بخش های ویژه
شکرستان تاریخی
ویژه نامه ها
بخش های دیگر
کتب گروه
تألیفات اساتید
تألیفات دانش آموختگان
خواندنی های تاریخی
تاریخ شفاهی کشورهای آفریقایی از سنت شفاهی آنها جدا نیست. بورکینافاسو نیز به عنوان یک کش
به مناسبت 30 فروردین‌ماه، سالروز نخستین سفر اروپایی ناصرالدین شاه/ اولین سفر ناصرالدین
انتخاب آیت‌الله کاشانی به ریاست مجلس شورای ملی از پیامدهای مهم واقعه 30 تیر به شمار می
سفرنامه یاکوب ادوارد پولاک، طبیب مخصوص ناصرالدین شاه با عنوان «ایران و ایرانیان» که حاص
_192858.jpg)
تاریخ معاصر ایران شاهد دو کودتای موفق نظامی بوده است. کودتای سوم اسفند 1299 و کودتای 28
جدیدترین دیدگاه ها
نباید نهادهای فرهنگی و تاریخ‌نگار متهم به مسائل امنیتی شوند
روابط علویان و عباسیان (از سال 11 تا 201 هجری)
كليد واژه‌ها: علويان، عباسيان، روابط علوى ـ عباسى، دعوت عباسى،الرضا، ولايت‌عهدى. در اين مختصر بر آنيم تا روابط دو جانبه ابوطالب و عباس و فرزندان آنان ـ علويان وعباسيان ـ را از عبدالمطلب (متولد حدود 497 ميلادى) تا ولى‌عهدى امام رضا(عليه السلام)،بررسى كنيم. اين بررسى را پس از مقدمه‌اى كوتاه درباره عباس و ابوطالب، در چهارمحور: 1. از رحلت پيامبر(صلى الله عليه) تا شهادت امام حسين(عليه السلام) (11 تا 61 ه.ق) 2. از شهادت امام‌حسين(عليه السلام) تا مرگ ابوهاشم پسر محمد حنفيّه (61 ـ تا 98 ه.ق) 3. در دوره دعوت عباسي(100ـ132 ه.ق) و 4. از تأسيس دولت عباسى تا ولايت‌عهدى امام رضا(عليه السلام) پى مى‌گيريم.
تصویر امام جعفر صادق(ع) در دائرة المعارف اسلام
(آنچه در ادامه می‌آید مقاله امام جعفر صادق(ع) در دائرة المعارف اسلام است که ام. جی. اس. هاجسون آن را نگاشته و حسین مسعودی به فارسی برگردانده است. این مقاله از کتاب تصویر امامان شیعه در دائرة المعارف اسلام برای شما انتخاب و ارائه می شود. نقد این مقاله که توسط دکتر نعمت الله صفری فروشانی نگاشته شده و در همین کتاب انتشار یافته به طور مجزا ارائه می‌گردد. کتاب «تصویر امامان شیعه در دائرة المعارف اسلام» مجموعه مقالات مربوط به ائمه در دائرة المعارف اسلام (چاپ ليدن هلند) است
تصویر پیامبر در غرب
هميلتن گيپ (Hamilton Gibb) در كتاب اسلام: بررسى تاريخى (Islam: a historical survey) آورده: "تقريباً تعداد نظرياتى كه درباره محمّد(ص) به وجود آمده است با عده نويسندگان زندگى نامه او برابرى مىكند، فىالمثل زمانى مخالفان اسلام وى را مردى مصروع، زمانى يك سوسياليست شورشگر (agitator) و گاهى يك فرد مورمون (mormon: پايهگذار يكى از فرقههاى مهم مسيحيت) توصيف كرده‌اند. به طور كلى همه اين آراء ذهنى افراطى را قاطبه محققان رد مىكنند با اين همه تقريباً محال است كه از نفوذ پارهاى از عوامل ذهنى و نفسانى در هر نوشتهاى كه موضوع آن شرح حال و اعمال پيغبر باشد خوددارى كرد." آيا آنچه گيپ گفته درباره گفتار نويسندگان غربى درباره پيامبر اعظم(ص) صادق است؟ مقاله حاضر مىكوشد به همين سؤال پاسخ دهد.
