به گزارش ایکنا، آیت‌الله محمدهادی یوسفی غروی، استاد حوزه علمیه، اول خرداد ماه در سلسله نشست‌های علمی امام جواد(ع)شناسی که از سوی مؤسسه پرسمان برگزار شد با اشاره به سرنوشت اباصلت هروی، گفت: از طرف هارون مناطقی که بیشتر سمت مرو بود به مامون سپرده شده بود و اباصلت در جنگ به علت تسلط به عربی مرجع مراجعات دینی سربازان شده بود و در جواب آیات قرآن و احادیث نبوی را برای سربازان ذکر می‌کرد.
وی ادامه داد: بعد از هاورن اباصلت جایگاه مهمی پیدا کرد؛ در این دوره شورش‌هایی به نام اهل‌البیت(ع) برپا شده بود و مامون هم برای جلوگیری از آن‌ها ولایتعهدی را به امام رضا(ع) سپرد یعنی اینکه بعد از مامون، حکومت به امام رضا(ع) سپرده خواهد شد لذا شورش‌ها را به نام امام(ع) کنترل کرد. این اتفاقات در سال ۲۰۰ هجری رخ داد و امام(ع) دو سال در مرو ماندند و از اباصلت استفاده کرد تا هم‌سخن امام(ع) باشد زیرا تا حدودی با مسائل دینی هم آشنا بود.
یوسفی غروی با بیان اینکه برخی از کسانی که اظهار مودت به امام رضا(ع) داشتند به حکومت مامون جذب شدند، گفت: حدود ۲۰۳ قمری مامون عباسی از مرو خراسان به سمت بغداد رفت؛ البته در این زمان امام را به شهادت رسانده بود لذا در بغداد به خلافت ادامه داد. حسن و فضل بن سهل دو ایرانی بودند که به عنوان وزیر در دربار مامون بودند و مامون دختر حسن بن سهل را به ازدواج خود درآورد و او هم ریخت و پاش زیادی برای این ازدواج کرد تا جایی که اهل ری نسبت به مالیات شکایت کردند و مامون هم مالیات زیادی را بر آنان بخشید و اهل قم هم این فرصت را مناسب دانستند که از مامون بخواهند تا مالیات آنان هم کم شود ولی مامون برعکس عمل کرد و جنگ علیه قم به راه انداخت و تعداد زیادی از اهل قم کشته شدند و اموال آنان را به غارت بردند.
استاد تاریخ اسلام حوزه علمیه ادامه داد: در مرو مامون ام حبیب را به ازدواج امام رضا(ع) درآورد ولی در هیچ منبعی نقل نیست که مامون درخواست کرده باشد تا خانواده امام(ع) از مدینه به ایشان پیوسته باشند. مامون، کنیزی هم داشت که قصد داشت او را به ازدواج امام(ع) درآورد ولی امام(ع) زیر بار نرفتند. اباصلت هم از سوی مامون به عنوان خبرچین گماشته شده بود ولی او تحت تاثیر ارشاد امام رضا(ع) قرار گرفت و جزء شیعیان امام(ع) شد.
یوسفی غروی تصریح کرد: بعد از شهادت امام رضا(ع) مامون دستور داد تا اباصلت را به هرات بفرستند و بعد از دو سال زندانی شدن او را به شهادت رساند لذا مقبره‌ای که در مشهد به نام اباصلت هروی از خواص امام رضا(ع) است به نام او و نمادین است و خبر معتبری در تاریخ و روایات درباره محل دفن ایشان نداریم و مقبره او معلوم نیست.
ازدواج امام رضا(ع) با ام حبیب
وی همچنین با اشاره به ازدواج ام‌حبیب، دختر مامون با امام رضا(ع) که به ناچار صورت گرفت، افزود: او به عقد امام درآمد و تا آخر عمر امام(ع) هم همسر او بود؛ در مورد ام فضل، دختر دیگر مامون که گفته می‌شود به همسری امام جواد(ع) درآمد باید گفت که مامون باز به اجبار این ازدواج را صورت داد و برخی مخالفت کردند و گفتند که او سن کمی دارد و بگذارید تا مقداری علوم و فقه و … یاد بگیرد که مامون گفت این‌ها افراد عادی نیستند و خدا علم را به آنان فروفرستاده است که اشاره به امری غیبی است لذا برای مشخص‌شدن میزان علمیت امام جواد(ع)، مناظره‌ای با یحیی بن اکثم که قاضی القضات مامون بود برگزار کرد و اتفاقا موجب ظهور علمیت غیرطبیعی امام جواد(ع) شد.
یوسفی غروی بیان کرد: یحیی مسئله‌ای مطرح کرد ولی امام(ع) شقوق زیادی برای این مسئله درست کرد و پاسخ داد و مامون از امام(ع) خواست که سؤالی از یحیی بپرسد و این مسئله به صورت معکوس دنبال شد. مفید سن ده سالگی را برای امام در هنگام فراخوان به بغداد مورد اشاره قرار می‌دهد در حالی که در برخی منابع امام جواد(ع) در حدود سن ۱۵ سالگی به بغداد فراخوانده شد. البته امام(ع) در یک سفر به بغداد دختر مامون را عقد کرد ولی دوباره به مدینه رفتند و در فراخوان بعدی مجددا عقد رسمی صورت گرفت و این کار در تکریت انجام شد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه تاریخ حضور امام به تکریت و بغداد و ازدواج ایشان حدود سن ۱۵ سالگی و در سال ۲۱۵ قمری و عقد ایشان حدود ده سالگی اشاره دارد، افزود: در نقل شیخ مفید آمده است که امام در این سفر و ازدواج در تکریت کرامتی هم به یادگار گذاشتند و آن اینکه به مسجدی رفتند و درخت سدری در آنجا خشک بود ولی حضرت آب وضوی خود را پای آن درخت ریختند و بعد از نماز همه دیدند که سبز شده است.
