مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
جستجو
Close this search box.
سخن تاریخ و علی اکبر ۱۸ ساله و مجرد نبود

 

شفقنا- استاد حوزه و کارشناس تاریخ اسلام با بیان اینکه حضرت علی اکبر فرزند بزرگ امام حسین(ع) است اظهار کرد: علی اکبر در کربلا حدود ۲۸ ساله و دارای همسر بوده است که شهید شده و علی اوسط یا همان امام زین العابدین که پسر دوم امام حسین(ع) و حدودا ۲۴ ساله بوده بعد از شهادت پدرش به امامت می رسد.

آیت الله محمد هادی یوسفی غروی در گفت و گو با شفقنا اظهار کرد: امام حسین (ع) سه فرزند به نام علی و دو فرزند دختر به نام فاطمه و سکینه داشت. نقل شده است سه فرزند به نام علی را به نام علی اکبر و اوسط و اصغر ملقب کردند که از یکدیگر تمییز پیدا کنند. علی اکبر یعنی بزرگتر، حال این مسایل مطرح است که آیا این لقب واقعی و حقیقی او بوده است و واقعا بزرگترین فرزند امام حسین بوده یا امام زین العابدین فرزند بزرگ تر امام حسین است و بعد از امام حسین به امامت رسیده است؟ اما برادر کوچکتر را یعنی علی وسطی را به نام علی اکبر خوانده اند در حالی که او اکبر واقعی و حقیقی نبوده و اوسط بوده است؟ یک همچین مسایل بیخود و بی جهت از حدود سده چهارم هجری از زمان مرحوم شیخ مفید واقع شده است. علی اکبر امروزه بر سر زبان های ما شیعیان و مخصوصا در ایران بیشتر به عنوان جوان ۱۸ ساله وصف شده است. در صورتی که طبق اسناد تاریخی، صحیح این است که لقب اکبر لقب صوری نبوده و لقب واقعی بوده است و عمرش در کربلا حدود ۲۸ ساله بوده نه ۱۸ ساله.

او در ادامه با بیان اینکه حضرت علی اکبر در کربلا دارای همسر بوده است اظهار کرد: علی اکبر همسر داشته اما فرزندی برای او شناخته نشده است. اصل ازدواج برای او واقع شده است. در اشعار مداحی های علی اکبر در یکی از منابع تاریخی نسبتا معتبر به نام کتاب مقاتل الطالبیین از علی بن الحسین ابوالفرج اموی اصفهانی زیدی متوفی ۳۵۴ هجری در بغداد آمده است. این شخص چون در اصفهان به دنیا آمده معروف به اصفهانی شده اما از نظر نسب، به بنی امیه نسبت داشته است اما از نظر مذهب شیعه چهار امامی زیدی بوده است؛ بنابراین میرزا بنویس دربار آل بویه در بغداد بوده است و نسخه دست نویس او از کتاب مقاتل الطالبین که درباره کشته شدگان آل ابیطالب بوده نزد شیخ مفید بوده که شیخ مفید در کتاب ارشادش تصریح می کند که نسخه دست نویس این شخص دست من است. در آنجا اشعار مدح علی اکبر را از شعرای زمان خود نقل کرده است که درباره بذل و بخشش و سخاوتمندی علی اکبر مخصوصا از جهت مهمانداری او ذکر شده است که خانه مفصل و مهمان های زیادی دارد. جزییاتی در این جهت در اشعار او منعکس شده است و هم شعر تاریخی است و شاعر هم برای آن زمان است اما این مهماندارخانه بودن مخصوصا در میان عرب از یک جوان کمتر از ۱۸ ساله و مجرد نمی تواند باشد و اینها نشانه ها و قراین همان است که لقب اکبر مطابق با واقع بوده و در روز کربلا نه ۱۸ ساله بلکه ۲۸ ساله و دارای همسر بوده است.