تدابیر سیاسی امام رضا (ع) در مبارزه با مأمون
مهم‌ترین چیزی كه در زندگی ائمه به‌طور شایسته مورد توجه قرار نگرفته، عنصر "مبارزه حاد سیاسی" است. از آغاز نیمه دوم قرن اول هجری كه خلافت اسلامی به‌طور آشكار با پیرایه‌های سلطنت آمیخته شد و امامت اسلامی به حكومت جابرانه پادشاهی بدل گشت، ائمه اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) مبارزه سیاسی خود را به شیوه‌ای متناسب با اوضاع و شرائط، شدت بخشیدند. این مبارزه بزرگترین هدفش تشكیل نظام اسلامی و تأسیس حكومتی بر پایه امامت بود.
سکه ولایت عهدی امام رضا (ع)
گزارش تصویری از سکه های ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) در آستانه میلاد فرخنده امام رضا (علیه السلام )، مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، قدیمی ترین گنجینه وقفی ایران و بزرگترین موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی،چند قطعه از سکه های ولایتعهدی امام هشتم شیعیان را به نمایش عمومی گذاشته است. با توجه به کوتاهی دوران ولایتعهدی آن حضرت این سکه ها بسیار نادر هستند و علاوه بر موزه ملی ملک، نمونه هایی از آنها در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می شود. امام رضا (علیه السلام) در سال 201 ه.ق (816 میلادی) به اصرارمأمون عباسی از مدینه به خراسان آمدند و به اکراه و اجبار ولایتعهدی وی را پذیرفتند و هم زمان سکه هایی به نام ایشان در سرزمینهای اسلامی ضرب شد.
نقد و بررسى مقاله امام جعفر صادق(ع) در دائره المعارف اسلام
نقد و بررسى‌ديدگاه كلى دربارهء مقاله امام جعفر صادق عليه السّلام را مى‌توان در سه بخش ارائه داد: ١.محتوا از نظر محتوا مقاله حاوى مطالب جالب و مفيدى دربارهء آن امام است كه به ويژه براى غربيان مى‌تواند مفيد باشد. اطلاعات شناسنامه‌اى امام عليه السّلام، تعامل ايشان با گروههاى شيعى و غير شيعى، مواضع سياسى آن حضرت، جايگاه امام در ميان مسلمانان و به ويژه شيعيان، اطلاعاتى‌دربارهء شاگردان ايشان و بالاخره جايگاه علمى آن حضرت، بخشى از مطالبى است كه به گونه‌اى بسيار موجز در اين مقاله به آنها اشاره شده است. گرچه نمى‌توان همهء آنها را تأييد كرد، مطالب قابل قبول آن نيز فراوان است
ویژه نامه صادق آل محمد (علیه السلام)
سیره و زندگانی امام صادق (علیه السلام) اهل بیت در سخنان امام صادق (علیه السلام) عصر امامت امام صادق (علیه السلام) کتاب های با موضوع امام صادق (علیه السلام) امام صادق (علیه السلام) از نگاه مستشرقان امام صادق (علیه السلام) و جریان های فکری - مذهبی و سیاسی
انتشار فصلنامه سخن تاریخ شماره 15
فصل نامه سخن تاریخ شماره پانزدهم منتشر شد در این شماره می خوانید: زمين داور از سده اول تا ششم هجري / سيدمرتضي حسيني شاه ترابي انگيزه هاي كوچ اعراب مسلمان به ايران در جريان فتوح و پي آمدهاي آن / دكتر علي بيات، زهره دهقان پور كتاب شناسي انساب نگاري اسلامي تا پايان قرن هفتم / دكتر نعمت الله صفري فروشاني، سيد محمدرضا عالمي تحليلي نو بر ازدواج و طلاق در جاهليت / دكتر مهدي مهريزي، مريم مشهدي علي پور راه كارهاي سرسيداحمدخان براي حل بحران عقب ماندگي جوامع اسلامي شبه قاره / دكتر اسماعيل جهان بين، بررسي تطبيقي انديشه سياسي ابوحامدمحمد غزالي و خواجه نظام الملك طوسي / علي منصوري، مريم غلامي خسروآبادي وضعيت فرهنگي شيعه اماميه در ايران عصر سلجوقي / دكتر محمدرضا باراني، هدايت نادريان
گزارش دفاعیه پایان نامه آیین‌های مذهبی شیعه در دوره صفویه
گزارش دفاعیه پایان نامه آیین‌های مذهبی شیعه (با تأکيد بر غير عزاداري) در دوره صفویه جلسه دفاعیه پایان نامه کارشناسی ارشد آیین‌های مذهبی شیعه در دوره صفویه بعد از ظهر روز چهارشنبه یازدهم مرداد 1391 در مدرسه تاریخ و ادیان مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار شد. این جلسه با حضور دکتر منصور صفت گل(استاد داور و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر حسن زندیه(استاد راهنما و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر علی اکبر جعفری(استاد مشاور و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان)، حجت الاسلام و المسلمین ناصر باقری بیدهندی(نماینده گروه تاریخ اسلام و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی)، حجت الاسلام افشارنژاد(نماینده تحصیلات تکمیلی مدرسه تاریخ و ادیان) و جمعی از دانش‌پژوهان و طلاب مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار گردید.
