خانم دکتر فاطمه جان احمدی سردبير فصلنامه علمي ـ پژوهشي «تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي» در مصاحبه ای با نشریه معارف، به معرفی این نشریه پرداخت و نحوه فعالیت، اهداف، موضوع، اعضای هیات تحریریه و نحوه ارائه مقاله به آن را تبیین کرد.
اشاره
سركار خانم دكتر فاطمه جان‌احمدي فارغ التحصيل دكتري رشته تاريخ با گرايش تاريخ اسلام از دانشگاه تربيت مدرس و عضو هيئت علمي دانشگاه الزهرا(س) با رتبه دانشياري است. ايشان رئيس كميته برنامه‌ريزي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، سردبير فصلنامه علمي ـ پژوهشي «تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي» در دانشگاه معارف اسلامي، سردبير فصلنامه علمي ـ پژوهشي «پژوهشنامه تاريخ اسلام» در انجمن ايراني تاريخ اسلام و عضو هيات تحريريه چندين فصلنامه ديگر نيز مي‌باشد.
لطفاً در ابتدا اهداف انتشار فصلنامه «تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي» را بيان نمائيد؟
دانشگاه معارف اسلامي مانند هر دانشگاه و نهاد علمي، توليد علم را وظيفة خود مي‌داند؛ لذا با هدف توليد و توسعه دانش در گستره تاريخ اسلام، تاريخ تشيع، امامان شيعه و فرهنگ و تمدن اسلامي به انتشار اين فصلنامه اقدام نموده است و با توجه به ماموريتي كه براي اين دانشگاه تعيين شده و از وظايف آن آموزش و ارتقاي سطح علمي اساتيد گروه‌هاي معارف مي‌باشد، اين فصلنامه، وسيله‌اي (رسانه‌اي) خواهد بود براي ارائه و نقد مطالعات و پژوهش‌هاي استادان معارف اسلامي دانشگاه‌هاي كشور. البته از آنجا كه از ديگر اهداف اين فصلنامه توسعه روش‌شناسي تاريخ، متناسب با نيازهاي پژوهشي جهان معاصر است، مخاطبان اين نشريه منحصر در اساتيد گروه‌هاي معارف، نخواهند بود بلكه پذيراي مقالات ارزشمند كليه اساتيد گروه‌هاي تاريخ مي‌باشد.
لطفا اعضاي هيئت تحريريه فصلنامه را معرفي نمائيد؟
هيات تحريريه اين فصلنامه متشكل از تعدادي از اساتيد فاضل و با سابقة عرصه تاريخ از حوزه علميه و دانشگاه مي‌باشند كه به ترتيب حروف الفباء عبارتند از: آقاي دكتر صادق آئينه‌وند، استاد دانشگاه تربيت مدرس؛ كه در همين جا مناسب است از تلاش‌ها و زحمات ايشان در اخذ رتبه علمي ـ پژوهشي اين فصلنامه قدرداني به عمل آيد، حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر محمد ابراهيمي وركياني، استاديار دانشگاه شهيد بهشتي، حجت‌الاسلام والمسلمين مهدي پيشوايي، استاد موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)، حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر محمدرضا جباري، دانشيار موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)، دكتر سيد احمدرضا خضري، دانشيار دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر ابراهيم كلانتري، استاديار دانشگاه تهران كه مدير مسئول فصلنامه و رئيس دانشگاه معارف اسلامي نيز مي‌باشند، دكتر سيد علي‌اصغر محمودآبادي، دانشيار دانشگاه اصفهان، دكتر اصغر منتظرالقائم، دانشيار دانشگاه اصفهان، حجت‌الاسلام والمسلمين محمدهادي يوسفي غروي، استاد موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)و اينجانب مي‌باشيم. ضمناً دبير تحريريه فصلنامه، آقاي محمدحسين دانش‌كيا، مدير گروه پژوهشي تاريخ و تمدن اسلامي اين دانشگاه مي‌باشند و كارشناس محترم نشريه كه زحمت اصلي را بردوش مي‌كشند آقاي سيد روح‌الله پرهيزكار هستند كه قاعدتاً كساني كه مقاله براي نشريه ارسال مي‌كنند با ايشان آشنايي دارند.
محور موضوعات مورد نظر فصلنامه تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي چيست؟
متناسب با اهدافي كه اين فصلنامه دارد، مقالات پژوهشي در موضوعات تاريخ اسلام، تاريخ تشيع، امامان شيعه و فرهنگ و تمدن اسلامي، نقد شبهات نوپديد در عرصه‌هاي يادشده و موضوعات مرتبط را در دستور كار دارد.
اين فصلنامه، داراي چه رتبه‌اي است؟ و چه مدتي است كه اين رتبه را اخذ نموده است؟
اين فصلنامه از شماره سوم موفق به اخذ رتبه علمي-پژوهشي از وزارت علوم تحقيقات و فناوري شده است.
تاكنون چند شماره از فصلنامه چاپ شده و يا در دست چاپ است؟
شماره‌هاي داراي رتبه علمي ـ پژوهشي اين فصلنامه، عبارتند از: شماره‌هاي سوم و چهارم كه منتشر شده و شماره پنجم كه در آستانه انتشار و شماره ششم و هفتم نيز در حال آماده‌سازي جهت انتشار مي‌باشند.
