مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی
جستجو
Close this search box.
سخن تاریخ وعاشورا حاصل تفکرات خوارج، عثمانی‌ها و کفار بود

 

به گزارش ایکنا، آیت‌الله سیدمحمود مدنی بجستانی؛ استاد درس خارج حوزه علمیه و رئیس سابق جامعه‌الزهرا(س) ۳۱ تیرماه در نشست علمی «جریان‌شناسی لشگر عمر سعد» با بیان اینکه حوادث تاریخی، اجتماعی طوری است که باید تحلیل جامعی نسبت به آن داشته باشیم و اگر نگاه یک جانبه وجود داشته باشد نتایج غطی به دست می‌آید، گفت: مثلا امروز با پدیده بدحجابی مواجهیم و اگر سراغ یک عامل برای تحلیل آن برویم به نتیجه نخواهیم رسید زیرا ده‌ها عامل دارد و در حوادث تاریخی هم با این خطا روبرو هستیم و برای جلوگیری از آن باید نگاه همه‌جانبه داشته باشیم و از نگاه کاریکاتوری بپرهیزیم.

نماینده سابق مقام معظم رهبری در امارات با بیان اینکه نگاه کاریکاتوری به حادثه عاشورا سبب شده است تا برخی بگویند شیعیان خودشان امام حسین(ع) را به شهادت رساندند، افزود: ما باید با یک کار همه‌جانبه تاریخی به تحلیل درستی برسیم. نکته دیگر اینکه معیار تاریخی برخی از مباحث با معیار موضوع دیگر تفاوت دارد و نیازمند قرائن و شواهد جدی برای کسب اطمینان هستیم مثلا اینکه بسیاری از مورخان انتظار دارند که ماجرای شهادت حضرت زهرا(س) و آن حوادث تلخ همانند جنگ احد در تاریخ ذکر شده باشد که چنین چیزی ممکن نیست زیرا جنگ احد حادثه‌ای علنی بوده است که نشر و خبرسازی آن هزینه نداشته است ولی کمترین هزینه انتشار حوادث مرتبط با حضرت زهرا(س) اعدام و قتل بوده لذا طبیعتا باید دنبال یکسری اشارات درباره حوادث پشت در بگردیم.

مدنی با بیان اینکه ما در مقابل حضرت اباعبدالله(ع) یک حزب نداریم بلکه جبهه داریم که از چندین حزب درست شده‌اند، اظهار کرد: حزب به یک مجموعه افراد با تفکرات تقریبا یکسان می‌گویند ولی در جبهه، تشکیلات و جریانات فکری مختلف قرار دارند که سازمان متفاوتی هم دارند ولی در مورد یک موضوع اتفاق نظر دارند و در کربلا چنین وضعی را شاهدیم لذا در این جبهه کسانی را می‌بینیم که به خون همدیگر تشنه هستند ولی در کشتن امام مشترک هستند.

استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به نقش‌آفرینی برخی از خوارج در ماجرای کربلا گفت: خوارج در جریان جنگ صفین درست شدند و مشکل آنان زیر سؤال بردن حکمیت بود؛ این جریان بعدا به فرقه و عقیده و فقه تبدیل شد؛ الان هم اباضیه دنباله فقهی خوارج هستند گرچه تفاوت‌های بسیار زیادی با اصل خوارج دارند.

مدنی بیان کرد: شمر یکی از خوارج است؛ ذی الجوشن پدر شمر از صحابه پیامبر(ص) بود و چون سینه برجسته داشت به او ذی‌الجوشن می‌گفتند؛ تاریخ در مورد پدر شمر مطلبی ندارد ولی خود شمر در جنگ صفین در لشکر امام علی(ع) قرار داشت و فرماندهی مختصری هم به او داده شده بود ولی بعد از صفین خط او از امیرالمؤمنین(ع) جدا شد؛ در کتاب صلح الحسن که مقام معظم رهبری با عنوان صلح امام حسن(ع) آن را ترجمه کردند ایشان یاد کرده است که شمر از رؤسای خوارج بود که این نکته خیلی مهم است.

نقش جدی خوارج در کربلا

وی ادامه داد: در مقاتل آمده است که وقتی کار شهادت امام حسین(ع) به پایان رسید دشمنان به خیمه‌ها حمله کردند ولی در ذهن کسی هم نمی‌گنجید که کسی خاندان رسالت و اهل بیت ایشان را مورد اهانت قرار دهد لذا زنی که با لشکریان عمرسعد بود وقتی دید به خیمه‌ها حمله شده شمشیر کشید در حالی که شعار «لا حکم الا لله» سر می‌داد یعنی تفکر او خوارجی بود و با کشتن امام حسین(ع) هم مشکلی نداشت ولی با حمله به خیام سیدالشهدا(ع) و غارت آن موافق نبود. این زن با شعار لا حکم الا لله، بیانیه سیاسی داد و خود را معرفی کرد ولی همین زن را هم کشتند.