تبریک عید سعید فطر
عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت / صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت . . . گروه نویسندگان و مدیران سایت سخن تاریخ ضمن تبریک عید فرخنده فطر به همه مسلمین عالم خصوصا شما خوانندگان عزیز از خداوند متعال قبولی طاعات و عبادات و توفیقات بیشتر شما را خواستار است. امیدواریم بتوانیم با یاری حضرت حق و پیشنهادات و همکاری های خوانندگان هر روز به غنای سایت بیافزاییم.
راه کارهای سرسیداحمدخان برای حل بحران عقب ماندگی جوامع اسلامی شبه قاره
چکیده سیداحمدخان یکی از اندیشمندان پیش تاز در جوامع اسلامی شبه قاره هند است که برای پایان بخشیدن به بحران انحطاط و عقب ماندگی مسلمانان این سرزمین اقدامات زیادی انجام داده و راه کارهایی را ارائه نموده است. مقاله حاضر، سعی دارد که پس از بررسی پیشینه مسلمانان شبه قاره، به ورود استعمار و سیاست های ضد اسلامی آن به عنوان مهم ترین عامل تعمیق دهنده انحطاط مسلمانان شبه قاره پرداخته سپس اقدامات و راه کارهای اصلاحی پیشنهاد شده توسط سرسید احمدخان را در جهت پایان بخشیدن به بحران عقب ماندگی مسلمانان بررسی می کند. از دیدگاه این مقاله راه کارهای اصلاحی و مورد اقدام سید: تغییر در رفتارهای سیاسی مسلمانان، اصلاح ناراستی های فکری- فرهنگی و بازگشت به تربیت اصیل اسلامی را شامل می شود که برای دست یابی به این اهداف نیز راه کارهای زیر پیشنهاد شده است: گشایش باب اجتهاد، استفاده از عقل و منطق در بررسی محتوای احادیث، توسعه آموزش علوم و فنون جدید، اصلاح و ارتقاء زبان اردو، سازش با حکومت استعماری بریتانیا، آموزش زبان انگلیسی و تشکیل کنفرانس تعلیمی اسلامی. این تحقیق بصورت کتابخانه ای انجام شده و مطالب آن از میان کتاب های مربوط به جنبش های اسلامی، هند دوران استعمار، مصلحان و تجدد گرایان و... استخراج شده است. و بر اساس تفحص نگارنده این عنوان فاقد پیشینه است.
تعامل یحیی بن زيد با امویان
چکیده بعد از شکست قیام زید بن علی 7 توسط امویان، یحیی بن زید اوضاع عراق را برای ادامه راه پدر و پی گیری قیام خود مناسب ندید و به پیشنهاد یاران خود، برای پی گیری اهداف نهضت زید، مخفیانه و به دور از چشم جاسوسان اموی، به سوی خراسان سفر کرد. در این هجرت تاریخ ساز، حوادث وروی دادهایی رخ داد که جای تأمل و بررسی دارد. این مقاله، ابتدا به حوادث هجرت یحیی بن زید و سپس تعامل او با امویان می پردازد و هم چنین عواملی بررسی می گردد که به تنش در روابط علویان با امویان انجامید.
