نوشته شده توسط بهنام نصر اصفهانی
کارگاه آسیب‌شناسی تشیع در جهان معاصر با سخنرانی آقای دکتر بهمن زینلی استادیار دانشگاه اصفهان و با حضور مدیر، اساتید و دانشجویان گروه تاریخ این دانشگاه روز دوشنبه 9 آذر 1394 برگزار شد.
در این جلسه که جناب آقای دکتر اصغر منتظر القائم مدیریت محترم گروه تاریخ به‌عنوان مدعو، خانم زمانی کارشناس مسئول قطب مطالعات فرهنگ و تمدن شیعه در دوره صفویه، آقای نصر سرپرست انجمن علمی تاریخ و نماینده انجمن علمی تاریخ در سلسله نشست‌ها و آقای امام‌جمعه‌ای معاون انجمن علمی نیز حضور داشتند آقای نصر ضرورت تشکیل جلسات و همایش‌ها برای دانشجویان و هدف برگزاری از این همایش را بیان کردند.
پس‌ازآن، آقای دکتر زینلی در ابتدا به شمه‌ای از چالش‌های گسترده در منطقه خاورمیانه و جغرافیای پراکندگی تشیع در مناطق جهان پرداختند و به این نکته اشاره کردند که کانون امروزه تشیع در کشور جمهوری اسلامی ایران است که بیش از 75% جمعیت شیعه را در خود جای داده است. بعد از ایران، عراق، آذربایجان، بحرین، یمن، سوریه، لبنان، افغانستان، پاکستان و هند جمعیتی از شیعیان را در خود جای داده است.
بنا بر اعتقاد محققین، هلال خصیب یا هلال شیعه در منطقه، شکل گرفته است و دشمنان سعی در ضربه زدن و نابودی این هلال شیعه در منطقه خاورمیانه بودند و هستند.
این استاد تاریخ، سه ویژگی مهم تشیع از لحاظ ایدئولوژیکی که به عنوان چالش تفکری و اعتقادی لیبرال دمکراتی غرب به‌حساب می‌آید را نام بردند که عبارت است از:
1- اعتقاد به ولایت‌فقیه، ظلم‌ستیزی و مقابله با ظلم و روحیه شهادت‌طلبی، اعتقاد به مهدویت و ظهور حضرت ولی‌عصر (عج)؛
2- جایگاه جغرافیای سیاسی شیعه و ویژگی‌های جغرافیایی منحصربه‌فرد جغرافیای تشیع؛
3- ساختار جمعیتی تشیع.
پس‌ازآن به ویژگی اعتقادی تشیع پرداختند و گفتند: فوکویاما، از محققین آمریکایی و صاحب کتاب «پایان تاریخ» و «آخرین انسان»، آخرین تفکر و اعتقاد بشر را لیبرال دموکرات می‌داند و معتقد است جمیع مکتب‌ها و ایسم‌های موجود، ناگزیر در حل شدن در این تفکر است. این تفکر غربی یک رقیب و مقابله گر با خود دارد که در آن حل نخواهد شد و آن همانا تشیع و ویژگی اعتقادی تشیع است. بنا بر اعتقاد فوکویاما تشیع دارای دو بعد است و به‌اصطلاح پرنده‌ای است که افق بسیار بالایی دارد.
تشیع بالاتر از تیررس ماست و دارای دو بال است:
1- بال سبز: مهدویت و عدالت‌خواهی است و به سبب اصل انتظار و ظهور پایان تاریخ را تشیع رقم خواهد زد و در ضدیت با تفکر فوکویاما است؛
2- بال‌سرخ: شیعیان به لحاظ باور شهادت‌طلبی و متأثر از قیام امام حسین (ع) است، شیعه خود را فناناپذیر می‌دانند و مرگ از منظر شیعه احلی من العسل است و بنا بر اعتقاد فوکویاما شیعه از مرگ باکی ندارد و نمی‌ترسد.
به عقیده فوکویاما، این پرنده یک ویژگی مهم دیگر دارد که همانند زره بر تن این پرنده است که همانا ولایت است. این زره به‌عنوان مانع و محافظ این دو بال است.
کسانی همچون فوکویاما و هنری کسینجر است که در پژوهشکده‌های آمریکایی فعالیت می‌کنند. آن‌ها نظریه‌پرداز و آنالیز کننده سیاست‌ها و دادن این سیاست‌ها و راهنمایی آن‌ها به مراکز قدرت در آمریکا هستند.
فوکویاما اعتقاد دارد که برای ضربه زدن و نابودی این پرنده می‌بایست این زره را تضعیف و نابود کرد. و بنا بر متون حاضر این مطلب، یکی از سیاست‌های آمریکا و مسبوق به سابقه است.
بهترین راه برای نفوذ و ضربه زدن، راه‌یابی به باورهای درونی شیعه که دچار نقصان و کج‌فهمی است. فهم‌های نادرست از شیعه مشکل‌ساز است؛ نه خود تفکر و ماهیت اصلی تشیع.
این آسیب‌ها در سه حوزه موردبررسی است:
1- در حوزه درون شیعی مربوط به تاریخ معاصر: جریان شیخی گری و صوفیه به‌عنوان رکن و جریان امیدوارکننده، جریان بهاییت متأثر از جریان شیخی گری، انجمن حجتیه و امروزه گروه موسوم به تشیع لندنی؛
2- برون شیعی و درون اسلامی: سلفی گری و وهابیت؛
3- برون اسلامی؛
4- در پروسه جنگ نرم.