نحوه پذيرش مقاله، در فصلنامه تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي چگونه است؟
اساتيد و دانشجويان محترم براي اطلاع از جزئيات شيوه ارسال و پذيرش مقاله مي‌توانند به شيوه‌نامه تنظيم مقالات كه در صفحات نخستين فصلنامه قرار دارد مراجعه كنند. همچنين در لينك فصلنامه تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي سايت دانشگاه معارف اسلامي با آدرس maaref.ac.ir نيز امكان دانلود شيوه‌نامه تنظيم مقالات وجود دارد. به طور كلي فايل مقالات بايد همراه با اطلاعات كامل نويسندگان باشد، مانند آدرس پست الكترونيكي، تلفن تماس ثابت و همراه، رتبه علمي يا ميزان تحصيلات و در صورت تعدد نويسندگان، تعيين نويسنده مسئول و ارسال تاييديه از سوي ديگر نويسندگان. مقالات را مي‌توان به آدرس پست الكترونيكي فصلنامه tarikh@maaref.ac.ir و يا به آدرس پستي قم، خيابان شهدا (صفائيه)، روبروي بانك سپه، شماره 723، صندوق پستي 6173-37155 همراه با CD حاوي فايل مقاله ارسال نمود. شماره تماس معاونت پژوهشي دانشگاه معارف اسلامي عبارت است از: 8-7734327 و داخلي فصلنامه 126 و تلفن مستقيم فصلنامه 7840202 با پيش شماره0251 مي‌باشد.
رعايت چه اصولي را به نويسندگان پيشنهاد مي‌كنيد، تا مقاله ارسالي آنها مورد پذيرش قرار گيرد؟
آنچه مسلم است متناسب با حوزة مطالعاتي و علمي-پژوهشي مجله مي‌بايست، مقاله داراي نوآوري در مسائل تاريخ و حوزه‌هاي مرتبط و داراي ساختار استاندارد و مرسوم مقالات علمي-پژوهشي باشد و از پرداختن به مطالب تكراري بپرهيزد. مساله محور بوده و با طرح سوال يا مساله‌اي قابل پژوهش، تنها به بررسي همان سوال بپردازد. مي‌بايست در انتخاب عنوان دقت شود كه گوياي مساله مورد بررسي در مقاله باشد. چكيده به گونه‌اي تنظيم شود كه بيانگر فشرده‌اي از مقاله باشد و حاوي سوال طرح شده در مقاله و ضرورت‌هاي طرح آن و نتيجه به دست آمده باشد. استفاده از منابع متناسب با هر موضوع؛ هرچند كه غالباً در تحقيقات تاريخي استناد به منابع دست اول ضرورت دارد اما گاهي نياز است در بررسي برخي تحليل‌ها، به تحقيقات جديد نيز استناد نمود. همچنين شيوه ارجاع كه در اين فصلنامه به صورت برون‌متني (پاورقي) و ترتيب خاص خود است، بايد رعايت شود.
روند بررسي و ارزيابي مقالات در اين فصلنامه چگونه است؟
ابتدا مقالات در جلسات هيئت تحريريه فصلنامه مطرح و بررسي مي‌شوند و در صورت تاييد اوليه و مطابق با حوزة مطالعاتي فصلنامه، ارزياباني متناسب با آنها كه در موضوع آن مقالات داراي تخصص لازم مي‌باشند و در آن زمينه، تاليفاتي دارند، تعيين و مقاله براي داوري به صورت ايميل برايشان ارسال مي‌گردد. به طور معمول مقالات حداقل از نظر دو ارزياب مي‌گذرد و گاهي ممكن است ارزياب سومي نيز مقاله را داوري كند. البته ارزيابي‌هاي مجدد را كه بنابر نظر داوران و هيات تحريريه و بعد از انجام اصلاحات توسط نويسندگان صورت مي‌گيرد، نيز بايد اضافه نمود.
چه كساني مي‌توانند، مقاله ارائه دهند (با چه درجه علمي) و اولويت با چه كساني است؟
با توجه به ويژگي‌هاي نشريات علمي ـ پژوهشي و عرف رايج در اين‌گونه نشريات، رتبه علمي، ميزان تحصيلات و شهرت علمي نويسندگان بسيار اهميت دارد. نويسندگان حداقل بايد دانشجوي دكتري بوده و يا عضو هيات علمي با رتبه مربي باشند.
زمان بررسي مقالات تقريباً چقدر طول مي‌كشد؟
مدت زمان بررسي مقالات بستگي به عوامل متعددي از جمله زمان تشكيل جلسه هيات تحريريه، ارزيابان و خود نويسندگان دارد. گاهي مشغله بسيار ارزيابان كه از اساتيد فعال و پرتلاش مي‌باشند و به تدريس و تاليف و راهنمايي رساله‌هاي دانشجويي مشغولند، فرصت تسريع در داوري را از آنها مي‌گيرد و گاهي تعلل خود نويسندگان در انجام اصلاحات مورد نظر هيات تحريريه و داوران كه براي آنها ارسال مي‌شود، سبب طولاني شدن مدت زمان بررسي مقالات مي‌گردد. اما به طور ميانگين مي‌توان بعد از مطرح شدن مقاله در هيات تحريريه، اين زمان را شش ماه اعلان نمود.
نامه پذيرش مقاله در چه مرحله‌اي صادر مي‌گردد؟
نامه پذيرش مقاله را زماني مي‌توان صادر نمود كه مقاله مراحل ارزيابي خود را طي نموده و پس از انجام اصلاحات نهايي توسط نويسنده از سوي داوران و هيات تحريريه مورد تاييد قرار گرفته باشد و در نوبت چاپ قرار گيرد، هر چند هنوز آن مقاله منتشر نشده باشد.
با تشكر از اين كه مدت زمان مناسب براي اين گفتگو را فراهم كرديد.
من هم به نوبه خود تشكر مي‌كنم و از كليه مخاطبان دعوت مي‌كنم در اين تلاش علمي ما را ياري رسانند.
منبع: maarefmags