کتاب‌شناسی انساب‌نگاری اسلامی تا پایان قرن هفتم
چكيده: شخصیت‌هایی مانند مرعشي نجفي(ره)، عمر رضا كحاله، عبدالرزاق كمونه، آيينه‌وند و سترستين، تلاش كرده‌اند با استفاده از منابعی چون کتاب‌های رجال، فهرست و انساب، ليستي از کتاب‌های انساب نگاشته شده توسط انساب‌نگاران مسلمان ارایه دهند كه كاستي‌هايي چون فقدان جامعيت و مانعيت، تداخل، تكرار و ... دارند. دلیل عمده کاستی‌‌های این تحقیقات، عدم مراجعه نویسندگان این آثار به تمام منابعی می‌باشد که می‌تواند در تهیه فهرست کامل از این کتاب‌ها مفید باشد. اين نوشتار برآن است تا با تتبعِ کاملی از منابع اوليه و مقايسه ليست‌هاي جديد كه جزو پيشينه تحقيق هستند، فهرستي از کتاب‌های انساب را در ضمن جدولي ارایه دهد تا بتواند به بخشي از مكتوبات چشم‌گیر مسلمانان بپردازد، با نگاهی هرچند گذرا به این فهرست می‌توان به علایق و موضوعات مورد توجه انساب نگاران در نوشته‌هایشان و ارتباط انساب‌نگاری با سایر علوم مانند انواع تاریخ‌نگاری، رجال، حدیث و همچنین تطورات انساب‌نگاری در هفت قرن اول اسلامی دست یافت. این فهرست می‌تواند به عنوان یک تحقیق آماری و کتاب‌شناسی به عنوان پایه مطالعات در حوزه انساب‌نگاری قرار گرفته و برای پژوهش های آینده در این موضوع بسیار مفید و مؤثر واقع گردد.
بررسي جنگ هاي داخلي افغانستان با نظريه تضاد
چکيده جنگ هاي داخلي افغانستان، نتيجه تضاد و تقابلي است که ميان نهادها و گروه‌هاي سياسي- اجتماعي، به دليل اشتراک در منافع و بر سر تصاحب منابع ثروت و قدرت پديد آمد. هويت چندتکه ای ساکنان اين سرزمين، باعث شد تا جغرافياي انساني نا هم گونی شکل گیرد که تضادهاي متعددي همانند تضاد قومي، مذهبي، زباني و منطقه‌اي را در زندگی اجتماعی آنها در پي داشت. تبعيض و بي عدالتي نهاد حاکمه در حفظ قدرت و استمرار محروميت اقوام ديگر از حقوق سياسي-اجتماعي و فرهنگي- اقتصادي‌شان از يک سو، و بيداري و خودآگاهي گروه‌هاي سياسي-اجتماعي اقوام محروم و رشد شعور سياسي آنان از سوي ديگر، تضادهاي موجود را به بالاترين سطح در جامعه رسانيد که در نهايت، به جنگ هاي چندين ساله در ميان گروه‌هاي موجود در افغانستان انجامید.
تحلیلی نو بر ازدواج و طلاق در جاهلیت
چکيده خانواده يکي از مهم ترين نهادهاي اجتماعي بوده که طول تاريخ، اقوام و ملل به آن توجه داشته اند. نظام جاهليت نيز با توجه به موقعيت جغرافيايي، اقتصادي و فرهنگي، داراي قوانين و کارکردهاي خاص بود. قوانين و آداب نظام خانوادگي کلي جاهلي، علت اصلي پست بودن جايگاه زن در آن جامعه به شمار می آمد. اين نوشتار، نگاهي به برخي از مباحث خانواده در جاهليت، چون انواع ازدواج ، طلاق، تعدد زوجات، روابط زن و مرد و اختيارداري زن در ازدواج و طلاق که جايگاه زن را در آن جامعه نشان می دهد هم-چنین شیوع انواع ازدواج های آن ها را به عنوان ازدواج رايج قبول ندارد و چنان که پست بودن روسپي-گري در باور آن ها را نيز تأييد مي‌کند. اختيارداري برخي از دختران در امر ازدواج، از ديگر يافته هاي اين مقاله است. تعدد ازواج نيز در عين محدود بودن در افکار عمومی ارزش قائل نمی شد. وجود انواع طلاق هاي جاهلي و اختيار داشتن زنان در طلاق نيز مورد تأييد يافته هاي این پژوهش است.