استاد زینلی پس‌ازآن به مواردی از مشکلات درون شیعه پرداختند از جمله:
1- اخباری گری که بنیان‌گذار آن شیخ احمد احسایی بود. اعتقاد آن‌ها مبتنی بر نفی ولایت‌فقیه و اعتقاد به نفی جسمانی امام زمان (ع) و وجود علیایی و حوری امام زمان (ع) که در جسم شخصی به‌عنوان باب که فردی حی است حلول کرده است و معتقدند با وجود باب ما نیازی به ولایت‌فقیه و حکومت فقیه در عصر غیبت نداریم. این تفکر متأثر از اوضاع نابسامان و خراب ایران در فاصله سقوط صفویه تا قاجاریه است.
2- جریان دوم بابیه و بهاییت است که متأثر از جریان شیخی گری است. به‌ویژه اعتقادات سید محمدعلی باب که از عنصر بابیت به نبوت رسید و ادعا نبوت کرد یا بعد از او بهاییت که ادعای الوهیت کرد و باعث به راه انداختن جریانات منحرف و ضاله در مذهب تشیع شد. از جمله اعتقاداتی که بهاییت در کتب خود به‌خصوص اقدس اشاره می‌کنند از این جمله است: ادعای مهدویت و نفی ولایت‌فقیه، ترویج اندیشه وحدت انسانی؛ رواج فرهنگ اباحیت و فحشا در جامعه و ثواب شمردن در امر ترویج اباحیت و فحشا در کتب دینی ضاله بهاییت
3- انجمن حجتیه؛ که توسط شخصی به نام حلبی و در قالب اولیه انجمن خیریه و هدف مقابله با بهاییت تشکیل شد اما بعدازآن چندین عنصر را در دستور کار خود قرارداد:
الف) در عصر غیبت تشکیل حکومت اسلامی محال است. (نفی ولایت‌فقیه)
ب) جدایی سیاست از دین؛
ج) عدم اعتقاد به امربه‌معروف و نهی از منکر. شاخه‌ای از آن انجمن معتقدند ولی‌عصر (عج) تنها هنگامی ظهور می‌کنند که زمین از گناه پر شده باشد. اعتقاد به ایجاد ظلم و فساد در جامعه داشتند تا امام (ع) زودتر تعجیل کنند؛
د) عدم فعالیت برای تغییر اوضاع و حل مشکلات و اعتقاد به دعا برای امام زمان در تعجیل ایشان؛ که تنها راهکار مناسب برای حل مشکلات است.
این فرقه قبل و بعد از انقلاب فعالیت‌های وسیع داشتند و تنها با اخطار حضرت امام خمینی (ره) و افشاگری ایشان از ماهیتشان؛ این افراد، انجمن خود را در بعد از انقلاب تعطیل کردند.
4- گروه موسوم به تشیع لندنی؛ که خطرناک‌ترین گروه انحرافی تشیع است. این گروه شامل افراد زیر است:
برادران شیرازی (سید صادق و سید مجتبی)؛ یاسر الحبیب، الهیاری، ابراهیمی که یکی از هتاکان به شهید مطهری است.
ویژگی این گروه:
الف) ایجاد و استفاده وسیع از رسانه‌های جمعی مثل سایت‌ها و شبکه‌های ماهواره‌ای؛
ب) نفی ولایت‌فقیه و توهین و انتقاد از علمای بزرگ شیعه به دلیل عدم همکاری با افکار این افراد؛
ج) جدایی دین از سیاست؛
د) ترویج افکار خرافی و خطرناک بین شیعه و هتاکی و مقابله با علمای بزرگ شیعه که سعی در زدودن این افکار خطرناک داشتند و دارند؛ همانند قضیه عروسی حضرت قاسم (ع) در کربلا که شهید مطهری با ادله فراوان این مسأله را حل کردند و توهین و افترا تشیع لندنی و در رأس آن ابراهیمی؛
ه) اختلاف‌افکنی بین شیعه و سنی و ترویج این اندیشه که شیعه باید سنی را لعن و حتی دشنام دهد و توهین به بزرگان و ائمه و علمای اهل تسنن و رواج کتب توهین‌آمیز در مورد از جمله رواج کتاب توهین‌آمیز به همسر پیامبر و تهمت فحشا زدن به همسر پیامبر توسط کسی به نام یاسر الحبیب؛
ز) دشمن‌شاد کردن و به‌خصوص شاد کردن علمای وهابیت و از بین بردن ترس علمای وهابیت از گرایش جوانان به تشیع با رواج این افکار غلط.
آقای دکتر زینلی سپس به اقدامات عملی علمای بزرگ اسلام و شیعه در مورد رفع شبهات و تهمت‌ها و رفع اختلافات بین شیعه و سنی پرداختند. در آخر نیز به پخش کلیپی از اقدامات تشیع لندنی اقدام کردند و توضیحاتی پیرامون این کلیپ دادند. البته به سبب کمبود وقت، قرار شد در جلسه‌ای دیگر ادامه‌ی این مباحث صورت بگیرد.
در پایان جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد و استقبال خوبی را از طرف دانشجویان ابراز شد.
لازم به ذکر است که دکتر منتظر القائم نیز پیرامون صحبت‌های دکتر زینلی به نکاتی در جهت روشن‌تر شدن موضوعات اشاره کردند.
چاپ 
ارسال به دوست
