معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی اصفهان، باهمکاری مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی، سی و چهارمین پیش نشست همایش بین المللی حضرت جعفر بن ابیطالب(علیهماالسلام) را در تاریخ ۱۳ آبان ۱۴۰۳برگزار نمود.
در ابتدای این نشست که با حضور اساتید و طلاب همراه بود، حجه الاسلام و المسلمین دکتر مهرابی، دبیر علمی نشست، ضمن گرامیداشت یوم الله ۱۳ آبان، نکاتی را در مورد اهمیت و ضرورت همایش بین اللملی حضرت جعفربن ابیطالب(علیهماالسلام)- ذوالجناحین_ بیان نمودند.
وی با اشاره به این نکته که در این زمینه بررسی دیدگاه مستشرقان اهمیت دارد، خاطر نشان کرد: «مونتگمری وات از مستشرقان اسکاتلندی در این زمینه ورود کردند که ارائه کننده محترم پیش نشست، بحث خود را بدین مقوله اختصاص دادهاند.»
در ادامه آقای روح الله صمدی، سخنران و دانشپژوه دکتری تاریخ اهلبیت مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، به بحث از اهمیت بررسی دیدگاههای ویلیام مونتگمری وات درباره هجرت مسلمانان به حبشه پرداخته و اذعان کردند: «برخی از تحقیقات مونتگمری وات باعث شده تا محققان حتی مسلمانان از وات به عنوان یک محقق منصف و میانهرو یاد کنند ولیکن بسیاری از دیدگاههای او قابل بازکاوی و نقد جدی است.» ایشان در ادامه افزود: این مطلب درباره موضوعات مربوط به تحقیقات شیعهشناختی نیز صدق میکند و آرا او در این بحث دارای اشکالات اساسی است.
وی ضمن اشاره به توجه ویژه مونتگمری وات به بحث هجرت مسلمانان به حبشه تاکید کرد: میتوان نظریات وات را در سه بخش مورد بحث قرار داد:
بحث اول، پیرامون زمان وقوع هجرت میباشد که طبق گفته این مستشرق، هجرت در سال ۷ یا ۸ پیش از هجرت به مدینه روی داده است.
دومین بحث را باید به دو لیست از مهاجران به حبشه اختصاص داد که در منابع کهن مانند سیره ابنهشام منعکس شده است. بحث سوم به علل مهاجرت تعلق دارد که بر اساس آثار وات، مقوله فشار مشرکان بر مسلمانان اولیه نقش پر رنگی در وقوع این واقعه مهم نداشته است بلکه دلایل دیگری در این باره وجود دارد.
ارائه دهنده محترم در پایان،این نکته را گوشزد نمود که: مبانی کلی وات را میتوان در دو مبنا خلاصه کرد که عبارتند از: تکیه بر آرا لئون کائتانی و اخذ رویکرد پوزیتیویسم.
پس از آن، به پرسش های حاضران پاسخ داده شد.