به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه شامگاه ۲۹ اردیبهشت‌ماه در سلسله جلسات امام جواد(ع) شناسی که از سوی مؤسسه پرسمان برگزار شد با اشاره به بحث ولادت حضرت امام جواد(ع)، گفت: بعد از شهادت امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) ۳۵ سال سن داشتند و چون بنا بر این است که هر امامی فرزند امام قبل است(جز امام حسین(ع)) و دیدند ایشان فرزند ندارد این شبهه و سؤال ایجاد شد که پس امام بعد از او چه کسی است؟
وی افزود: برخی کسانی که وکیل مالی امام رضا(ع) بودند به واسطه پولی که در اختیار داشتند به وسوسه افتادند و گفتند چون امام رضا(ع) فرزندی ندارد پس امام نیست و واقفیه را ایجاد کردند و این مسئله در افراد دیگری هم شک و تردید ایجاد کرد. امام با چنین مشکلاتی مواجه شدند تا اینکه شیعیان خاص محضر ایشان رسیدند و ایشان امید به آینده دادند تا اینکه در سال ۱۹۵ قمری، امام جواد(ع) متولد شدند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تصریح کرد: برخی شیعیان ولادت امام جواد(ع) را تبریک می‌گفتند و در مورد امام بعد می‌پرسیدند و امام رضا(ع) به این کودک ارجاع می‌دادند و طبیعتا باز این پرسش در اذهان ایجاد می‌شد که یک بچه چگونه می‌تواند امام باشد و باز امام رضا(ع) بر سنت الهی تاکید می‌فرمودند و اینکه سن برای امامت مطرح نیست و به داستان حضرت عیسی(ع) استناد می‌دادند.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه چون این موضوع در قرآن بیان شده بود شیعیان قانع می‌شدند گرچه برخی باز برخی در مورد امامت امام جواد(ع) تردید داشتند، گفت: امام رضا(ع) فرزند خود را با برکت معرفی کرد. امام جواد(ع) در سن حدود هشت سال(هفت سال و ۵ ماه و نیم) به امامت رسیدند و دوره امامت امام(ع)، ۱۷ سال طول کشید.
تولد امام جواد(ع) در منابع تاریخی
مقدسی افزود: منابع شیعه و اهل سنت کهن که به بحث تولد امام جواد(ع) پرداخته‌اند سال ۱۹۵ هجری را سال ولادت معرفی کرده‌اند و تنها یک نقل فرائد السمطین و نقل دیگری سال ۱۷۰ و ۱۷۵ را نقل کرده‌اند که درست نیست. ابوخلف اشعری که سال ۱۷۰ را نقل می‌کند خطا در برداشت از نسخ کوفی داشته است چرا که در خط کوفی، سبعین و تسعین شبیه هم نوشته می‌شد و نقطه هم نداشت لذا گرفتار برداشت خطا شدند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، اظهار کرد: در مورد ماه ولادت امام جواد(ع) هم دو نقل مطرح است که این دو نقل در زمان و شرایط ما شبهاتی مطرح می‌کند؛ نقل منابع کهن مانند کلینی و … ولادت را در ماه رمضان بیان کرده‌اند و تنها یک نقل و نه بیشتر ولادت را در رجب نقل کرده است؛ ابن عیاش که ناقل این نقل است دعایی را نقل می‌کند؛ در تعبیر این دعا آمده است: اللهم انی اسئلک بالمولودین فی رجب…؛ از امام جواد(ع) هم به عنوان محمدبن علی الثانی نام می‌برد و اینکه یکی از این موالید، امام جواد(ع) است؛ او روز تولد را هم روز دهم نقل می‌کند که نقل‌های او قابل نقد است.
مقدسی با بیان اینکه دعا را وی از حسین بن روح نقل کرده است ولی خطای نسخه‌بردار یا خطای خود ابن عیاش باعث این خطا شده است، اضافه کرد: مرحوم شیخ طوسی و نجاشی هر دو فرموده‌اند که ابن عیاش، گرچه راوی حدیث بوده است ولی در اواخر عمر خلط می‌کرد و حافظه درستی نداشته لذا مرتکب خطا و اشتباه می‌شده است؛ نجاشی گفته است با اینکه ابن عیاش دوست من و پدرم بود ولی به خاطر این مشکل خلط، از نقل‌های او تبعیت نمی‌کنم و قابل اعتماد نیست ثانیا نسخه‌ای که او نقل کرده است جابجایی دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اضافه کرد: امام باقر(ع) و امام جواد(ع) از جهت اسم پدر مشابه هستند و هر دو نام پدرشان علی و کنیه هر دو ابوجعفر است و برای تفاوت بین دو امام، امام جواد(ع) را ابوجعفر ثانی نامیدند. در دعای مورد بحث آمده است محمد بن علی، ولی او اول و ثانی و ابنه و ابیه را درست برداشت نکرده است.
تولد حضرت علی(ع) و امام باقر(ع) در ماه رجب
وی ادامه داد: اگر تعبیر علی بن محمد الثانی که ابن عیاش به کار برده است درست باشد این سؤال مطرح است که آیا تنها همین دو امام در ماه رجب متولد شده‌اند که ماه رجب با برکت شده باشد یا اینکه ائمه(ع) دیگری هم متولد شده‌اند که البته منابع متقدم و متاخر تولد امام علی(ع) و امام باقر(ع) را در همین ماه معرفی کرده‌اند.
مقدسی تصریح کرد: بنابراین اگر تولد امام باعث اهمیت ماه رجب است باید در آن دعا بخوانیم: اللهم انی اسئلک بالموالید و نه مولودین فی رجب. یعنی جمع به کار برود و نه مثنی، ولی در دعا مثنی آمده است.
وی افزود: از طرف دیگر تولد امام هادی(ع) در ماه رجب نیست و در نیمه ذی‌الحجه متولد شدند بنابراین مراد از تعبیر بالمولودین یعنی امام باقر(ع) و امام علی(ع) و اگر اینطور باشد پس تعبیر درست در دعا این است: اللهم انی اسئلک بالمولودین فی رجب؛ محمد بن علی الاول و ابیه علی المنتجب؛ که البته ابیه در اینجا به معنای جد یعنی امام علی(ع) است که در موارد دیگری هم این تعبیر به کار رفته است.
مقدسی اظهار کرد: بنابراین تولد امام جواد(ع) در ماه رجب نیست و در ماه رمضان است و در مورد روز آن هم ۵، ۱۵ و ۹ و ۱۹ آمده است که البته منابع متقدم نیمه رمضان یعنی ۱۵ ماه را نقل کرده‌اند و این قول ترجیح دارد لذا تولد امام در ۱۵ رمضان سال ۱۹۵ مصادف با ۲۳ خرداد سال ۹۰ شمسی اتفاق افتاده است.