معرفی سایت تاریخ افغانستان
عنوان سایت: پژوهش سرای تاریخ افغانستان موضوع: تاریخ افغانستان- مطالعات تاریخی دانشجویان افغانی آدرس سایت: www.afghanistanhistory.net مدیر سایت: سید مرتضی حسینی دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ تمدن دوره بروز رسانی: هر دو هفته معرفی سایت تاریخ هر سرزمین، هویت و شناسنامه ساکنان آن است و چراغ راه امروز و فردای آنان در عرصه های گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می باشد. از سویی، پرداختن غیر تخصصی به گونه جانب دارانه و غیر علمی آسیب و آفتی است که بسیاری از نگاشته ها و پژوهش های تاریخ پژوهان را تهدید می کند. بنابراین ضرورت و نیز به خاطر فقدان یک سایت اینترنتی مستقل، اختصاصی و علمی در موضوع تاریخ در میان دیگر سایت های کشور افغانستان، سایت « پژوهش سرای تاریخ افغانستان» توسط عده ای از تاریخ پژوهان کشور افغانستان راه اندازی گردید.
فتح اسلامی در اران
چکیده اران یا آلبانیای تاریخی، منطقه ای در جنوب غربی آسیا و جنوب قفقاز به شمار می آمد که محدوده آن امروزه، جمهوری آذربایجان (به جز سواحل جنوبی رود ارس)، جنوب جمهوری خودمختار داغستان و قسمت هایی از شرق جمهوری های ارمنستان و گرجستان را شامل می شود. اران در دوره ظهور اسلام، کشوری نیمه مستقل و خراج گزار امپراتوری ساسانی بود که مسلمانان در سال 22 قمری قسمتی از آن و در سال 24 قمری همه اراضی آن را فتح کردند. مرحله اول فتوحات آن جا به دستور عمر بن خطاب و مرحله دوم به دستور عثمان بن عفان به وقوع پیوست. فتح همه مناطق و شهرها بدون جنگ انجام گرفت و مسلمانان در مقابل پرداخت مالیات و جزیه، مسئولیت حفظ جان، مال و سرزمین مردم را به عهده گرفتند. ایجاد زمینه برای تبلیغ دین اسلام و رساندن ندای توحید به مردم، و گرفتن راه های حمله خزران از شمال، دو عامل مهم در فتح اران بوده است. پس از فتح اران، دین اسلام در آن جا رو به گسترش نهاد، به طوری که در پایان دوره خلافت امویان، هم-راه با مسیحیت، دو دین بزرگ و مهم مردم اران را تشکیل می داد. علل گسترش اسلام در اران را باید در روح عدالت جویانه، انسان دوستانه و حقیقت محوری دین اسلام جست جو کرد؛ دینی که عرب و عجم، بنده و آزاد و فقیر و ثروت مند در آن از حقوق مساوی برخوردار بودند.
خاورشناسان و حادثه سقيفه
چكيده پس از رحلت حضرت محمد(ص)، امت اسلامی بر سر جانشینی ایشان دچار اختلاف و دودستگی شدند و هر گروهی به فکر ریاست و خلافت افتادند. در این میان، یکی از مجموعه هایی که خیال قبضه کردن خلافت را در سر می پروراند، اعضای شورای سقیفه بودند که پس از درگذشت پیامبر تشکیل شد. در این شورا، تعداد اندکی از بزرگان به اصطلاح صحابه، حضور داشتند که تمام فرموده ها و سفارش های رسول خدا(ص) نسبت به علی(ع) را نادیده گرفتند و به فراموشی سپردند و حتی او را در محفل خویش خبر نکردند. اعضای سقیفه در روز غدیرخم، به این کار شوم تصمیم گرفتند و برای خلافت ابوبکر، ادله هایی مانند امام جماعت بودن به جای رسول خدا (ص)، کهن سال-ترین بودن، داشتن جایگاه نسبی با پیامبر اکرم (ص) (پدرزن) و غیره را مطرح می کردند. خاورشناسان نیز به دلیل استفاده از منابع اهل سنت و تحلیل و دیدگاه آنان، این گونه مباحث و روی کردها را در کتاب ها و پژوهش های خود آورده اند.
