مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
جستجو
Close this search box.
سخن تاریخ و گزارش سی و سومین پیش نشست همایش جناب جعفر بن ابیطالب (ع)

 

به همت معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی و با همکاری پژوهشکده حج و زیارت و انجمن تحریر پست، سی و سومین پیش نشست همایش جناب جعفر بن ابیطالب(ع) برگزار گردید.

 

در ابتدای این نشست که با حضور چشمگیر اساتید، فضلا و طلاب برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسین عبدالمحمدی دبیر علمی همایش جعفربن ابیطالب(ع) با عنوان «شخصیت و ویژگی‌های جعفر طیار از منظر اهل بیت علیهم السلام» سخنانی ایراد کرد. وی با اشاره به این نکته که خاندان جناب جعفر خانواده بسیار محترم و معتبری است، خاطر نشان کرد: «هم جناب ابوطالب پدر بزرگوار ایشان و هم فاطمه بنت اسد مادر با کرامت ایشان هر دو از شخصیت‌های ممتاز در تاریخ اسلام هستند. معلم ایشان نیز شخص رسول خدا(ص)بوده اند.»

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه همچنین افزود: «جناب جعفر هم شخصیت عالمی بوده و هم سفیر پیامبر خدا در ماموریت بسیار مهم مهاجرت به حبشه محسوب می‌شود که در این امر نقش بسیار مهمی داشته است و یقیناً انتخاب او از جانب رسول خدا(ص)انتخابی کاملاً صحیح بوده است علاوه بر اینکه تعبیر به کار رفته رسول خدا(ص) در مورد او که فرمود «اشبهت خلقی و خلقی» از امتیازات ویژه او می‌باشد. بر این اساس جناب جعفر هم از جانب شیعه و هم از جانب اهل سنت مورد تکریم است و یقیناً می‌تواند به عنوان یک الگوی تراز برای جامعه اسلامی مطرح باشد.»

وی، اطاعت از رسول خدا(ص)، حضور مجاهدانه در برابر همه مشکلات، رسیدگی به نیازمندان و معنویت را خصائص ویژه جناب جعفر ذکر کرد و گفت: «در مجموع، جناب جعفر بن ابیطالب زندگی پرمعنویت و نورانی داشته اهل جهاد عبادت و رسیدگی به مردم بوده است به عبارتی یک شخصیت جامع و کامل محسوب می‌شود و با توجه به نیاز جامعه امروز به الگوهای تراز، می توان جناب جعفر را به عنوان یک الگوی مورد اعتماد معرفی نمود.»

مدیر مدرسه عالی تاریخ، با دسته بندی اصحاب رسول خدا(ص)به سه دسته افراد ثابت قدم، افراد ضعیف الایمان و افراد منافق، خاطر نشان کرد: «یقیناً پیشبرد اسلام فقط به واسطه گروه نخست صورت گرفته است کما اینکه امروز هم اسلام تنها به رشادت‌های افراد ثابت قدم و مومنان واقعی حفظ شده است. پیامبر اکرم(ص) در دوران جوانی در پیمان جوانمردان شرکت کرد ولی متاسفانه برخی به ظاهر مسلمانان این را نمی‌فهمند و نمی‌دانند که «من ترک الجهاد البسه الله لباس الذله»و همچنین «الجهاد عز للاسلام» چه معنایی دارد؟ از این رو نه تنها خود در راه اسلام جهاد نمی‌کنند بلکه از جهادگران امروز مانند مسلمانان مظلوم غزه و لبنان حتی حاضر به حمایت نیز نیستند.»

در ادامه این نشست علمی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی اکبر عالمیان عضو کمیته علمی همایش جعفربن ابیطالب(ع) با موضوع: «تحلیلی بر چرایی و نتایج جنگ موته و فرماندهی آن» به ایراد سخن پرداخت. وی با تبیین علت وقوع جنگ موته، به تحلیل کیفیت تعیین و ترتیب فرماندهان این جنگ پرداخت و گفت: «در تحلیل نقل قول هایی که در منابع تاریخی آمده است می توان به سه مسئله اشاره کرد. اول اینکه غالب نقل هایی که زید بن حارثه را فرمانده اول می داند، متعلق به اهل سنت است و نقل های قائل به فرمانده اول بودن جناب جعفر نیز متعلق به منابع امامیه است.» دکتر عالمیان درادامه تحلیل خود به مسئله دوم یعنی توجیه فرمانده اول بودن جناب جعفر اشاره کرد و گفت:« قائلین به این قول، به علت مقام بالای جناب جعفر نسبت به زید، اخبار مربوط به فرمانده اول بودن زید را رد می کنند. به عنوان نمونه باید به آیت الله جعفر سبحانی در کتاب فروغ ابدیت اشاره کرد.»

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه، مسئله سوم را توجیه فرمانده اول بودن زید دانست و خاطر نشان کرد: «به نظر می رسد در فرماندهى جنگ، الزاما فضیلت های شخصی و خانوادگی شرط نباشد و بیش از هر چیزی، مهارت و تجربه فرماندهی اهمیت دارد که در این موردجناب زید نسبت به جناب جعفر دارای مزیت های بیشتری بود. زید بن حارثه در جنگ های زیادی حضور داشت و نسبت به جناب جعفر دارای تجربه و مهارت بیشتری بود. او در دهها جنگ حضور داشت و این در حالی بود که جناب جعفر به خاطر حضور در حبشه نتوانسته بود در جنگ های صدر اسلام حضور یابد. بر همین اساس به نظر می رسد که اگر قول این منابع را بپذیریم، بتوان با این تعلیل، آن را توجیه کرد.»

دکتر عالمیان درادامه این نشست به کیفیت شهادت جعفر بن ابی طالب اشاره کرد و با تحلیل آثار مثبت جنگ موته گفت: « با این که این جنگ به نفع مسلمانان تمام نشد اما آثار مثبتی نیز برای مسلمانان به همراه داشت. اول اینکه نشان داد که اسلام هراسی از مقابله با قدرتی همچون امپراتوری روم ندارد و از ایستادن در برابر دشمن خودداری نمی‌کند. دوم اینکه آوازه رزمندگی و شجاعت مسلمانان به گوش همگان رسیده و بازتاب گسترده‌ای یافت و در دل دشمنان بیم و حیرت انداخت. سوم این که موجب به اطاعت درآمدن بسیاری از قبایل کینه‌توز عرب نظیر بنی سلیم، بنی اشجع و بنی فزاره شد.»

در پایان این نشست علمی، به پرسش های حاضران پاسخ داده شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *