………………………………………………………..۲۲۰
۱.۶. سنت هدایت و ضلالت…………………………………………………………………………….۲۲۱
۱.۷. سنت “تکلیف ما لا یطاق”………………………………………………………………………….۲۲۲
۱.۸. سنت عزل و نصب………………………………………………………………………………..۲۲۲
۱.۹. نصرت الهی………………………………………………………………………………………..۲۲۳
۱.۱۰. سنت جزا و سزا……………………………………………………………………………………۲۲۴
۱.۱۱. سنت جزا و سزا……………………………………………………………………………………۲۹۹
۲.انديشه‌هاي اجتماعي غامدي ۳۰۱
۲.۱. خانواده در انديشه غامدي………………………………………………………………………..۳۰۲
۲.۱.۱. تنظيم خانواده ۳۱۰
۲.۱.۲. تقسيم‌کار در خانواده ۳۱۷
۲.۲. زن در انديشه غامدي……………………………………………………………………………..۳۲۳
۲.۲.۱. تعليم و تربيت زن ۳۲۷
۲.۲.۲. جايگاه زن در اجتماع ۳۲۸
۲.۲.۳. زن و فعاليت‌هاي سياسي ۳۳۴
۲.۲.۴. کار و زن ۳۳۵
۲.۲.۵. پوشش زن ۳۳۷
۲.۳. امربه‌معروف و نهي از منکر در انديشه غامدي…………………………………………………….۳۴۵
۲.۴. موسيقي در انديشه غامدي……………………………………………………………………….۳۴۸
۲.۵. عدالت اجتماعي در انديشه غامدي……………………………………………………………….۳۵۳
۲.۶. آزادي اجتماعي در انديشه غامدي……………………………………………………………….۳۵۸
۲.۷. حقوق بشراز ديدگاه غامدي………………………………………………………………………۳۶۱
خلاصه فصل ۳۶۷
جمع بندی و نتیجه گیری: ۳۷۲
کاستی ها و پیشنهاد ها: ۳۷۴
دو پیشنهاد نظری و اجرایی: ۳۷۶
منابع و مآخذ ۳۷۷
۱. عربی و فارسی ۳۷۷
۲. منابع اردو: ۳۸۲
۳. مجلات و مقالات ۳۸۶
۴. منابع انگلیسی ۳۸۷
۵. منابع اینترنتی ۳۸۸
الخلاصة ۳۹۰
Abstract: 391
الخلاصة
شبه القارة کانت منذ عدة قرون مهدا للفکر الدینی و السیاسی و الاجتماعی فی العالم الاسلامی. و من بعد استقلال و تحریر باکستان، وُجدت مکاتب کثیرة من جملتها: نموّ المکتب الفراهی و القرآنیّون فی باکستان. و فی العصر الحدیث یعتبر «جاوید احمد الغامدی» اهم المندوبین و الممثلین لهذا المکتب. و هو یُعرف بعنوان أحد العلماء المفکرین الجدد. فلذا دراسة أفکاره السیاسیة و الاجتماعیة فی غایة من الأهمیة.
فی هذا البحث: من بعد دراسة شخصیة غامدی العلمیة و الاجتماعیة و النظر فی أسسه و مبانیه الفکریة، درست أفکاره السیاسیة فی مجال الدیمقراطیة و الحریة و الإنقلاب و درست مبانیه الاصولیة و الجهادیة و افکاره الاجتماعیة. مثل مسائل النساء، التعلیم و التربیة للنساء، حجاب النساء، الموسیقی فی الاسلام، العدالة الاجتماعیة، حقوق البشر، الحریة الإجتماعیة، الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر.
و لوحظ ایضا فی هذا التحقیق طریقة إعداد البیانات المکتبیة و المیدانیة مع ملاحظة المنهج التوصیفی التحلیلی، ما حاصله: إن غامدی یسعی أن یتحرک من الجریان الأصولی الی الجریان الفکری الدینی مع کثرة انفعاله و تأثیره بالأفکار الحدیثة و یسعی لإثبات آرائه الفکریة بالاستناد إلی القرآن و السنة.
الکلمات المفتاحیة: الفکر الإجتماعی، الفکر السیاسی، مکتب الفراهی، القرآنیون، جاوید أحمد الغامدی.
