چکیده
یکی از سلسله سادات از تیره سید ابوالفرج واسطی – که شجره نسبت شان با سیزده واسطه به زید شهید (ع) می رسد و همین طور به شانزده واسطه به حضرت علی (علیه السلام) می رسد – که در هند مورد توجه حکومت های مختلف مسلمانان ، مخصوصا غزنویان و تیموریان بوده، که به نام های «سادات باهر»، «سادات بارهه»، «سادات کلان» یا «باره سید» معروفند و خاندان برجسته، در شبه قاره هند بوده که در دستگاه سیاسی و نظامی مغول، گورگانیان و تیموریان نقش مهمی داشتند.
این سلسه معروف به علم و شجاعت که به عنوان زمینه ساز به حکومت رساندن حاکمان مختلف زبان زد خاص و عام بوده اند، و در غنای تمدن قدیم هندوستان نقش به سزایی داشت.
روش و سیره سادات باهره از زمان گذشته به خاطر منسوب بودن به ذریه پیامبر ختمی مرتبت مورد توجه مؤرخین مسلمان، سیره نویسان، حتی مستشرقان و نسب شناسان بوده است. وبه خاطر تأکید زیاد روایات و احادیث اسلامی نسبت به احترام و رعایت در جامعه ای که سادات زندگی می کردند همیشه آنها مورد توجه هم عصران خود بودند. بنابر نقلهای متواتر، حاکمان آن دوران علاقه خاصی به سادات داشته اند و در دوران سخت حکومت شان مانند تهدیدها و چالش ها برای یافتن راه حل از خروخ بحران از نظرات آنها استفاده کرده و بر ثبات و پایداری حکومت شان افزوده اند.
با عنایت به مطالب پیش گفته، ضروری است که چگونگی گسترش سادات باهره در هند و دائره نفوذ فکری آنها، و ارزش کارهای انجام گرفته توسط آنان، در غنا بخشیدن به معارف اسلامی و سیره نبوی (صلی الله علیه و آله) در هند مشخص شود.
در مورد سادات باهره بعضی از افراد سیادت آنها را زیرا سؤال برده که ادعای بیش نیست. علل این افتراها بنا بر تعصب و حسد بوده، چون مناصبی که سادات در عهد مغول و تیموریان داشتند، در نگاه اکثر منصب داران مانند خار در چشمهای شان ربوده بود. حتی پادشاهان وقت نیز به این اعتراف کردند.
در مورد سادات باهره، در اغلب منابع، بیشتر به جنبه های سیاسی و نظامی پرداخته اند و سیره علمی، اخلاقی، اجتماعی، و فرهنگی را اصلا یا خیلی کم مورد بحث قرار داده اند. لذا در این تحقیق سعی شده است با توجه به مطالب بالا جوانب اثباتی روشن شود یا پاسخگویی اشکالات برخی از مغرضان گردد.
واژگان کلیدی: سادات باهره، ابوالفرج واسطی، مظفرنگر، زید بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب، غزنویان.