انگيزه‌هاي کوچ اعراب مسلمان به ايران در جريان فتوح و پي آمدهاي آن
چكيده مهاجرت قبايل عرب به ايران در دوره اسلامي، كه هم زمان با فتوحات آغاز گردید، سبب شد تا فصل جدیدی در تاريخ، فرهنگ و تمدن اين مرز و بوم پديد آيد. مسأله اساسی پژوهش حاضر، این است که اعراب بنا بر كدام انگيزه ها به ايران مهاجرت كردند و مهاجرت و اختلاط و آمیزش دیرپایشان با ایرانیان، چه پی آمدهایی به همراه داشت.
نقش چک ها در ترویج تشیّع در کشمیر
چکيده طایفه «چک» در سال 962 قمری به پادشاهی رسید. این دوره که پادشاهانش شيعه دوازده امامی بودند، دوره ای استثنایي در تاريخ پرفراز و نشيب تشیع کشمير به حساب مي آيد. در اين دوره 32 ساله شش نفر از شيعيان حکومت کردند. اين دوره سبب شد تا تشيع بيش از گذشته، در کشمير توسعه و گسترش یابد. به نحوي که اغلب جمعيت کشمير را شيعيان تشکيل مي دادند.
- مقالات دیگر...
- انگيزه‌هاي کوچ اعراب مسلمان به ايران در جريان فتوح و پي آمدهاي آن
- وضعیت اوقاف در دوره قاجاربا تکیه برقوانین مجلس وشکایات واقفان اصفهانی
- زمین داور از سده اول تا ششم هجری
- زمین داور از سده اول تا ششم هجری
- جنبش مدرسه سازی در ایران عصر ایلخان(مراکز علمی و آموزشی ایران در عصر ایلخانان و تأثیر آن در فرهنگ و تمدن اسلامی ـ ایرانی)ی
- تداوم و انقراض کیسانیه
- نگاهی به كتاب دفاع عن محمد(ص)ضد المنتقصين من قدره
- عوامل اقتصادي تنش بين صفويه و عثماني
- بازشناسی ابن اعثم کوفی و کتاب الفتوح وی
- قانونمندی تاريـخ از ديدگاه شهيد مطهري
- پي آمدهاي سياسي تنش بين صفويه و عثماني
- تأملی در چگونگی تعامل صلاح الدين ايوبی با اسماعیلیان
- اوضاع سياسي بُست در عصراول عباسي تا پايان طاهريان
- رفتار سیاسی امیرمؤمنان(ع) و پاسخی به پرسش ها و اشکالات(بخش پایانی)
- مناجات علی امشب ز نخلستان نمی آید
- علل عقب ماندگی تاریخ به مثابه یک علم در میان مسلمانان
- شيوه هاي تاريخ پژوهي محمد عابدالجابري
- نقش شاعران و صوفیان در گسترش تشیع در اوده
- عظمت مقام امام علي(ع)- حضرت آیت الله جوادی آملی
- وضعيت کنونی شيعيان کشمير
- ...
گروه تاریخ اسلام
دروس و سرفصل ها
معرفی اساتید
پایان نامه ها و تحقیقات
مجله سخن تاریخ
مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقالات
دانش آموختگان
سفرهای علمی
آمار بازدیدکنندگان
| بازدید این صفحه : 775895 |
| بازدید امروز : 1295 |
| کل بازدید : 3948456 |
| بازدیدکنندگان آنلاين : 6 |
| زمان بازدید : 4/3439 |
ورود کاربران
برای استفاده از امکانات سایت مانند ارسال و پیگیری مقالات ، دانلود کتب و نقشه ها و دریافت خبرنامه سایت باید در سایت عضو شده، با نام کاربری خود وارد شوید!