به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست “تاریخ نگاری انقلاب اسلامی” به همت گروه تاریخ و باستان شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۱۷ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. محمد بی طرفان دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.
امین آریان راد: دو جریان در تاریخ نگاری انقلاب اسلامی وجود دارد
امین آریان راد از اساتید دانشگاه، اظهار داشت: پیرامون انقلاب ها تاریخ نگاری های مختلفی صورت گرفته است. دو جریان در تاریخ نگاری انقلاب اسلامی وجود دارد. یکی جریانی است که در درون مرزهای ایران صورت گرفته است و دیگری جریانی که در خارج از ایران انجام گرفته است. این دو تاریخ نگاری، به دو صورت مختلف انقلاب ۵۷ را بازنمایی می کنند.
وی افزود: تاریخ نگاری درون مرز، در ابتدای امر از حرکت انقلاب به عنوان نهضت یاد کرده است چون کلمه انقلاب بار معنایی چپ داشته است اما در تاریخ نگاری خارج از مرز، از کلمه انقلاب استفاده شده است. در تاریخ نگاری داخل کشور، مکان اصلی انقلاب، قم است اما برای تاریخ نگاری خارجی، مکان اصلی انقلاب، تهران است. تاریخ نگاری درونی، نقظه آغاز انقلاب را سال ۱۳۴۱ و زمان اعتراض روحانیون به لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی می داند در حالی که تاریخ نگاری خارجی، نقطه آغاز انقلاب را به بعد از اتفاقات کودتای ۱۳۳۲ ربط می دهد.
او ادامه داد: تاریخ نگاری داخل مرز، نیروهای اسلامگرا را نقش اصلی انقلاب می داند در حالی که تاریخ نگاری خارجی، علاوه بر اسلامگرا ها بر نقش گروه های چپ و گروه های ملی هم در انقلاب تاکید می کند. در مورد سرانجام انقلاب، تاریخ نگاری درونی پیروزی انقلاب و برآمدن جمهوری اسلامی را سرانجام انقلاب در نظر می گیرد اما تاریخ نگاری خارجی، برآمدن جمهوری اسلامی و درگیری های بعد از انقلاب که منجر به یک دست شدن قدرت شد را سرانجام انقلاب در نظر می گیرد.
آریان راد در پایان گفت: برای اسلامگرایان جمهوری اسلامی نتیجه طبیعی انقلاب بود اما برای خارجی ها این طور نبوده است. هم چنین برای پهلوی گرایان نیز جمهوری اسلامی نتیجه طبیعی انقلاب ۵۷ است اما با این برهان که آنها در پی مشروعیت بخشیدن به حکومت پهلوی هستند.
علیرضا ملایی توانی: تاریخ نگاری انقلاب ها، یکی از دشوارترین کارها در مباحث علوم انسانی است
علیرضا ملایی توانی از اساتید دانشگاه، ابراز داشت: قصد دارم به بحث چالش ها و دشواری های تاریخ نگاری انقلاب ها بپردازم. تاریخ نگاری انقلاب یک از دشوارترین کارها در مباحث علوم انسانی بوده است که این به پیچیدگی خود انقلاب بر می گردد. مطالعه انقلاب و تحلیل درست آن، کار دشواری است. انقلاب، شدیدترین صحنه برخورد داخلی در درون یک سرزمین است. انقلاب، یک حادثه متعارف یا رویدادی مانند جنگ نیست بلکه انقلاب خواهان طرح راهی تازه است.
وی افزود: تقریبا نظم های سیاسی نوین، همیشه از درون انقلاب ها درآمده اند. در هیچ جای جهان بعد از انقلاب، بی درنگ نظم دموکراتیک به وجود نیامده است. یکی دیگر از چالش های تاریخ نگاری انقلاب، نقطه آغاز انقلاب است. انقلاب ها بعضی علت های ساختاری و بلندمدت و بعضی علت های کوتاه مدت(جرقه ها) دارند. در مورد روندهای واحد و مشابه در انقلاب ها مطالعات فراوانی صورت گرفته است.
او ادامه داد: بحث مبالغه و گزافه گویی در مورد انقلاب هم همواره در همه جای جهان وجود داشته است. یکی از مبالغه ها درباره تعداد کشته شدگان انقلاب ها است. دفتر تاریخ نگاری انقلاب همواره باز است.