استاد درس خارج حوزه علمیه تصریح کرد: شبث ربعی از دیگر افراد مؤثر در جریان کربلا بود؛ او هم از رؤسای خوارج بود البته فردی هزار چهره بود و او را می‌توان جزء همه احزاب حساب کرد زیرا مسلمان بود و بعد مرتد شد و دوباره به اسلام برگشت و داماد خلیفه شد و جزء مؤسسین خوارج هم بوده است. دو چهره دیگر هم در کربلا داریم؛ ابوالحتوف بن حارث و سعد بن حارث که هر دو شهید شدند ولی شهدایی هستند که در روز عاشورا از لشکر عمر سعد بیرون و به لشکر امام پیوستند و شهید شدند. بیان شده است که این دو نفر هم خوارجی بودند ولی توبه کردند و به توفیق شهادت رسیدند، بنابراین خوارج نقشی جدی در جریان کربلا بر عهده داشتند.

مدنی با اشاره به وضعیت ابوسفیان که مدعی اسلام بود ولی هیچگاه قلبا اسلام نیاورد و در تفکر جاهلی قبل از اسلام هم مرد، افزود: آیت‌الله صافی گلپایگانی در کتابی با استفاده از منابع مختلف، کفریات ابوسفیان را جمع کرده است.

رئیس سابق جامعه الزهرا(س) ادامه داد: مثلا علامه امینی از منابع اهل سنت آورده است که یک روز ابوسفیان به احد و سر قبر حضرت حمزه رفت و پا به قبر کوبید و گفت حمزه بلند شو و ببین آن چه را ما و تو بر سر آن جنگ کردیم به دست بچه‌های ما افتاده است و با آن بازی می‌کنند؛ یکبار هم در بقیع با امام حسین(ع) روبرو شد و چون نابینا بود امام را نشناخت و جسارتی کرد و امام به او فرمود: خداوند همانطور که چشم تو را نابینا کرده قلب تو را هم نابینا کرده است.

کفر ابوسفیان و معاویه

استاد درس خارج حوزه گفت: استیعاب نقل کرده است که وقتی عثمان خلیفه شد ابوسفیان به او گفت حکومت توپ است آن را فقط به خودتان پاس دهید و بدانید آخرت و بهشت و جهنمی در کار نیست. قسم به آن که ابوسفیان به آن قسم می‌خورد لا جنه و لا نار و جالب اینکه او حتی حاضر نیست به خدا قسم بخورد. امام علی(ع) خطاب به معاویه فرمودند که شما همیشه دشمن خدا و اسلام بودید، تو و پدرت.

مدنی افزود: مسعودی درباره پسر مغیره که هیچ تردیدی در مورد خباثت پدرش نیست آورده است که پسر مغیره گفته است شبی پدرم بسیار ناراحت به خانه آمد و از معاویه گلایه می‌کرد که او حتی به لا اله الا الله هم معتقد نیست یعنی مغیره با همه خباثت و پستی حداقل تصور می‌کرده است که ما از دوره بت‌پرستی عبور کرده‌ایم و خدا به اسم هم که شده باید باشد ولی معاویه به این مقدار هم راضی نبوده است.

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: نقل است وقتی سرهای مبارک شهدای کربلا وارد دمشق شد، یزید سرها را دید، همان وقت کلاغی غارغار کرد و یزید دو بیت شعر همانجا سرود به این مضمون که اگر می‌خواهی صدا کنی صدا کن من طلب خودم را از پیامبر گرفتم یعنی اصلا به نبوت و اسلام معتقد نبود تا جایی که گفته است: لعبت هاشم بالملک فلا خبر جاء و لا وحی نزل.

وی اضافه کرد: برخی مورخین بحث کرده‌اند که یزید این مطلب را کجا گفته است ولی باید توجه کنیم این مسئله فوق سری قرار نبود به صورت علنی مطرح شود ولی در هنگامی که با چوب خیزران به دندان و سر مبارک می‌زد این مطلب خبیثانه را گفت. بنابراین یک ضلع لشکر دشمنان امام(ع)، کسانی بودند که کفر داشتند و حاضر نبودند دست از کفرشان بردارند.

نقش عثمانیون در کربلا

نماینده سابق مقام معظم رهبری در امارات با اشاره به اینکه عثمانیه معتقد بودند عثمان مظلومانه کشته شد، افزود: این‌ها الزاما حکومت ابوبکر و عمر و وصایت امیرالمؤمنین(ع) را مورد بحث قرار نمی‌دهند ولی به هر حال طرفدار عثمان بودند و آمار آنان هم طبق برخی اقوال تا ۸۰ هزار نفر بوده است. برخی از این عثمانی‌ها فریاد زدند ما نمی‌گذاریم آب به حسین برسد همانطور که سید ما عثمان تشنه کشته شد یا بارها شنیدید که زهیر بن قین را عثمانیه می‌دانند ولی با هدایت امام حسین(ع) اصلاح شد. عبیدالله بن حر جعفی هم عثمانی بود که با امام همراهی نکرد و با مصعب بن زبیر همکاری کرد و با مختار هم جنگید و در دوره عبدالملک مروان به جهنم واصل شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *