روزگار امامت امام رضا علیه السلام به لحاظ تأثیر عمیق و ماندگارش در حیات اعتقادی شیعیان نقطه عطفی به شمار می رود، و درست از همین رو، نیازمند حجم عظیمی از فعالیت های فرهنگی و تبلیغی برای بازنمایی این رخداد عظیم هستیم. در این راستا، هر اندیشمند و پژوهشگر حوزه مطالعات دینی، در عین حفظ اصالت و عمق هر جریانی، می تواند آن را به واضح ترین صورت ممکن، یعنی با نزدیک ترین بیان به مرتبه فهم توده مردم، به مخاطبان خود انتقال دهد. بر همین اساس کاربست پرسش و پاسخ از جمله شیوه های بیانی است که سبب می گردد مخاطب ما هرچه بهتر مطالب را دریابد. کتاب پیش رو بر همین بنیاد تدوین یافته است.
دوران امامت امام رضا علیه السلام (203-183ق) علاوه بر آنکه از ساحت های اعتقادی و فرهنگی، دورانی کم نظیر و بلکه بی نظیر است، از جهت سیاسی نیز دورانی ویژه به حساب می آید. پیشنهاد ولایت عهدی به حضرت، حضور در ایران، فراوانی مناظره ها، مواجهه با فرقه ی انحرافی واقفیه و فراوانی تحرک های علویان در آخرین سال های امامت آن حضرت و … از جمله مواردی است که به اهمیت این دوران می افزاید.
هجرت و حضور امام رضا علیه السلام در ایران به لحاظ تأثیر عمیق و ماندگارش در حیات اعتقادی شیعیان نقطه ی عطفی به شمار می رود، و درست از همین رو، نیازمند حجم عظیمی از فعالیت های فرهنگی و تبلیغی برای بازنمایی این رخداد عظیم است. گذشت زمان نه تنها از اهمیت بحث در این موضوع نکاسته، بلکه بر آن افزوده است، هم اکنون که بیش از دوازده قرن از شهادت امام رضا علیه السلام می گذرد آستان ملائک پاسبان آن امام همام همچنان نقطه ی اتکای جامعه ی شیعی و کعبه ی آمال و قبله ی نیاز مردم این آب و خاک و بسیاری از ارادتمندان آن حضرت از دیگر کشورهاست.
هدف از تهیه ی چنین جستاری تبیین صحیح و روان حیات و معارف رضوی است. یک نکته ی اساسی در خور یادکرد این است که اساسا تبیین عمیق پژوهشی حیات و معارف امام رضا علیه السلام مطمح نظر نگارنده محترم در این اثر نبوده است بلکه تلاش شد است با تکیه بر منابع اصیل مهم ترین سؤالات در سیره و زندگی و معارف امام رضا علیه السلام پاسخ داده شود. استفاده از گفتار عاری از ابهام، ایهام و غموض شرط لازم آگاهاندن مردم از حقایق و رسوح دادن باورهای رضوی به ذهن و ضمیر آنان است. یک اندیشمند و پژوهشگر در حوزه ی مطالعات دینی، در عین حفظ اصالت و عمق هر رأی و فکر، می تواند آن را به واضح ترین صورت ممکن، یعنی با نزدیک ترین بیان به مرتبه فهم توده مردم، به مخاطبان خود انتقال دهد.آن سان که ملاحظه می گردد؛ کاربست پرسش و پاسخ برای تبیین هرچه بهتر مطالب در ذهن مخاطب است.
مطالب در شش بخش به خوانندگان ارائه می شود:
بخش اول: وصف آفتاب؛ ولادت تا شهادت امام رضا علیه السلام
بخش دوم: بیست سال امامت؛ نگاهی به دوران امامت و رهبری امام رضا علیه السلام
بخش سوم: حیات علمی؛ دانش و دانش گستری امام رضا علیه السلام
بخش چهارم: سلوک سیاسی؛ سیره ی سیاسی و مدیریتی امام رضا علیه السلام
بخش پنجم: سبک زندگی، منشور زندگی در منظر امام رضا علیه السلام
بخش ششم: منزلت زیارت؛ ویژگی ها و آداب زیارت امام رضا علیه السلام
