درسگفتار: نقشه روش تحقیق جامع در تاریخ اسلام؛ گونه شناسی رویکردها و پژوهش ها
مدرس:دکتر سیدمحمدهادی گرامی(استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
۲ جلسه(۴ ساعت)
شروع: مرداد ۱۴۰۳
برای اطلاعات بیشتر می توانید با شماره ۰۹۰۰۷۶۴۱۴۲ تماس بگیرید.
مقدمه:
کارگاه پیش رو از منظرگاهی کاملا فراگیر و کلان تلاش می کند تا برای مخاطبان نقشه‌ای هوایی از همه مباحث معطوف به روش‌شناسی در تاریخ فراهم کند. این نقشه هوایی دو مبنای عملی و انتزاعی برای طراحی این نقشه را به طور همزمان با هم ترکیب کرده است. یعنی مبنای این تقسیم‌بندی از یک‌سو همه آثار چاپ شده در حوزه روش‌شناسی تاریخ است و از سوی دیگر براساس منظرگاهی منطقی برای تقسیم مباحث روش شناسی تاریخ خواهد بود. این نقشه تلاش می‌کند، این دو رویکرد را با یکدیگر ترکیب کند. در ادامه مروری بر مهمترین آثار و مباحث مبتنی بر این تقسیم‌بندی در کارگاه صورت خواهد گرفت. مخاطبان این کارگاه پس از شرکت در دوره، از آگاهی نظام‌مندی در خصوص مباحث روش شناسی تاریخ و منابع آن برخوردار خواهند شد. همچنین گرچه این کارگاه از منظری کلان به مطالعات تاریخی نگاه می‌کند، ولی بیشتر معطوف به مباحث تاریخ اسلام و تاریخ دین خواهد بود. از این جهت این کارگاه برای همه علاقمندان به حوزه مطالعات تاریخی فراسوی مطالعات تاریخ اسلام نیز مفید خواهد بود.
مباحث:
1. کلیاتِ روش‌شناسی تاریخ
2. فلسفه( نقدی) و پاردایم‌شناسی دانش تاریخ
3. فلسفه (نظری) تاریخ (پیش‌رو)
4. تاریخ و مطالعات اسلامی
5. تاریخ‌نگاری و کلام (پیش‌فرض‌ها، مبانی، ارزش‌داوری)
6. نقد تاریخی(متنی) کتاب مقدس
7. تاریخ‌نگاری مسلمانان و جهان اسلام
8. رویکردهای مطالعه تاریخی
8-1. تاریخ اندیشه، انگاره و مفهومی
8-2. تاریخ فرهنگی و اجتماعی
8-3. تاریخ علم
8-4. تاریخ سیاسی و رویدادی
8-5. تاریخ اهل بیت (ع) و سیره‌پژوهی
9. تکنیک‌های تحلیل در تاریخ
9-1. رویکرد متنی
9-2. رویکرد گفتمانی
9-3. رویکرد هرمنوتیکی
9-4. رویکرد پدیدارشناختی
9-5. رویکردهای آماری و کمّی
10. مکاتب تاریخ‌نگاری
11. عینیّت تاریخی