یوسفی غروی تصریح کرد: متن خبر معتبری از همان ابومخنف و به واسطه حشام کلبی و تاریخ طبری نقل شده است این است که ابن زیاد وقتی دید مردی در میان اسرای اهل بیت امام حسین(ع) است پرسید او کیست؟ گفتند علی بن حسین است و چون در لیست آمار شهدای کربلا امام علی بن حسین قبلا درج شده بود پس ابن زیاد تعجب کرد و پرسید مگر علی بن حسین را خدا در کربلا نکشته است و امام زین العابدین پاسخ فرمودند “کان لی أخ یقال له علی، أکبر منی قتله الناس ” یک برادر بزرگتر از خودم داشتم که او هم علی بود و مردم او را در کربلا کشتند که این رد حرف ابن زیاد بود که کشته شدن او را به خدا نسبت می داد. ابن زیاد هم خشمگین شد که چرا امام زین العابدین حرف او را رد کرده است و گفت جرات داری که جواب مرا رد کنی و امام زین العابدین استناد به آیه قرآن می کند ” اللَّهُ یَتَوَفَّى الاَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا” خدا جان ها را در وقت مرگ می گیرد یعنی هر جانی که در غیر وقت مرگ طبیعی گرفته شود منتسب به علل و عواملی است که انجام یافته است و نتیجة آن جان را قبل از رسیدن مرگ طبیعی خودش از او گرفته است”.

این کارشناس تاریخ اسلام بیان کرد: هیچ چیز موجب این نمی شود که معنای اکبر بر خلاف آن چیزی که هست، تعبیر شود بنابراین علی اکبر فرزند بزرگتر امام حسین(ع) بوده مگر اینکه عده ای به این استناد کنند که امامت به زین العابدین رسیده پس زین العابدین پسر بزرگتر بوده است در حالی که این معنا در هیچ آیه و روایتی وارد نشده است که امامت حتما باید به فرزند بزرگتر منتقل شود و یا کسی که امام شده حتما باید پسر بزگتر امام پیشین باشد؛ بنابراین علی بن حسینی که در کربلا شهید شده پسر بزرگتر و حدود ۲۸ ساله بود و ازدواج هم کرده بود اما پاسخ اینکه چرا این ازدواج شناخته شده نبوده، این است که عرب ها به ازدواج های با غیر عرب و مخصوصا با کنیزکان گرچه ازدواج اسلامی و شرعی بوده است و دنبال افتخارات موهوم به انساب و قبایل نبوده و دنبال تواضع کردن و فروتنی کردن در این امور بوده، چندان اعتنایی نمی کردند چون نام آن زن نام شناخته شده ای نبوده است.

یوسفی غروی در پایان خاطرنشان کرد: پس سن علی اکبر ۴-۳ با امام زین العابدین تفاوت داشته یعنی زین العابدین در کربلا حدود ۲۴ الی ۲۳ ساله بوده است که سال ۳۶ در مدینه منوره به دنیا آمده است. سالی که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) همراه با امام علی(ع) بدون خانواده به بصره عراق برای رویارویی فتنه طلحه و زبیر رفته بودند که خبر تولد او به بصره رسید و امام علی (ع) بصره را فتح کرد و وارد بصره شد و مادر امام زین العابدین یعنی شهربانو در مدینه بعد از اینکه او را به دنیا آورد از دنیا رفت و در بقیع دفن شد و بعد از اتمام جنگ جمل امام علی(ع) به سوی کوفه روانه شد و وقتی به کوفه رسید دستور داد خانواده امام علی(ع) و فرزندانش را از مدینه بیاوردند که البته شهربانو همسر امام حسین(ع) و شاه زنان همسر امام حسن(ع) هر دو در ایام نزدیک به یکدیگر فوت و در مدینه دفن شدند لذا کاروان امام علی(ع) و حسن(ع) و حسین(ع) بدون این دو همسر به کوفه رسید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *